Anoreksiya nervoza nedir?
Anoreksiya nervoza, anormal derecede düşük vücut ağırlığı belirtisi ile görülen ve hayatı tehdit eden ciddi bir yeme bozukluğudur. Anoreksiya nevroza bozukluğu olan kişiler, ince kalmak konusunda aşırı takıntılıdır ve hepsi normal kilolarının çok altında olmalarına rağmen bu kaygıyı duyarlar... Anoreksiyalı kişiler için tabiki de daima çok ince olmak önemlidir. Anoreksiya nevroza genellikle 12-30 yaş arasında genç kızlarda sık görülür. Anoreksiyalı kişilerin yüzde 90'ı kadındır. Yeme bozuklukları kategorisi içinde değerlendirilen anoreksiya nervoza yeme davranışında önemli bozulma ve kendine has düşünce ve emosyonlarla belirli bir psikiyatrik hastalıktır Yine de şükürler olsun ki ülkemizde bu hastalığın görülme riski düşük diyebilirim, yani yüz kişiden en fazla iki kişide bu kaygı altyapılı rahatsızlığı görebiliriz ancak gördüklerimizin de ölümle sonuçlanma riski oldukça yüksektir... Hastalığın bazı belirtilerini de şöyle sıralayabilirim;
* Kemik erimesi
* Kabızlık
* Kansızlık
* Aşırı kilo kaybı
* Kemik erimesi
* Böbrek sorunları
* Baş dönmesi ve bayılma
* İnsomnia ( Uyku bozukluğu )
* Düzensiz kalp ritmi
* Kuru ya da sarımsı cilt
* Erkeklerde testis oranında düşüş
* Adet görememe
* Depresyon ve halsizlik
Anoreksiyanın nedenini inanın bana tam olarak kimse bilemez. Ancak, Anoreksiya nevrozanın biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin kombinasyonu ile oluştuğunu söyleyebilirim;
Biyolojik faktörler: Anoreksiyanın nedenleri arasında genlerin etkisi henüz kesinleşmemiştir. Ancak genler bazı insanları anoreksiyaya karşı daha savunmasız hale getirebilir. Anoreksiyalı kişiler genellikle mükemmeliyetçi, duyarlı ve azimli kişilerdir. Bu da genetik eğilimler ile dolaylı olarak ilişkilidir.
Psikolojik faktörler: Kişinin bazı duygusal özellikleri anoreksiyanın gelişimine etki edebilir. Kişinin sürekli depresif olmak, obsesif kompülsif kişilik bozukluğunun varlığı anoreksiyaya etki edebilir. Bu kişiler kilolarını takıntı hale getirerek anoreksiyaya etki edebilir.
Çevresel faktörler: İnce olmanın toplum tarafından moda olması özellikler ergenlik dönemindeki gençleri etkiler. İnce olmak avantaj olarak görülür. Gençlerin bu düşüncelerini artist ve mankenlere benzeme isteği daha da arttırır. Gençler hangi genetik özellikte ve aile özgeçmişinde olduklarını doğru değerlendiremez ve ince kalmak konusunda takıntılı hale gelir.
Anoreksiya için ne zaman doktora başvurmanız gerektiğini biliyor musunuz ?
Anoreksiya, diğer yeme bozuklukları gibi ömür boyu sürebilen bir hastalıktır. Anoreksiyalı kişiler hastalığın en başından itibaren tedavi olmayı reddeder. Kişide fiziksel ve duygusal belirtilere ek olarak aşağıda bahsetmiş olduğum durumlar görülüyorsa eğer anoreksiyadan şüphelenerek doktora başvurmak gerekir:
* Lezzetli yemeklerden kaçtığınızda,
* Sürekli kaç kilo olduğunuzu sorgulayıp tarttığınızda,
* Öğün atladığınızda,
* Yemek porsiyonlarınız küçüldüğünde,
* Abartılı bir şekilde değerlere göre beslenip besinlerin yağ ve kalori değerleri üzerine yoğunlaştığınızda,
* Yemek yememek için durduk dura bahaneler ürettiğinizde,
* Fazla kilonuz olmadığı halde bol kıyafetler giyip vücudunuzu sakladığınızda...
Anoreksiya nervoza hastalığı nasıl tedavi edilir?
Anoreksiya nervoza hastalığında en belirgin hedef kişinin kilosunun sağlıklı düzeylere gelmesini sağlamaktır. Hasta tedaviyi kabul etmiyorsa ya da ciddi metabolik sorunlar ortaya çıkmışsa, hastaların zorunlu olarak hastaneye yatırılması gerekebilir. Beslenme sorununa bağlı ortaya çıkmış metabolik sorunların tedavisinde iç hastalıkları hekimlerinden yardım istenir. Hastane yatısı sürecinde kişinin beslenmesi yakından takip edilir.
Önceden belirlenmiş bir plan çerçevesinde yakın takipli bir beslenme programı uygulanarak kişinin sağlıklı kiloya gelmesi sağlanır. Bu aşamada ortaya çıkması olası ruhsal ve bedensel sorunların ilave tedbirlerle tedavisi gerekir. Gerek hastane yatısı sırasında gerekse ayaktan tedavi aşamasında uygulanacak psikoterapi, hastalığın seyrini olumlu yönde değiştirebilmektedir. Anoreksi nervoza’nın uzun süreli bir hastalık olduğu, hastaların yakın psikiyatrik takibinin gerektiği, belirli iyileşme dönemlerinin ardından anoreksiya hastalığın aralıklarla alevlenebileceği unutulmamalıdır.
Bu hastalık ergenlerde çok sık görülebildiğinden özellikle ebeveynlerin çok dikkat etmesi gerekiyor.
Çocuğunuzun yeme içme düzenini takip edin ve ergenle iletişiminize dikkat edin...