Karacadağ pirincinin Diyarbakırlılar için önemi çok büyük. Her Diyarbakırlı pilavın yanı sıra sumaklı dolmanın içindeki pirincin mutlaka Karacadağ menşeli olup olmadığına dikkat eder, hatta emin değilse, ‘Karadağ mı?’ diye sorar.

Eskiden evlere torba, torba alınan kışlık zahirenin ilk sırasındaydı Karacadağ pirinci. Hala eski geleneklere bağlı olup da alanların olduğunu biliyorum. Pirincin kendisi de geleneksel tarım yöntemleriyle, ilaçsız, koruyucu ve katkı maddesi olmadan yetiştiriliyordu.

Karacadağ bölgesi volkanik olduğu için toprak yapısındaki mineral zengini sularla yetişen pirincin bir özelliği de endemik olması, şeker ve nişasta oranının düşüklüğüdür. Karacadağ bölgesinin kış aylarında yoğun kar alması da ayrıca bir katkı pirincin yetiştirilmesi aşamasına.

Diyarbakır’ın eskilerinden dostum aradı, bu kıymetli kışlık zahirenin akıbetinin tehlikede olduğunu söyledi. Zaten fiyat artışlarından az çok tahmin ediyorduk durumu, ancak rekoltede de düşüş varmış. Geçen yıl 1 kilosu 18-20 TL civarındayken, bu yıl 40-50 TL arası satılıyor. Hala 35 TL’den satılan yerler de varmış ancak, şeker ve nişasta konusundaki özelliğinden dolayı büyük zincir marketlerinde radarında olduğu için bulmakta zorluk çekeceğimiz günlerde gelebilir.

Google’den baktım, trendyol bile satıyormuş Karacadağ pirincini.

Gelelim asıl meseleye; üreticinin sıkıntıları başlamış. Kar suyu ile beslenen bölgelerin dışındaki bölgelerde, yani sulama isteyen alanlarda elektrik kullanımı söz konusu olduğu için maliyetler de artış var. Maliyetler artınca ekim alanları da daralmış.

Örnek; Geçen yıl 10 bin ton civarında olan rekoltenin de bu nedenle, yani yüksek elektrik fiyatları nedeniyle 6 bin tona kadar düşebileceği söyleniyor.

Fiyat yüksek, rekolte düşük.

Eskiden torba ile alınırdı dediğimiz karacadağ pirincini, şimdi kiloyla bulmak bile zor.

*

Sonra pamuk meselesi geldi masaya.

Pamuk üreticisi de şikâyetçi.

Geçen yıl hasat başında 11.500’e, Nisan ayında ise, 26. 000’ya satan olmuş.

Bu yıl mqaliyetler en az % 200 artmasına rağmen, şimdiki fiyat 15-16 TL.

Çiftçi ise; ‘Kan ağlıyoruz’ diyor ve en az 25 TL fiyat istiyor.

Çiftçinin ağzından aktarayım;

“Pamuk alım fiyatı 25 TL'ye çıkarılmalı. İktidar, çiftçilerimizin sesini duysun, çiftçi pamuğunu 16 TL'ye bir avuç rantiyeciye satmaya mecbur bırakılmasın. Yıllardır pamuk destekleme primi 1 lira 10 kuruş olarak devam ediyor. Pamuğun kg. fiyatının en az 25 TL, desteklemesi ise en azından 2,5 TL olması lazım” diyor pamuk üreticisi.