İslam alemindeki üzücü olaylar, silahların denediği savaş alanı olan devletler, Kudüs''ün içinde olduğu içler acısı durum, öz yurdunda hor görülen müslümanlar...

Biten; komşuluk, akraba, ana-baba, yetim, fakir, kimsesiz ve insanlık...

Olumsuzlukların envai çeşidi, dertlerin en büyüğü ve olmayan huzur...

İslam ahlakından uzak ve kul hakkı konusunda ise berbat durumlar.

Sebep olanlar, sadece dış düşmanlar veya onlarla işbirliği yapan hayinler mi?

Bediüzzaman: "Hem de düşmanımız onlar değil; asıl bizi bu kadar düşürüp i'lâ-yı Kelimetullah'a manı olan ve cehalet neticesi olan muhalefet-i şeriattır. Ve zaruret ve onun mahsulü olan ağraz(kötü niyet, garaz) ve nifaktır (iki yüzlülük) ki, ittihadımız bu üç insafsız düşmana hücumdur.(h.ş)

Dış güçlere, medeni avrupaya karşı mücadele ederken dikkat etmemiz gereken ana çizgi;

"Zira din nokta-i nazarında medenilere galebe çalmak ikna iledir, icbar ile değildir. Ve İslamiyeti, mahbub ve ulvı olduğunu evamirine imtisalen ef'al ve ahlak ile göstermek iledir."

Zor kullanma devri bitmiş ikna etme zamanı gelmiştir.

Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellemin Mekke dönemi gibi olmalıdır.

İç ihtilafların bitmesi için de; toplumun varlığını teşkil eden farklılıkların (dil, cemaat, tarikat, siyaset...) zenginlik olarak kabul edilmelidir.

"İ'lâ-yı Kelimetullahı hedef-i maksad eden  cemaat, hiçbir garaza vasıta olamaz. İsterse de muvaffak olamaz. Zira nifaktır. Hakkın hatırı âlîdir, hiçbir şeye feda olunmaz "

İslâmî stk lar, cemaat, tarikat ve siyasiler farklı olsalarda maksatları aynidir o da Islamın birliğini sağlamak, dünya ve ahiret saadetini temin etmeye çalışmaktır.

"Ey dini ceridler! Maksadımız: Dini cemaatler maksadda ittihad etmelidir. Meslekte ve meşreblerde ittihad mümkün olmadığı gibi, caiz de değildir."

Dine önem veren Basın ve yayın taraf olma, meslek ve meşrebi savunma yerine maksada önem vermeleri gerekir.

"İttihadin hedef ve maksadı i'lâ-yı Kelimetullah ve mesleği de kendi nefsiyle cihad-ı ekber ve başkalarının irşadıdır."

Asrımızın ilacı, ümmettin birliği ve dirliği, göz yaşlarının bitmesi, açın doyması, kardeş kanının durması için birliğe ihtiyaç vardır.

"1-Mariz bir asrın, hasta bir unsurun, âlî bir uzvun reçetesi; ittiba'ı Kur'andır.

2-Azametli bahtsız bir kıt'anın, şanlı tali'siz bir devletin, değerli sahipsiz bir kavmin reçetesi; ittihad'-ı Kur'andır."

Selam ve dua ile.

Bediüzzaman ini hutbe-i Şamiye adlı eserinden derlenmiştir.