VİDEO - İklim krizi ve erken çocuk evlilikleri

Özel Haber/ Mümin Ağcakaya

TİGRİS HABER - Küresel iklim krizi doğal dengeleri alt üst etmekle kalmıyor bütün canlılar dünyasını da derinden etkiliyor. Değişen iklim koşullarında yaşam alanı bulamayan türler yok oluyor. İnsanlar da bu krizden payını alıyor. Bu yaz bizi kavuran sıcak hava dalgaları, bazı yerlerde yağış olmazken bazı yerlerin sel altında kalması, barajların göllerin kuruması küresel iklim krizinin bazı sonuçları olarak yaşıyoruz. Yaz böyle geçti ama kış nasıl geçecek? Sorusu şimdiden birçok insanın kafasında asılı duruyor.

Doğadan topladığı taşlardan figüratif heykeller yaparak küresel iklim krizine vurgu yapan heykeltıraş Bestami Eği, yeni çalışmasıyla da; iklim krizinin erken çocuk evliliklerini nasıl etkilediğine dikkat çekiyor.

Diyarbakır’daki ‘Doğadan İzler’ sergisinden sonra Mardin’de de sergi açan Eği çalışmaları hakkında Tigris Habere konuştu.

“Mardin’de iki sergi gerçekleştirdim. Birincisi Eczacılar Odasında Küre-Art Kültür Sanat Merkezinde, daha sonra talep üzerini Mardin’de ikinci sergimizi yaptık. Onu da Uluslararası Tasarım Vakfında gerçekleştirdik. Sergiye yoğun bir ilgi vardı. Bundan çok memnun oldum, güzel geçti.

İklim adaleti

Bu çalışmanın sloganı ne olacak?

Bu çalışmaların sloganı küresel ısınma, iklim krizi, doğa tahribatı. İklim krizinin tetiklediği bazı toplumsal, sosyolojik olaylar.

Burada iklim adaleti dediğimiz şey ortaya çıkıyor. Çünkü iklim krizinin ortaya çıkması ve derinleşmesinde her ilkenin katkısı farklıdır. Özellikle gelişmiş dediğimiz ülkelerdeki büyük endüstriyel firmalar, doğaya, çevreye daha çok zarar veriyor. Bu ülkeler küresel ısınmayı daha çok tetikleyen, doğayı daha çok kirleten ülkeler olmasına rağmen, sanayisi gelişmemiş, hatta doğa dostu olan ülkeler bu krizden daha fazla etkilenmektedirler.

Burada da bir adalet problemi ortaya çıkıyor. Çünkü bu iklim krizinin yarattığı problemleri, bu ekonomileri tedbirler almaya yetmediği için bu kirliliği ve doğal dengeyi bozanlardan daha fazla etkilenmektedirler.

İklim krizi göçü tetikliyor

Bir de iklim krizinin getirdiği bazı problemlerden biri de göç sorunu. İklim krizinin tetiklediği toprağın verimsizleşmesi, su kaynaklarının azalması, kuraklık gibi nedenlerden dolayı üretim kaybına uğrayan insanlar yerlerinden göç etmek durumunda kalıyorlar. Ekonomik kayıp beraberinde bazı sosyal sorunları da derinleştiriyor. Bunlardan biri de erken yaşta çocuk evlilikleridir.

‘İklim krizi, kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmelerini tetikliyor.’

Özellikle dezavantajlı gruplar çiftçilikle uğraşan kesimleri çok fazla etkiliyor. Çünkü krizle toprak verimsizleşiyor, sel felaketleri, kuraklık gibi afetler yaşanıyor. Çiftçi üretim yapamıyor, yapabilenlerde verim alamıyor ve sonuçta ekonomik olarak çok zor dönemler geçiriyor ve göç etmek zorunda kalıyor.

Dışarıdan bakıldığı zaman belki çok alakasızmış gibi duruyor ama aileler ciddi ekonomik sıkıntı içine düşüyorlar. Bu durumda fazla nüfusun hem beslenme, hem barınma ve eğitim gibi birçok sorunları ortaya çıkıyor. Çocuğun masrafları ve bakımı ona ağır bir yük olarak gelmeye başlıyor. Başka birçok nedenin yanında evde nüfusu azaltmak için, birçok ailede özellikle kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmelerine neden oluyor. Ortaya çıkan bu durumlar, başka toplumsal sorunların ortaya çıkmasına da yol açıyor.

Yani birçok araştırmalarda da ortaya konduğu gibi göç dalgasının etkileri sadece ekonomik değil sosyolojik travmaların yaşanmasına da neden oluyor.

Bu tespitinize karşı ne tür tepkiler gelişti?

İlk dile getirdiğimde tepkiler farklı oldu. Nasıl bir ilişki kurulabilir acaba dendi. Daha sonra konunun derinliğine inildiği zaman tetikleyen bir sonuç olarak ortaya çıktığı anlaşıldı.

Son çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz?

Üzerinde çalıştığım taş serisine eklemelerim oldu. Hayvan figürlerine yoğunlaştım. Bunun bir nedeni de iklim krizinin hayvanları da derinden etkilemesidir. Çünkü onların yaşam alanları doğa. Birinci derecede hayvanlar etkileniyor. Doğal ortamın değişmesi ekolojik dengeyi de bozduğundan besin zinciri de kırılıyor. Hayvanlara yaşayacakları ortam kalmıyor. Erken göç etmek zorunda kalan hayvanlar yol güzergâhlarında su ve besin bulamıyorlar. Bu konuya dikkat çekmek ve farkındalık yaratmak için hayvan figürlerine yoğunlaştım. Bu durumlar doğaya farklı bakmamı ve saygı duymamı sağlıyor.

Önümüzdeki süreçte nasıl bir çalışma içerisinde olacaksınız?

‘Doğada İzler’ sergisini Ankara’ya taşıyoruz. Uçan Süpürge Derneğinin AB desteğiyle organize ettiği bir çalışma olacak. Ankara’da çocuklarla bir ekoloji atölyesi yapacağız. Çocuklarla sohbet edeceğiz. Ayrıca taşlarla da çalışmalar yapacağız. Keyifli bir çalışma olacağını düşünüyorum.