VİDEO - Maliyetler yüzde 400 arttı, kitap sektörü de krizde

Mahsum Kara/Mahsum Rençber

TİGRİS HABER - Küresel çapta yaşanan olumsuzluklarla iyi anımsayamayacağımız bir yıl olan 2022’de her şeye rağmen kitap okumaya, beğendiğimiz yazarların yeni eserlerine ilgi göstermeye, yeni yazarlar keşfetmeye devam ettik. Ancak, 2022 yılı yayıncılar ve kitapevleri için kuşkusuz en zorlu yıl oldu.

Kâğıt fiyatları ve dövizdeki artış, kitap fiyatlarındaki yükselişi tetiklerken, kriz, okurun alım gücünü etkiledi. Kâğıt fiyatlarında ve baskı maliyetlerindeki, kalıp, boya, tutkal vb. malzemelerdeki artışların yüzde 400’lere dayandığı koşulları yaşıyoruz. Pek çok orta ve küçük ölçekli yayınevi, yayın programlarını durdurmak veya başlık sayısını azaltmak durumunda kaldı.

Bizde Tigris haber olarak Diyarbakır’da bulanan Kürtçe dâhil pek çok kitabın satıldığı platform olan Pirtuka Kurdi ve Paiz Yayınevi ile 2022 yılında, yayın evlerinin kitap satışlarında yaşadıkları zorluklara dair konuştuk, fikirlerini aldık.

Matbaa maliyetleri yüzde 400 artı

Özelikle son iki yıldır kitaplar Euro endeksli olduğundan dolayı matbaa maliyetlerimiz neredeyse yüzde 300 ile 400 artığını söyleyen Berşev, “Kitap artış fiyatlarımız bunun yüzde 50 artı çünkü vatandaşın alım gücü azaldığından dolayı bizler kitap fiyatlarını artırmayarak, normal maliyetlerine göre satmaya çalıştık. Eskisine oranla kitap satışlarında zorlandık. Bu zorluğu bütün yayıncı ve dağıtımcılar yaşadı. Özelikle 2022 yılındaki krizden kaynaklı satış anlamında çok zorlandık. yaşanan ekonomik krize rağmen Kürt dergi piyasası, yeni dergiler çıkarmaya başladı ve bastırdı. Bu durum bizleri oldukça mutlu etti” dedi.

Kürtçe öğrenme kitaplarına yönelik talepler yüksek

Pirtuka Kurdi’de satılan kitapların çoğunluğunun Kürtçe ağırlıklı kitaplardan oluştuğunu ifade eden Pirtuka Kurdi Koordinatörü Baver Berşev, kitap satışlarına dair şu bilgileri verdi; “Genel itibari ile baktığımızda 2022 yılında okuyucularımız Kürtçe öğrenmek için kitaplarımızı daha çok almaya çalıştı. Bunun dışında yoğunlukla Kürtçe hikâye kitapları satıldı. Özellikle Selim Temo’nun kitaplarına talepler yoğundu. Romanlar kategorisine baktığımızda da Mehmet Uzun’un 2 ya da 3 romanı satışlarda ilk sıralara girdi. Bahtiyar Ali’nin romanı ilk 20’ye girdi. Öte yandan Erebê Şemo’nun Şıvane Kurmanca (Kürt Çoban) kitabı da ilk 7’de yer aldı satışlarımızda.”

Kürt yayınevleri kitap fuarlarına çağırılmıyor

Kentte ve bölgede yapılan kitap fuarlarına değinen Berşev, “Biz bu sene üç tane kitap fuarına katıldık. Biliyorsunuz maliyetlerden dolayı birçok kitap fuarına Kürt yayınevleri kitap fuarlarına katılamıyor. Diğer bir önemli sorun ise bölge kentlerinde kitap fuarları çok az yapılmakta, kapılan fuarlara da Kürt yayınevlerini çağırmıyorlar. Bundan dolayı bizlerde fuarlarda kitaplarımızı satamıyoruz. Fuarlarda Kürt yayınevleri çok sıkıntı yaşıyor” dedi.

İnsanlar sadece kitap fiyatlarını soruyor

Yıl içerinde artan kitap fiyatlarına ilişkin konuşan Paiz Yayınevi Danışmanı Jehat Rojhilat, ülke genelinde yaklaşık 2 yıldır süren ekonomik krizden dolayı kitap sektörünün ciddi anlamda olumsuz etkilendiğini söyledi. Kâğıt fiyatlarında yaşanan artıştan dolayı fiyatların 4 kat arttığını hatırlatan Rojhilat, “Geçen yıllarda 35 liraya satılan bir kitabın fiyatı bugün 120 TL’yi bulmuş durumda. Dolayısıyla fiyatlar oldukça katladı. Okur, daha önce beğendiği kitabı satın alırken, şimdi ise sadece fiyat sormakla yetiniyor. Bizlerde bu olumsuzluklardan dolayı ciddi anlamda etkileniyoruz. Yaşanan krizden dolayı insanların alışkanlıklarında da değişiklikler meydana geldi. Örneğin eskiden kitaba dokunarak alan insanlar, internet sitelerinden alışveriş yapmaya başladı” dedi.