Hırçın, dizginlenmesi zor,  tarihin aydınlık ve karanlık şemasının akıcı resmi Dicle nehri.

Havada durağan bir sessizlik, sağlı sollu bazen kardeş kucaklar gibi girişik, bazen düşman kovalar gibi hareketli ağaçlar. Küçük bir kız çocuğu yürür hızlı adımlarla nehrin kenarında. Özenli taranıp örülen saçları her hareket edişinde sağa sola savrulur.

Dicle'nin çevresindeki dolambaçlı patikalarda, çoğu zaman ekilip biçilmeyen arazilerde yürür, bazen de koşar. Küçük ayaklarıyla hızlanır adımlarımız onun tebessümlü yüzüyle aydınlanır yolumuz. Boş arazilerde koşmak, koştukça sefer eda etmiş gibi gülmek, güldükçe yine gülmek. Yüzünü yukarılara, göğe kaldırır... Göğe kaldırdığını zanneder peki kaldırır mı? Hiç zannetmiyorum peki ben kimim? Onun Anka kuşuyum beraber yol alırız, bazen nehrin kenarında, bazen uzağında. Adımlarımız rehber istemeden atılan adımlarımız. Oda ne birden durdu, uzaktan gelen sesler uğultularla karışık: feryatlar, seslerin geldiği yöne yöneldi...

Cennet bahçesinden bir köşe olan Çarbağ (Kavs) Köşkü olabildiğince ihtişamıyla karşısında duruyordu. Çarbağ(dört bağ) yani Kavs - Cihannuma Köşkü. Miladi takvim 1961 yılını göstere dursun, biz kendimizi köşkün büyülü otantik ortamına kaptıraduralım. Kaws kelimesini anlam olarak irdelediğimizde Dicle nehrinin doğu tarafında nehrin kavisler çizdiği, bu kavisler-dönüşlerden dolayı bu ismin verildiği yansır belleğime. Sonra küçük kızın bakışları Diyarbekir tarzı mimari yapıya sahip) kapının üzerindeki taşa takılır. Küçük gözlerini olabildiğince açmaya, açılan gözleriyle yazıyı okumaya çalışır. Çabaları boşunadır. 1044 Hicri (1634 Miladi) tarihinde taşı dillendirerek yazılan yazıyı okuması mümkün değildir. Şeyh Aziz Mahmudi Ürmevi tarafından yaptırılan köşkün kendine özgü havası içinde, taşı küçük kızın bakışlarıyla dillendirmeye çalışınca "AZİZ MAHMUDİ ÜRMEVİ İÇİN ŞİİRİ BIRAK" cümlesiyle başlayan

Seyyid-i Mahmud-i âlem mülteca-yi has ü am

Şatt-ı Amid sahilinde yaptı bir cai ferağ

Ab-ı Kevserdir suyu her nahli bir tuba misal

Görse düzeh ehli varmaz Cennete eyler dimağ

Enveri, Hakani bilmez nağme-i güftarımı

Hem zebani bülbül olmaz gülşeni âlemde zağ

 San'at-ı tarihim idrak eylemez ahvel olan

Nükte-i serbestemi halleyleyen ahbab'i sağ

Kilk-i piri Nakşibendî kudret asa Resmi'dir

 K'ol Aziz'ün tarzi aceb ismü resmü ÇARBAĞ

(Son beyitin birinci mısraının noktalı harfleri toplandığında, ebced hesabıyla 1044 hicri, noktasız harfleri topladığında yine 1044 hicri tarihi çıkar. Son mısra yine aynı şekilde düzenlenmiştir.)

Günümüz Türkçesiyle:

Âlemin efendisi, bilginlerin ve halkın sığındığı zat (Mahmudi Ürmevi)

Dicle nehrinin sahilinde yaptı bir yer(KAVS)

Cennet suyudur suyu, her ağacı bir cennet ağacı gibidir.

Cehennem ehli burayı görürse cennete gitmek istemez

Enveri, Hakani sözlerimin manasını bilmez

Âlemin gülşeninde (baharında) kargalar bülbül gibi olmaz

Ebced tarihi bilmeyenler bunu idrak eylemez

Bu şiirin baş bestesini anlayamazlar, onu anlayan bu işten anlayanlardır.

Nakşibendîlerin pirinin (Aziz M. Ürmevi) kalemi, Allah'ın kudreti (Aziz M.

Ürmevi 'nin yeğeni) RESMİ'dir

Aziz Mahmudi Ürmevi'nin fazla acayip tarzının, ismi ve resmi ÇARBAĞ'dır

Dizesiyle biten nazmı okudukça Resmi ve Aziz Mahmudi Ürmevi hakkında oluşan gözlemimiz mutasavvuf ve âlim olan bu iki asil insanın Diyarbekir savdalısı iki zatı muhterem olduklarıdır. İdam edilen Nakşibendî Şeyhi Aziz Mahmudi Ürmevi'nin yeğeni olan Resmi, Diyarbekir'in en güzel köşklerinden biri olan Çarbağ Köşkü'nü ne güzel anlatmış mısralarında. Mısralar küçük kızın görselinde anlamsız ama geçmişinde derin anlamlara sahip... Küçük kız, Anka kuşuyla dolaşır eyvanı, avluyu, odaları sanki duvarlardan zikir seslerinin ahenkli ritmi 'ansıtılır kulaklarımıza. Seksen bin müridin zikir ahengi...

SULTAN 4. Murat'ın seksen bin müridi olan Şeyh Aziz Mahmudi Ürmevi'yi günün birinde "Dünya Saltanatına Karışır" diye Diyarbekir'de idam ettirdiği bilinir. Sultan 4. Murat göçtü buralardan aldı Şeyh'i ama Kavs köşkü ve Resmi sürdürdü Ürmevi'nin büyüklüğünü. Sözler, yaşamlar uçtu gitti, geriye mesireden-köşkten (Kavs'tan- Cihannuma'dan) bu güzel sözler kaldı. Küçük bir kızın saflığında güzelliğinde dolaşırız bahçesinde, seyreyleriz bağları, bahçeleri Dicle'yi...

Gül şehrinin miski amber kokusunda DİCLE NEHRİNİN suyunun ışıltısında, Surların gücün-kuvvetin sesinin ihtişamında bir cihannumadır (Köşk-Her yeri gören kule) Diyarbekir....

Zübeyde Fidan Kırmızı