Merhaba Sevgili Okurlarımız,

Geçen hafta kızın kapısını çalmıştık. Bu hafta kız evinde neler olacak bakalım mı?

Hal hatır sorma faslından sonra görücülerden en saygını büyük bibi kendinden gayet emin bir şekilde başladı söze.

-Sözî uzatmîyax anam, Allah nesip qısmet ederse, eğer sizde münasip görürsez siznen êqreba olmağa niyetliyığ. Kirvemizin xanımının bizim yanımızda yeri çox böyüktür. Sizi bize o salığ verdi. Biz de sordığ, soruştırdığ, münasip gördıx onun için bugün burdayıx.

-Baş tacîsız. Vala ne sölîyem ben de bilmîyem ki. Qızımız küçüktür, mektebî yengi bitti ama kirvezin bizim yanımızda da yeri ayrîdır. Gene de qısmetse olır. Her şeyin xerlîsi. Siz de bize üç gün mühlet verin, biz de sorax, soruştırax, erkeklere sölîyax bî de êmîsinın oğlunın rızasınî alağın, size cevap verirıx. Êle değil bacım? Qurban başan, ma hama bêle êcele olî? Elma armut degil ki daldan qoparasan

Kız evi naz evi ya...

Konuşmalar kesildi, o sırada tüm ürkekliliğiyle gelin adayı ve yanında diyazasının qızî içeri girdiler.  Süzen gözlerin baskısı altında bir bir büyüklerin elllerini öptüler. Olumlu düşünceler daha o anda görücü bayanların yüzüne yansıdı. Nasıl olumlu olmasın ki? Kız sanki ay parçası, kalem kaşlı, ceylan gözlü, fiske vursan yanağından kan damlayacak. Hurma rengi saçları doğal kıvrımlarıyla belinden aşağı iniyordu. Mübarek aya sen doğma ben doğayım der gibiydi. Hayran bakışların izlenimiyle ceylan gibi sekerek odadan çıktılar. Ardından kızın annesi, halası ve diğerleri ikram hazırlığında bulunmak, fikir alış verişi yapmak üzere dışarı çıktıklarında erkek tarafına gün doğmuştu. Rahatlıkla ön analizi yapacaklardı.

-Kele bacım êyîcene koxladın, agzî qox mî değil?

-Sesini hêç duymadım, kêke değil?

-Topığına baxtın? Bilîsen değil topıx qız baxmaxta çox mühimdır.

-Qulagının dibinde qonuştın, kele sağır mağır olmîya.

-Vuş kele ne keder de konuşîsız, höşün vax vax ne olmîş? Bulmîş da bunamîşsız. Baxam onar da bizim oğlanî beğenîler?

Kızın teyzesi elinde Pe Re Ja kolonya şişesiyle içeri girince hamamın suları kesildi.

-Ox ox ne güzel qoxtî, serinledığ birezim, Allah evlatların bağışlîya.

Kızın bibisi vakur bir edayla başladı söze.

-Madama ki êqraba olamağa niyetiz var, gerek biz de sizi êyîce taniyağın.

- Heqlîsen anam, sorın soruşturın, anlımız açoxtır, dünya êlem bizî bilî.

Bibi konuşurken oglanın dazosî elindeki tentene qoqasınî bilerek sedirin altına doğru yuvarladı. Sedirin örtüsünü kaldırarak kokayî aldı. Bu bir testti. Sedirin altında toz var mı yok mu?

 -Oğlız êskerlığınî yapmîş, ne iş yapî, içki içî, iç mî, evîz mülktür, degil?

Bibi sorularını beş peşe sıralarken gelin kız elinde kahve tepsisiyle gazel yaprağı gibi titreyerek bir kez daha girdi içeri. Kahve verirken koklandı, konuşturuldu, iyice süzülerek gerekli tüm testlerden geçti, farkında olarak ya da olmayarak.

Diğer ikramlarda da aynı şekilde test edildi. Gitme vakti gelmişti. Üç gün sonra aracı kadından cevap almak üzere memnun ve mutlu bir şekilde evin yolunu tuttular.

Üç gün içinde kız tarafı tanıdıkları aracılığıyla damat adayının ve ailesinin istihbaratını yapacaklardı. Damat adayının evini geçindirebilecek kadar geliri var mıydı, içki-kumar gibi kötü alışkanlıkları, çapkınlığı, elinin açıklığı, saygısı, huyu-suyu araştırılacaktı. Kızlarının gittiği yerde rahat etmesini istedikleri gibi bir de bizde gelin baba evinden çıkarken. "Gelinlığınla qocan evîne, kefeninle baban evîne." diye yaygın olarak söylenen bir söz vardı. Bu nedenle damat ve ailesi ince dokunup sık elenmeliydi.

Üç gün sonra aracı kadın çaldı kapıyı.

-Hadê gene durnayî gözünden vurdız. Gözüz aydın veracaxlar qızî. Êlimallah o qız gibisini bulamazdız girmi dört êyar altun gibimdir. Zahar bu oğlın Leyletülqêdir gecesî doğmîşsan.

Kayınvalide aracı kadına yüklüce bir bahşiş verdikten sonra nazar için de "Elemtere fışşş, kem gözlere şişşş." diyerek başlarına çeviriği tuzu ateşe attı. Evde şenlik görülmeye değerdi. Nihayet oğlunu istediği gibi başlî-gözlî edecağtî.

-Qız xerli ağbetî başan ola, çapa çapa get biben müjde ver, kendini şerbete hazırlasın. Dönerken dazona da söle. Ben de kirvegile teşekkür etmağa gidem. Rebbim sen xerli êdesen, utandırmîyasan. Hêç bî gencî seremcan etmîyesen. Gerek ki Hezreti Süleman'a gidem mevlüt oxıtam, Sultan Şexmûs'a da gidem gıdik kesem vêdım var.

Damat adayına söyleme gereği bile duyulmadan akşama babaya müjde verildi. Damat adayı duyduklarıyla ya da kız kardeşinin söyledikleriyle yetinirdi. Hayırlıdır diye cuma akşamı kız evine gidilmeye karar verildi. Tüm hazırlıklar yapıldı. Aile büyüklerinden oluşan bir heyetle akşam namazından sonra kız evinin kapısı çalındı. Hoş beşten sonra oğlanın büyük dayısı tarafından "Allah'ın emri, peygamberin kavliyle..." diye başlanarak kız istendi. Kızın babası da kendi aile büyüklerinden birine sözü vererek kızı verdiklerini belirttikten sonra hocanın okuduğu dua sonrası orada bulunan gençler tarafından el öpüldü. Buna kız isteme merasimi içinde el öpme denirdi. Sonrasında başlık parası da erkekler tarafından belirlenerek ikramlara geçildi.

Kadınlar tarafında ise ne alınacak, ne verilecek muhabbeti sürüyordu.

-Hele söleyin baxağ bizden ne istîsiz?

-Bax inanmîsız sorın. Daha öte gün qızımızî istemağa geldiler. Agırlıgînan altun verîyığ dediler, îşttığ ki oğlan qumarcîdır, vermedıx.

-Ben qızn bibisîyem, êynî zamanda qardaşımın vekilîyem. Dünya êdetî nese o olacağ. Sizden bî şê îstemîyığ.  Bî çüt girmi iki êyar tökme hesir bilezik, iki buçıx metre helep qordonî, yedi qorlî kelef inci, toxtor dişli gerdanlığî, beş çüt burmalî bileziğî, yüzügî, küpesî, sêetî.

-Ê sen de diyazasîsan, söle baxağ kesî biçî işini.

-Anam ma ne sölîyem, dünya êdeti nese odur. Beş qat iç dış elbisesi, yazlığ kışlığ mantosî, ayaxkabısî, terliğî, şemşiyesî, sebehlıgî, gecelığî, şerbet axşamî bî çuval şekeri, üstünde de italyan xalî taxımî olsın. Ha bî de unutmadan sölîyağın bilîsiz qızımız enüstî bitirmiş kolay beğenmez. Gerek ênterilerinî, nişan qatınî, gelinlığınî Terzi Aznif ya da Terzi Ojin tike yoxsa kabul etmîyığ, Ermeni, Süryani terzilerin tikişlerî çox güzeldir hem de sözlerinin eridirler, işlerini dedıxlarî günde teslim ederler.

-Sen niye konuşmîsan? Sen de yengesisên, dê hadê sen de söle.

-Hemam taxımınî unuttız. Taxımın üstünde gümüş nalınî, gümüş kildanî, gümüş tasî unutmîyasız. Eviz için ne alîsız siz bilîsiz, ister çulun üstüne istersez êcem xalîsının üstüne götürün. Sizden sizin şerefiz. Ama qeynımın gêt gel bî oğlî var, onın xelxatınî veracaxsız. O dabanca istî biz bıraxmîyığ, gönlünü razî ediz yeterdir. Vî az kalsın undîdıx otuz kilo da yüngcî Nusret'ten (annemin dayısı) gelek ki yüng alasız. Ma qızımız êle ucuzdır lê?

Bir ay sonrasına şerbet içmek üzere söz alınarak istenenlerin yüküyle evin yolu tutuldu.  devam edecek

Şen ve esen kalınız