VİDEO - Radyodan dinledi, dengbej oldu

Mümin Ağcakaya

TİGRİS HABER - Radyonun köye gelmesi bir ilktir. Neredeyse bütün köy radyonun başında nefes almadan Kürtçe klamları dinlerler. O zamanlar çobanlık yapan Mehmet Guli, dinlediklerini ezberler ve söylemeye başlar. 12-13 yaşlarından beri dengbejlik yapmaya başlayan Mehmet Guli, Tigris Habere konuştu.

Çınar İlçesine bağlı Kela Gabana köyünde doğan Mehmet Guli dengbejliğe nasıl başladığını ve kendisini derinden etkileyen olayın nasıl başladığını; “ Ekonomik durumu iyi olan ve köyün ileri gelenlerinden olan amcam bir gün radyo aldı. Radyoda Kürtçe klamların söylendiğini, Meryem Xan, Ayşe Şan gibi sanatçıların çıktığını söyler. Bunun üzerine babam ve köyden birçok insan radyo dinlemeye giderdik. Akşam geç saatlere kadar dinlerdik” diye anlatırken o dönem radyonun ne kadar önemli bir araç olduğunun da altını çiziyor.

Ev her akşam dolup taşıyor

Şu an bilgisayar ve iletişim araçlarının çok gelişmişliği karşısında radyo adından bile bahsedilmese de o zamanlar radyo herkeste ve her köyde kolay bulunmayan bir araçtı. Dolayısıyla radyo köyde bir ilkti. Herkes radyonun başına toplanıp Erivan radyosundan Kürtçe klamları dinliyorlar. Dinleyenler hem şaşırıyor hem de çok etkileniyorlardı. Ev her akşam radyo dinlemek isteyen misafirlerle dolup taşıyor. Radyo programı sona erene kadar herkes radyonun başından ayrılmıyor. Daha sonraları plak ve kasetçalarların yaygınlaşmasıyla Kürtçe parçaları dinleseler de dengbej Mehmet Guli’nin anlatımıyla radyo başında dinlemenin zevki ve heyecanı her zaman başka olmuştur.

Kürtçenin yasak olduğu dönemlerde kaset ve bantları sakladıklarını ve gizlice dinlediklerini söyleyen Dengbej Guli Diyarbakır dışında da davet edildikleri zaman programlara da çıkmaktadır.

Mehmet Guli o zamanlar 12-13 yaşlarındadır. Radyodan Meryem Xan, Kavis Aga, Ayşe Şan gibi sanatçıların Kürtçe söyledikleri klamlardan kendisi de söylemeye başlar. 12-13 yaşlarında başladığı dengbejliği günümüze kadar sürdüren Mehmet Guli, son 15 yıldır da Diyarbakır Büyükşehir Belediyesinin açtığı Dengbej Evinde söylemeye devam ediyor.

Dengbejler halkın gözü, kulağı ve dili oldular

Dengbejlerin toplumda nasıl bir rol oynadıklarına ilişkin; “Dengbej Kürt halkının dilidir, gözüdür, kulağıdır. Televizyonudur, gazetesidir. Dengbej yüz iki yüz yıl önce olan olayları anlatıyor, günümüze yansıtıyor.” Diyen dengbej Guli;dengbejliğin devam ettirilmesi konusunda da ; “İstiyoruz ki gençlerde dengbejliği öğrensin ve devam ettirsinler. Yarın bu yaşlılar gitse ne olacak. Uzun bir geçmişten beri devam edip günümüze gelmiş bu değerlerin bizden sonra da devam etmelidir.”

Dengbej olmak için önce ses sonrada hafızanın güçlü olması ve bu işi aşkla yapması gerektiğini söyleyen Guli;” Yoksa söylediği bu kadar şeyi hafızada nasıl tutabilsin? Dile getiremez unutur. Bu ancak aşkla, sevgiyle yapıldığında olabilir” diyor.