VİDEO - MMO’dan uyarı: Diyarbakır’da asansör denetimleri yetersiz

Yılmaz Yiğitler-Şeval Filiz- Özel

TİGRİS HABER - Diyarbakır ve bölge illerinde sık, sık meydana gelen asansör kazalarıyla ilgili uzman görüşü aldık. Tigris Haber’e konuşan Makine Mühendisleri Odası Diyarbakır Şube Başkanı Mehmet Emin Tümür, asansör kontrollerinde eksikliklerin var olduğunu söyledi. Tümür, Mühendis çalıştırması gereken bakım firmalarının bundan kaçındığını, kazaların da bu nedenle sık yaşandığını ifade etti.

Diyarbakır’da geçtiğimiz günlerde halatları kopan ve 11. Kattan yere çakılan asansör kazasından sonra tartışma konusu olan asansörlerin bakımı ile ilgili yaşanan sorunlara dikkat çeken Makine Mühendisleri Odası Diyarbakır Şube Başkanı Mehmet Emin Tümür, asansörlerin kontrol sürecini şöyle anlattı:

Kontroller yılda bir

“A tipi muayene kuruluşları yılda bir kez asansörleri kontrol ediyor, bu kontrol neticesinde, hem bina yöneticisi hem belediyenin ilgili birimlerine hem de Sanayi Bakanlığına bir rapor şeklinde elektronik ortamda gönderiliyor. Tespit edilen eksikliklerin durumuna bağlı olarak asansörlerin kullanıp kullanılmayacağını karar veriliyor. Eğer herhangi bir kusur yoksa yeşil etiket yapıştırılıyor. Kusur oranı hafifse bakımcı firmalar tarafından kusurlar giderilecekse buna hafif kusur diyoruz,  mavi etiket yapıştırıyoruz. Daha sonra sarı etiketimiz var, kusur demek. Kırmızı etiketimiz o asansörün kapatılması demek.

Kapatma işlemi ilgili idare ve Belediyeler olabilir yâda il özel idareler olabilir o asansörlerin kapatılması gerekiyor. Bu noktada halkın bilinç düzeyi çok yeterli olmadığı için Belediyeler buna çok cesaret edemiyorlar. Haliyle buda kazaların olmasına sebep olabiliyor. Asansörler sürekli hareket eden mekanizmalar olduğu için sadece bir yılda gerçekleştirilen kontrol sonucu meydana gelen kazaların A tipi muayene kuruluşlarına mal edilmesi çok doğru değil.”

Bakımcı firma sorumluluğu

Tümür, bakımcı firmaların sorumluluklarının daha fazla olduğunu belirterek, “Bakımcı firma dediğimiz asansörlerin aylık bakımını gerçekleştiren firmalar var. Bu firmaların biraz daha sorumluluğu fazla, çünkü her ay ilgili personeliyle gidip asansörlerdeki bakımı kontrol ediyor, asansörün yağını değiştirecek, gerekirse halatlarına bakacak, frenleme sistemine bakacak, kabinin doğru durup durmamasını kontrol edecek. Fakat bakımcı firmalar ilişkinde birçok boşluk söz konusu. Her bakımcı firmada bir mühendis arkadaşımızın çalışması gerekirken malasef bu yapılmıyor. Bu nedenle hem ilimizde hem de bölgemizde asansör kazaları yaşanabiliyor” diye konuştu.

“Yeni binalarda çift asansör olmalı”

Yeni yapılarda iki asansörün yapılması gerektiğini belirten Tümür, Diyarbakır’da belediyelerin çoğunlukla bu kurala uymayarak ruhsat verdiğini söyleyerek, şöyle dedi; “Asansöre ilişkin bilim sanayi bakanı bir takım genelgeler yayınlıyor. Özelikle binanın kat sayısı, yapı büyüklüğü gibi. Dolayısıyla asansörlerin sedyelerin girebileceği şekilde olması gerekirken, buna ilişkin bir takım manipülasyonlar var, göz ardı ediliyor.

Günümüzde asansörler en az 8 kişilik yapılıyor. Aslında binanın planlamasından projelendirilmesinden başlamak gerekiyor. Diyarbakır da hızlı bir büyüme, gelişme söz konu ve yüksek katlı binalar ve siteleşme, buna bağlı olarak her binada iki asansör kullanımı söz konusu. Aldığımız duyumlara göre resmi olmamakla birlikte bir asansör yapın, diğerini yapmasanız da olur şeklinde telkinlerle ruhsatlar belediyeler tarafından yapılmaya çalışıyor. Bu noktada bilgi sahibi olmayan vatandaşlarımız kurumumuza başvurabilirler” dedi.

“Bakımcı firmalar her ay kontrol yapmalı”

Kayyumlarla birlikte Sur belediyesi hariç diğer merkez ilçe belediyelerinin makine mühendisleri odasıyla çalışmadıklarını da söyleyen Tümür, “Kayyumların gelmesiyle beraber protokoller bizden alındı. Kontroller gerçekleştirilirken A tipi muayene kuruluşlarına düşen görevler var, ilgili belediyelere ya da İl Özel İdarelerine düşen görevler var. Yapılan kontrol neticesinde çıkan sonuca göre belediyenin eğer asansörün kapatılması gerekiyorsa o noktada karar alması lazım. Diğer taraftan da çıkan meblağ dolaylısıyla vatandaşların mağdur olması halkımızın alabildiğine fakir olmasından kaynaklı çokta bu kontrollerin gerçekleştirilmesi istenmiyor. Bunu kültürel bir çalışma olarak görmek gerekiyor. Asansörlerin yılda bir kez A tipi muayene kuruluşlarınca kontrol edilmesi gerekiyor. Bunun yanında bakımcı firmaların her ay düzenli kontrol yapmaları lazım. Yapmış olduğu kontrollerde eksik gördüğü noktaları asansöre ait seyir defterine işlemesi gerekir. Bu noktada ciddi eksiklikler var” şeklinde konuştu.

“Vatandaşlarımız dikkatli olmalı”

Asansörlerin her aşamasının kontrol edilmesi gerektiğini vurgulayan Tümür, “Asansörlerin kontrolü birilerinin insafına bırakılmaması gerekiyor. Bırakıldığı takdirde hepimiz zarar görebiliyoruz. Asansörlerde kullanılan tüm ekipmanların öncelikle TSE belgeli olması gerekiyor. Bunun yanında taşıyıcı elamanların özellikle de halatların doğru bir yerden alınıp kullanılması gerekiyor. Kimi bakım firmaları aynı zamanda montajda yapabiliyor. Tabi bu noktada yeni imalatını gerçekleştirdiği herhangi bir asansörde A Tipi kuruluşunun muayeneleri sonrası yeşil etiket almasıyla beraber gereksiz gördükleri bir takım ekipmanları başka bir yerde de kullanma durumları söz konusu olabiliyor. Bu tür duyumlarda kulağımıza geldi. Bu noktada hem bina yöneticileri hem de vatandaşlarımız dikkatli olmak durumunda olmaları gerekir. Böyle bir durum olduğu zaman bize başvurabilirler, kontrol yapabiliriz. Çünkü yeşil etiket almış yeni bir asansör bir yıl sonra eğer düzenli bakımlar yapılmışsa tekrardan yeşil etiket almaması için bir sebep olamaz” dedi.

“Eski binalardaki asansörler değişmeli”

Tümür, Diyarbakır’da eski yerleşim yerlerindeki asansörlerin standartlarının iyi olmadığını belirterek,  “Makine Mühendisleri Odası olarak yapmış olduğumuz çalışmalarla beraber hem bakanlık hem de bizlerin ortaya koymuş olduğu çalışmalar beraberinde bir standartlaşma getirdi. Yeni yapılan binalardaki asansörlerin güvenli olduğunu ifade edebiliriz. Eski asansörlerinde yenilenmesi gerekebilir. Eski asansörlerin yenilenmesi de vatandaşlar için ciddi maliyetler çıkarıyor. İlgili bakanlık, belediye ve firmalarında maddi açıdan vatandaşların yükünü hafifletmek için ücret konusunda yardımcı olmaları gerekir” ifadelerini kullandı.

“Ücretleri en alt düzeyde belirliyorduk”

Asansör bakım maliyetlerine de değinen Tümür şöyle konuştu: “Ücretlendirme politikası bizim veya özel şirketlerin belirlediği bir çalışma değil. Ücretlendirmeyi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı belirliyor. Bu noktada yine kat sayılarına bağlı olarak ücret belirlenmesi yapılıyor. İlgili idare ile protokol yapılırken alt ve üst limitlere bakılarak ya en alt ya en üstü ya da ortadan belirleme yapılabilir. Bu noktada A Tipi muayene kuruluşları ücret belirleme konusunda yetkisi yok. Bizim odamızda A tipi muayene kuruluşu.

Daha önceden yapmış olduğumuz protokollerde yılda bir kez gerçekleştirdiğimiz kontrollerde vatandaşların mağduriyet yaşamaması için ücretleri en alt düzeyde belirliyorduk. Belediyeler yüzde 10’luk paylarını da almıyordu.”

Kayyumlar sözleşmeleri iptal etti

Öte yandan Sur Belediyesi dışındaki belediyeler, MMO Diyarbakır Şubesi Asansör Kontrol Merkezi’yle olan sözleşmelerini tek taraflı iptal ettikleri öğrenildi.