Bir ‘kronolojik zaman’ , bir de ‘psikolojik zaman’ vardır.

Kronolojik Zaman

Kronolojik zaman, oluşma anında ki süreye verdiğimiz addır. Oluşmak, oluşum sürecini kapsadığından, bu akışa zaman diyoruz.

Zaman Canlılık ve Akış

Oluşmak, canlılığı ifade eder. Oluşum anındaki dalga ve titreşimler, canlı olmanın en güzel belirtisidir. Canlılığın kendisi, titreşim ve dalga olduğuna göre, yaşadığımız evrende canlılık dahilinde olmayan pek bir şey yoktur. Canlı, oluşma sürecine girdiğinde, canlı olanın bu oluşum süresine, ‘zaman’ deriz. Zaman ve akış süreklilik taşıdığından, zaman ve akışın kendisinde tekrar etme yoktur. Zaman an’ı, an ise zamansal bütünlüğü kapsar.

Psikolojik Zaman

Kronolojik zaman, yaşanan canlı gerçeği ifade ederken, psikolojik zaman, insanın anılarıyla oluşan birikimleri kapsar. Kronolojik zaman; doğa ve evrensel gerçekte oluşmayı, gelişmeyi, ilerlemeyi; psikolojik zaman ise insan deneyimleriyle oluşan zihinsel birikim ve esareti anlatır.

Psikolojik Zaman ve Esaret

Kronolojik zaman nasıl bir akışa sahip ise, insan zihni de öyle bir akışa sahiptir. Yaratıcı zihin sessiz ve akışkan olan bir beyni ve zekayı kapsar. Zekanın; gerçek özü ve anlamı yaratmaktır. Yaratmak; olan ile baş etmek, zorlukları aşmak ve tıkanıklıkları gidermektir. Zihin, bu bütünlükte değilse, zihnin kendisinde normal gitmeyen bir şey vardır. Kimi bilim insanı ve filozof zeka için ‘geleceği öngörmek’ veya ‘geleceği bilmek’ derler. Bunun böyle olmadığı açık ve nettir. Binlerce yıldır bilim insanı, filozof, felsefeci ve nice öncü insanlar bunu yaptı. Birçok söylem ve öngörüde bulundular. Ama insanlık yaşadığı acılardan kurtulmadı, örülmüş olan trajediden çıkamadı. Gerçek zeka, bunları görmektir. Yaşadığı anı görmeyen, bunu anlamayan, bütün incelikleriyle bunu keşfetmeyen İnsanın zeka bütünlüğünde olabilmesi çok zordur. Zeka, olanı olduğu gibi görmek, anlamak ve aşmaktır. En çokta, dünyayı bu hale getiren gerçeği görebilmektir. Bu gerçek, beynimizin içinde kümelenen zihnin ta kendisidir. Nasıl bir zihne sahip olduğunu bilmeyen insanın zekası yok hükmündedir.

Zihindeki Terslik Nedir

Yaşadığımız an ve yaşamsal eylemin kendisi deneyimdir. Deneyim, bir kez yaşamak anlamındadır. Her yaşamsal hareket ve eylem bir kez yaşanır. Yaşadığımız şeyi zihnimize kaydederek ve bunu defaatle tekrar etmek, onu kopyalamaktır. Deneyim, yaşandığı anda canlıdır. Deneyim zihinde kopyalandığında, canlı olma özelliğini kaybeder. O zaman yaşanan ve biriktirilen, deneyimin kopyalanmış halidir. Deneyimin kopyalamış bu haline psikolojik zaman diyoruz. ‘Psikolojik zaman’, yaşanan deneyimin zihninde kalıcı halde tutulması ve o zaman dilimine hapsedilmesidir.

Zihin ve Psikolojik Zaman

Zihnimizin gereksizce aktif halde olması, sürekli bir gürültü içinde kalması, yaşamsal deneyimlerimizin zihnimize kopyalanmasıyla gerçekleşir. Bu, zihninin felç olma halidir. Zihnin felç olma halini oluşturan ise psikolojik zaman olarak adlandırdığımız, deneyimdir.

Felçli Zihin, Yaşam ve Dünya

Zihin, deneyimin kopyalanmasıyla felçli hale geldiğinde, yaşam ve dünya bu felçli zihinle kendini oluşturur. Bu, yaşamın doğa ve gerçeklerden kopmasıdır. Psikolojik zaman kapsamında kalan felçli zihin, felçli bir yaşam ve dünya yaratır. Şu an yaşadığımız da böyle bir yaşam ve dünyadır. Dolayısıyla kronolojik zaman bir gerçeği, psikolojik zaman ise bir sapmayı ve bozulmayı ifade eder.

Özgür Yaşam

Özgür yaşam; özgür ilişki ve özgür paylaşım zihnimizi tanıma ile gerçekleşir. Zihnimizi tanımadan, bizi esir alan psikolojik zamanı bilmeden ve bundan özgürleşmeden, kendimiz olamayız ve özgür yaşamla buluşamayız. Özgürlük, zihnimizde biriktirmiş olduğumuz kopyalanmış deneyimlerden kurtulmaktır. Bu deneyimler ciddi bir yüktür. Bütün yaşam ve ilişkilerimizi etkilemekte ve bizleri kısır bir döngüye koymaktadır. Tüm psikolojik sorunlarımız, psikolojik zaman olarak ifade ettiğimiz zihindeki birikimsel yükler ve kalıplardır. Bundan özgürleşen insan hayatı dolu dolu ve bütünlükle yaşar. Kendimizi bundan mahrum etmeyelim ve hayatı en güzel haliyle yaşayalım.