17 Ağustos 1999 tarihli gölcük depremi, ülkemizde yaşanan sonraki büyük depremlere kıyasla sadece binlerce hanenin yıkılıp, binlerce insanın yaşamın yitirmesine sebep olmadı.

Aynı zamanda sanayi bölgesi olan coğrafyada, depremden dolayı meydana gelen yıkım, ülke ekonomisine de büyük bir darbe vurdu.

Zamanın hükümeti hazineye gelir kaydedip depremin yarattığı ekonomik sıkıntıyı hafifletmek için, halk arasında “Tarkan yasası” olarak ta adlandırılan, bedelli askerlik yasasını çıkardı.

Bu yasaya göre özetle, yirmi yaşını aşmış ve 1111 sayılı askerlik kanununa göre, her ne sebeple olursa olsun askerlik hizmetini yapmamış vatandaşlar için, bir miktar para ödemek (yaklaşık 8.500 ABD doları-$) ve 28 gün askerlik yapmak şartı ile askerlik yapmış sayılacağı hususunu getirdi.

1999 yılının Kasım ayında, askerlik kanununda bu değişiklik yapılmadan önce, sahne adı Tarkan olan pop şarkıcısı sevgili Tarkan Tevetoğlu’da askerliğini yapmamış olduğundan, tutuklanma endişesi ile yurt dışından Türkiye’ye gelemiyordu.

Bu yasa çıkarıldıktan sonra, askerlik hizmetini yapmamış bakaya ve kaçak durumunda olan yaklaşık 73 bin kişi, bir bedel ödeyip 28 gün askerlik yaptıktan sonra askerliklerini yapmış sayıldılar.

Tarkan’ın da bu yasadan yararlanıp askerliğini yapmış sayılarak yurt dışında kaçak yaşamaktan kurtulduğu ve bedelli yasasının O’nun adı ile basında gündemde olduğu o günlerde, yasa “Tarkan yasası” olarak hafızalarda yer aldı.

Depremin ülke ekonomisinde yarattığı tahribatı azaltmak için çıkarılan bedelli askerlik yasası, o günlerde başka yerlerde yıkıma ve tahribata sebep oldu.

Bedelli yasası, o dönemdeki askerlik kanununa göre, 18 ay zorunlu askerlik yapanların gönüllerinde burukluk, kalplerinde kırıklık yarattı.

O yıllarda askerlik yapanların da çok iyi hatırlayacağı gibi, kalplerdeki bu kırıklık kendini türkülerde gösterdi ve askerlik yapanlar ile asker yolu gözleyenlerin arasında Yemen Türküsü’nü popüler yaptı!

“….

Yemen yolu çukurdandır

Karavanam bakırdandır

Zenginimiz bedel verir

Askerimiz fakirdendir

….”

Sonraki yıllarda yeniden çıkarılan bedelli askerlik yasalarından, 2011’de 69 bin kişi 16.600 $, 2014’te yaklaşık 204 bin kişi 8.100 $ bedel ödeyerek ve sadece askerlik şubesine uğrayıp üniforma dahi giymeden askerlikten muaf sayıldı.

2018’den sonraki yıllarda bedelli askerlik, yıllara göre değişen miktarda bedel ödemek ve bir ay askerlik yapmak şartı ile uygulanmaya devam edildi.

Günümüzde bedelli askerlikle ilgili yasal uygulama özetle şu şekildedir.

2024 yılı için, Silahlı Kuvvetlerin ihtiyaç fazlası askerlik yükümlüleri, istedikleri ve şartları da mevzuata uygun ise 217.870,00 TL ödemek ve bir ay askerlik hizmetini yapmak sureti ile askerlik vazifesini yerine getirmiş sayılıyorlar.

Bu parayı ödeme gücü olamayanlardan, er olarak asker olacaklar, altı ay askerlik hizmetini yerine getirirler.

Her yıl 01 Ocak’tan itibaren geçerli olacak şekilde yeniden belirlenen bedelli askerlik ücretinin, 2025 yılı için 243 bine yakın olacağı tahmin edilmektedir.

Bu bedeli, çoğunluğu asgari ücrete tabi ülkemiz insanının karşılaması mümkün olmadığından, tablo değişmeyecek ve şartlar söz konusu olduğunda, zenginimiz bedel verip bir ay, fakirimiz işinden, eşinden, ailesinden ayrı ve bedelsiz olarak altı ay Vatan’a hizmet edecektir.

2025 bütçesinin görüşüldüğü bu günlerde, önümüzdeki ve sonraki yıllar için, Anayasa’da eşitlik ilkesi olarak ifade edilen “Herkes, dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz...”ifadesine uygun olarak, bedelli askerlik miktarının her seviyedeki vatandaşın ödeyebileceği bir tarz ve miktarda belirlenmesinin uygun olacağıdır.

Bu şekilde bir düzenleme yapıldığında, parası olmadığı için bedelli askerlikten faydalanamayan ve okul arkadaşı bedel ödeyip bir aylık askerlikten sonra terhis olan ana kuzularının yürekleri burulmayacak, arkadaşından fazla askerlik yaptığı her gün için fakirliğinden dolayı kahırlanmayacaktır.