TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, bakanlığının 2024 yılı bütçesine ilişkin yaptığı sunumunda, İçişleri Bakanı Sayın Ali Yerlikaya; "1 Ocak-1 Kasım 2023 tarihleri arasında, organize suç örgütlerine yönelik 370 operasyonda, 5 bin 411 şüphelinin gözaltına alındığını, bu dönemde 1 uluslararası, 13 ulusal, 33 bölgesel, 253’ü yerel olmak üzere, toplamda 300 organize suç örgütünün çökertildiğini" ifade etti.

Bakan Yerlikaya, uyuşturucuyla mücadelede de; son 10 ayda, 197 bin 354 operasyon düzenlendiğini, 23 bin 973 şüphelinin tutuklandığını, 8 bin 969 kişi hakkında adli kontrol kararı verildiğini bildirdi.

Sayın Bakanın ifadelerinde, eksik var fazla yok. Çünkü bunlar tespit edilip, hakkında işlem yapılanlar. Ya tespit edilemeyenler, onlar tespit edilenlerin kaç katıdır?

Bunu görmek için, Uluslararası Organize Suç İnisiyatifi (Global İnitiative Against Transnational Organized Crime) isimli kurumun yayınladığı, Küresel Organize Suç Endeksi 2023 raporuna bakmanın bir fikir vereceği kanaatindeyim.

Bu raporda, ilk olarak Türkiye’nin kokain ticaretindeki rolünün nasıl ifade edildiğine bakalım:

“Geçmişte kokain ticareti, Türkiye'de ihmal edilebilir bir uyuşturucu pazarı iken, yıllar içinde eroin ve sentetik uyuşturucu pazarları hâkimiyet kurmuştu. Ancak son zamanlarda hem menşe ülkeler hem de Türk yetkililer tarafından gerçekleştirilen ele geçirmeler, ülkenin kokain ticaretindeki rolünün genişlediğine işaret ediyor…

Türk suç gruplarının uyuşturucu kaçakçılığı konusundaki uzmanlığı ve kaçakçılık rotalarında aktif olan mevcut ağlar dikkate alındığında, ülke kokain ticareti için verimli bir fırsat sunmaktadır…”

Küresel Organize Suç Endeksi, dünyadaki 193 ülke için suçluluk düzeyini ve organize suça karşı dayanıklılığını; suç piyasaları, suç aktörleri ve ülkenin bunlarla mücadelesini, parametrelerine göre değerlendiren çok boyutlu bir rapordur.

İki yılda bir düzenlenen raporun amacı, ülke yöneticilerini güvenlik açıklarının nerede olduğuna dair bilgilendirmek ve onların aldığı tedbirlerin ne kadar etkili olduğu hakkında fikir vermektir.

Raporun nihai amacı, dünyada organize suçların oran ve etkilerini azaltmaktır.

Raporda, Türkiye’ye ilişkin diğer tespitler ise şöyle:

• Özellikle cinsel sömürü ve zorla çalıştırma amaçlı insan ticareti, Türkiye’de giderek yaygınlaşıyor. Türkiye büyük bir mülteci nüfusuna ev sahipliği yapmaya devam ederken, insan tacirleri bu toplulukların savunmasızlığından yararlanarak kadınları ve çocukları cinsel sömürü için insan ticaretine zorlamaktadır.
• Genç kızların gayri resmi dini törenler yoluyla zorla evlendirilmesi, ekonomik bir tedbir mekanizması olarak, giderek yayılmaktadır.
• Suç şebekelerine ek olarak, devlet içinde yerleşik aktörler de insan ticaretinde rol almakta, ya da en azından kolaylaştırmaktadır.
• Türkiye; Suriye ve Afganistan gibi ülkelerden Avrupa’ya yönelik göçmen kaçakçılığında kilit transit ülke olmaya devam ediyor.
• Türkiye’de faaliyet gösteren ve geleneksel mafya sistemini model alan önemli sayıda mafya tarzı grup bulunmaktadır. Ülkede varlıklarını sürdüren bu grupların hükümetle ve diğer siyasetçilerle yakın ilişkiler geliştirdikleri ve bu sayede kolluk kuvvetleri ve yargı karşısında koruma sağladıkları bildirilmektedir.

Raporda suçluluk durumu, (1) en düşük, (10) ise en yüksek değerleme ile belirtilir. Yüksek değerleme, bir ülkede organize suç oranının yüksek olduğunu gösteriyor.

Raporda, Türkiye’nin insan kaçakçılığı konusunda 9 ile değerlendirildiği ve bunun en kötü alanlardan biri olduğu belirtiliyor.

Silah ticareti, eroin ticareti ve mafya vari suç gruplarında Türkiye’nin değerlendirmesi 8,5, İnsan ticareti değerlendirmesinin de 8 olması, Türkiye’de suç ortamı ve suçluluğun ne kadar büyük bir sorun haline geldiğini gösteriyor.

Türkiye’nin, bütün gayri meşru suçlar için ortalama endeksi 2021’de 6,89 iken, 2023’te artarak 7,03’e yükselmiştir.

Küresel Organize Suç Endeksi 2023 raporundaki suçluluk durumuna göre; Türkiye dünyadaki 193 ülke arasında 14’üncü, Avrupa’daki 45 ülke arasında ise birinci olmuştur!

Organize suçlar, insan güvenliği, kalkınma ve adalet açısından büyük riskler oluşturur ve toplum olarak karşılaştığımız zorlukların üstesinden gelmemizde önemli bir engel teşkil eder.

Sinekle mücadelede, marifet ne kadar sineğin etkisiz hale getirildiği değildir. Mücadelede esas marifet, bataklık yaratmamak ve sineklerin üremesine meydan vermemektir.

Suç ve suçlu ile mücadele için, öncelikle suç ortamı yaratmamak ve suçluya alan yaratmamak önemlidir. Bu da, sadece bir bakanlığın değil, devlet yönetiminin tamamını ilgilendiren bir husustur.

Bu husus ortada iken, devletin suça karışmasının, organize suçun artmasında en yaygın güç olduğu ve bunun otoriter devletlerde daha fazla görüldüğü, küresel organize suç endeksi raporunda özellikle vurgulanmaktadır.

İçişleri Bakanlığı mücadelesi sonucu etkisiz hale getirdiği suçluları dile getirmektedir. Bu suçluların cirit attığı meydanı kim yarattı. Esas sorgulanması ve üstüne gidilip etkisiz hale getirilmesi gereken konu budur.

Günümüz televizyon haberlerinde yer alan; Daltonlar, Anacurlar, Şirinler v.b, Sayın Bakan’ın çökertildiğini ifade ettiği 300 organize suç örgütleri ve tespit edilmemiş çok fazlası 2005’li yıllarda olsaydı, ihtimaldir ki Sevgili Yılmaz Erdoğan aksiyon ve komedi filmi “Organize İşler” i çekme zahmetine katlanmazdı.

Raporun verileri doğrultusunda; toplumun adeta kan emicisi olan, organize suç örgütlerinin oyun sahası olmuş ülkemizde, onlarla mücadele etmek, sadece bir bakanlığın değil, devletin bütün organlarının birincil görevidir.

Küresel Organize Suç Endeksi raporu, memleketin suç ve suçlulukla ilgili röntgenini çekip yöneticilerimize veriyor.

Top artık devleti yönetenlerde. Devleti yöneten takımın, suç ve suçlulukla mücadele konusunda topu nasıl kullandığını, zaman içinde, hep beraber göreceğiz.

Not: Küresel Organize Suç Endeksi raporu 2023’ün tamamına https://ocindex.net/report/2023/0-3-contents.html adresinden ulaşabilir.