Sivas Zaralı Halil'in (soyadı Söyler olsa da lakabı İnce Halil'dir) çok ezgili bir parçası var. Ezim ezim eziliyor yüreğim / Çok yalvardım kabul olmaz dileğim. Dinlendiğinde insan tekinin ruhuna işleyen bir yanı var. Sözlerini yazan, bestesini yapan acaba hangi ruh haliyle yazıp bestelemiş diyesigeldiklerinizden hani!

Zaralı Halil, yaklaşık yaşdaşları ve tarzdaşları Diyarbekirli Celal (Güzelses), Erzincanlı Hafız Şerif ve Malatyalı Fahri (Kayahan) ile dost / arkadaş. Zaman zaman çeşitli vesilelerle buluşup meşk yaparlarmış! Çalıp söylerler. İçlerinde içeni de var içmeyeni de.

Erzincanlı Hafız Şerif; Bir gül için bülbül giymiş kareler, Kaşların ince ince, küstürdüm barışamam, Mecnunum Leylamı gördüm, Elif dedim bê dedim gibi gündemden düşmeyen parçaların sahibi.

Malatyalı Fahri ise her dem musiki devi bir gazelhan. Karadır kaşların ferman yazdırır, şu dağları delmeli ve daha nice parçaların sahibidir.

Diyarbekirli Celal Güzelses ise yaşarken “şark nbülbülü” ünvanına haiz olmuş, döneminde ekol olmuş bir musiki devi. Mardin kapı şen olur, Bülbülün kanadı sarı, Ağlama yar ağlama ve birçok eser.

Ve dikkat edilirse herkes kendi memleketi ile anılıyor; Diyarbekirli, Zaralı, Erzincanlı, Malatyalı diyerek…

Zaralı Halil epey bir süre pek sevdiği dostu, arkadaşı Celal Güzelses'ten haber alamaz. “Hastadır”, derler. İyi içen biridir Zaralı Halil. Cebindeki son rakı parasını yol parası yapar ve Zara'dan Sivas'a gider. Sivas postanesinden Diyarbakır Valisine bir tel çeker.

"Vali Bey", der. "Pek kıymetli arkadaşım Diyarbekirli Celal Güzelses'ten çok zamandır haber alamıyorum. Acaba durumu, sağlığı nasıldır. Acele cevap" der ve Valiye telgrafı yollar.

Sonra Zara'ya dönmek için yola düşer. Yolda türkünün sözlerini yazar.

"Ezim ezim eziliyor yüreğim

 Çok yalvardım kabul olmaz dileğim

 Ben ağlarım, doktor ağlar, dert bağlar

 Harab oldu yari gördüğüm çağlar

 Laleli sümbüllü oy oy ne güzel bağlar

Telgrafın direkleri de dört olur

Sen ağlama yüreğime dert olur

Ben ağlarım, doktor ağlar, dert bağlar

Harab oldu yari gördüğüm çağlar

Laleli sümbüllü oy oy ne güzel bağlar

Bir tel verdim Diyarbekir de Valiye

Haber gelir çarşambaya saliye

Ben ağlarım, doktor ağlar, dert bağlar

Harab oldu yari gördüğüm çağlar

Laleli sümbüllü oy oy ne güzel bağlar"

Zaralı Halil'in türküde "yar" dediği elbette bir sevgili ya da aşık olunası bir kadın değil! Dostu arkadaşı Celal Güzelses'tir.

Ezim ezim eziliyor yüreğim türküsünü Zaralı Halil'den dinleyip hikâyesini öğrendikten sonra Celal Beyin torunu, dedesi ile adaş Celal Güzelses'i gecenin bir vakti aradım. Benim olur olmaz saatlerde aramalarıma alışkın olan Celal telefonuma çıktı. Hikâyeyi paylaşıp doğrulatmak için sordum ve ekledim “neden bu hikâyeyi yeni öğrendim” diye hesabını da Celal'e sordum.

Abi, deyip ekledi. Bu hikâyenin bir başka versiyonu da var. Hele anlat dedim. Yıllar evvel Zara'da bir Zaralı Halil anmasına davet edilmiş torun Celal Güzelses. Zaralı Halil'in kızı bir başka hikâye anlatmış.

Zaralı İnce Halil sahiden de son rakı parasıyla Sivas postanesinden Diyarbekir Valisine cevaplı bir tel salmış. Cevabını da tez zamanda beklediğini yazmış. Bir kaç güne kalmadan valilikten telin cevabı gelmiş. "Arkadaşınız Celal Güzelses çok hastadır" diye.

Zaralı Halil bir kaç gün içinde para tedarik edip Diyarbekir'e varmış. Varmış da varmaz olaymış. Celal Bey o yetişinceye kadar hakkın rahmetine kavuşmuş. Sormuş, soruşturmuş mezar yerini öğrenmiş. Hiçbir yere gitmeden Mardinkapısında Şeyh Muhammed Düzlüğündeki Celal Güzelses'in mezarına gitmiş. Arkadaşının toprağına el sürmüş. Hasbıhal etmiş. Sonra da dönüş yolunda bu türkünün sözlerini yazıp bestelemiş.

Zaten kendisinin de ömrü çok vefa etmemiş. Beş yıl sonra o da vefat etmiş.

Ezim ezim eziliyor yüreğim türküsünün hikâyesinin her iki versiyonu da aslında birbirini tamamlıyor. Ve dahi vefa denilen; dostlukla, arkadaşlıkla, yarenlikle buluşulanın tam da bu olduğu bir ezginin namelerindeki efsunlu gizi paylaşıyor...