TÜYAP Diyarbakır’da beş yıldır Kitap Fuarı düzenliyor. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası ile 2008 yılında yaptığı protokol gereği on yıl süreyle ilk dört yıl içinde yılda 14 fuar yapmak üzere TÜYAP’ın protokolü var.

2010 yılından bu yana her yıl Mayıs ayının üçüncü haftasında düzenlenen Diyarbakır TÜYAP Kitap Fuarı turnikelerden geçen sayı dikkate alındığında ortalama yüzbin kitap okurunu buluyor. İlk iki yılın değerlendirmelerini aldığımızda “sonucun gayet iyi olduğunu ve Diyarbakır kitap fuarının rüştünü ispatladığını hatta iki yıl içinde yıllardır fuar yapılan kimi illerden daha iyi durumda olunduğu” beyan edilmişti. Üstelik fuar alanı kente yedi kilometre uzaktı ve mevsim olarak da sıcak denebilecek bir tarihe denk düşüyordu. Buna rağmen kitap okurları ilgiyi eksik etmiyordu.

Ortalama üçyüz yazar, 120 yayınevi ve altmış dolayında söyleşi ve oturumun yapıldığı fuarda imzalar ve sergiler de düzenleniyordu.

TÜYAP Diyarbakır kitap fuarlarının ayırt edici bir özelliği de şuydu ki, anonslar, fuar programları, söyleşiler hepsi iki dilli olarak Kürtçe ve Türkçe yapılıyordu. Kürt yayınevleri fuara özel çok yeni kitaplarla okur karşısına çıkıyorlar. Kürdistan’dan kısmen fuarın etkisiyle her yıl ilk kitaplarıyla yeni yazarlar da okuruna merhaba diyordu. Ve en önemlisi tıpkı yurt dışındaki kitap fuarlarında yaşanan profesyonel buluşmaları gibi Türk ve Kürt yayınevleri arasında yazar, çevirmen ve yayıncı buluşmalarına da, fuar evsahipliği yapıyordu. Ve her şeyden önemlisi TÜYAP Diyarbakır Kitap Fuarları Diyarbakır’da yapılan diğer bütün fuarların aksine Kürt coğrafyasına yönelik entelektüel bir buluşmaya da ev sahipliği yapıyordu.

Eylül ayının ilk haftasında öğrendik ki, TÜYAP Diyarbakır kitap fuarı 2015 yılında yapılmayacak. Onun yerine 2015’te ilk kez Samsun’da fuar yapılacak. Diyarbakır’da ise 2016 yılında bir kez daha fuar yapılacak ve onun sonuçlarına göre iki yılda bir, ya da hepten yapılıp yapılmamaya karar verilecekmiş.

Doğrusu bu konu ile ilgili haber üzerine ve özel sohbetlerde de Diyarbakır’da fuar düzenlenmesini bir “sosyal sorumluluk” olarak değerlendiren TÜYAP Kitap fuarları sorumlularından Sayın Deniz Kavukçuoğlu’ndan TÜYAP’ın bu kararına bir yazar olarak muhalefet beklerdim. TÜYAP’a göre yayınevleri şikâyet ediyorlarmış. Konu üzerine konuştuğum birkaç yayınevi “bu karar verilirken bize sorulmadı” diyorlar. Belki birkaç büyük yayınevi bekledikleri satışı bulamadıkları için katılmak istemediklerini ama kararın TÜYAP tarafından verilmesinin uygun olacağını düşünmüş olabilirler. Ama sosyal sorumluluk söz konusu ise sonuç böyle mi olmalıydı!

Koşu atının teri soğudu mu onu bir daha aynı heyecan ve istekle koşturmanız aynı sonucu almanız çok zor. Bu sebeple diyelim ki fuar iki yılda bir yapıldı! Bu sahiden Diyarbakır için çok uzun bir tarih ve TÜYAP’ın uygulamasında da böyle bir iş yok, bildiğim kadarıyla.

Burada yapılacak olan şudur. TÜYAP bu kararını yeniden gözden geçirmek durumunda. Eğer yayınevleri katılımcı masrafları konusunda, stant kirası, konaklama, yeme içme ve seyahat giderleri ile ilgili olarak şikâyet ediyorlarsa bunlar yeniden değerlendirilmeli. Sosyal sorumluluğun kanımca gereği budur. Fuarı bir nevi kapatmakla eş anlamlı iki yıla yaymak çözüm olmamalı!

Ticaret ve Sanayi Odası ile Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi TÜYAP Fuarlar Koordinatörlüğü ile görüşecekler. Umarım karar değişir. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Fırat Anlı ve Ticaret, Sanayi Odası Başkanı Ahmet Sayar ile yaptığım görüşmelerde bu düşüncelerini paylaştılar.

Son bir söz şu olmalı kanımca! Elbette Diyarbakır yani Amed bu kentte kitap fuarı, üstelik Kürdistan coğrafyasına yönelik bir kitap fuarı düzenlemek konusunda çaresiz ve yetersiz değildir. Hem TÜYAP’a mecbur ve mahkûm da değildir. Sonuç da TÜYAP ticari bir kuruluştur. Diyarbakır, kendi fuarını / fuarlarını geçmiş deneyimlerinden dolayı yapabilecek örgütlenmelere ve organizasyonlara da sahiptir. Kültür sanat festivalleri, edebiyat, sinema tiyatro günleri yıllarca yapıldı hem iyi de sonuçlar alındı.

Ama mesele bu değil. Eğer bu ülkede Kürtler, Türkler ez cümle Halklar birlikte yaşayacaksa ayrıştırmayı tetikleyen politikalar yerine, birbirlerinin dilini, kalemini, kültürünü, kelamını anlayacak birlikte kotarılmış işlere ihtiyaç var. Yoksa Kürtler fuarın alasını yapar kendi dilinde de yapar. Dost olan Türk yayınevleri Kürtle birlikte olduğunu teyit için de yine Amed şehrine gelir. TÜYAP da İstanbul’da, Kürdün fuara ilgisini bekler.

TÜYAP Diyarbakır Kitap Fuarlarının dört yıldır gönüllü emekçisi gibi destek verdim kendilerine! Bu asıl benim memleketim ve halkım nedeniyle bir de yazar sorumluluğum açısından asıl “sosyal sorumluluk”tu. Bu sebeple TÜYAP”taki arkadaşlar biraz sert olan bu yazıma kızabilirler. Olsun kızsınlar, dost acı söyler ve duygusal da olsa doğru söyler. Kararınızı bir kez daha düşünüp yeniden değerlendirin TÜYAP’taki dostlar derim…