VİDEO - Diyarbakır’da Kuyumculara Ceza Kıskacı

Ramazan YAVUZ-ÖZEL HABER

TİGRİS HABER - Maliye Bakanlığı tarafından Diyarbakır’daki Kuyumcuların 2023 yılındaki IBAN hesaplarıyla ilgili denetimler devam ediyor.

Çapraz denetimlerde IBAN üzerinden yaptıkları işlemleri faturalandırmadıkları gerekçesiyle onlarca kuyumcuya milyonlarca lira para cezası kesildi.

Maliye’nin denetimi nedeniyle bazı kuyumcular ise IBAN’larına para gönderilmemesi için Whatsapp üzerinden “hesabım kapanmıştır, para atmayın” paylaşımları yapıyor.Kuyumcular Derneği Başkanı Mehmet Yüksel ise, “2023 yılında esnafların IBAN’ına dostları, akrabaları tarafından atılan emanet paralara cezalar kesiliyor. Madem böyle bir şey olacaktı önceden niye uyarı yapılmadı. Bakan’la görüşmek istedik. Ancak, randevu verilmedi” dedi.

“HESABIM KAPANDI. PARA ATMAYIN”

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan çapraz denetimlerde Diyarbakır’daki bazı Kuyumcu esnafının IBAN hesaplarına yatırılan paraların faturalandırılmadığı gerekçesiyle geçen yıl yaklaşık 250 kuyumcu esnafına para cezaları kesildi. Maliye’nin halen devam eden denetimleri nedeniyle Kuyumcu esnafları ise IBAN hesaplarına para gönderilmemesi için son günlerde Whatsapp üzerinden“hesabım kapanmıştır. Para atmayın” paylaşımları yapmaya başladı.

“MAĞDUR OLDUK”

İsmini vermek istemeyen bazı kuyumcu esnafı, geçmişte eş, dost ve akrabalarının emanet olarak hesaplarına attıkları paraların başlarına iş açtığını belirterek, “önceki yıllarda sanki yaptığımız satışların ödemesiymiş gibi yani ticaret yapmışız karşılığında bu paralar hesabımıza atılmış bizde faturalarını kesmemişiz gibi para cezalarına maruz kalıyoruz. Para cezaları öyle hemen ödenecek miktarda değil. Bazı esnaflar dost, akraba, arkadaşlarının artık hesaplarına emanet para atmaması için bu paylaşımları mecburen yapıyor. Emanet para olduğunu kanıtlayamıyoruz da. Birde 2023 yılına ağırlık veriyorlar. 2023 yılında deprem oldu. Zaten kentteki yıkım yüzünden uzun süre işyerlerimizi açamadık. İşyeri kapalıyken bu paralar nasıl ticari amaçlı olur. Bu soruna bir çözüm bulunması gerekiyor” dediler.

“EMANET PARALARA CEZA KESİLİYOR”

Diyarbakır Kuyumcular ve Sarraflar Odası Başkanı Mehmet Yüksel ise, esnafların IBAN’larındaki para akışının denetlenmesinde depremin olduğu 2023 yılının ağırlıklı olarak ele alındığını söyledi. Bölgenin sosyo kültürel yapısı gereği eş, dost ve tanıdıkların eskiden sattıkları mallarının parasını güvenli gördükleri kuyumcu dost ve akrabalarının hesaplarına emanet olarak attığına dikkat çeken oda başkanı Mehmet Yüksel, “Adam evini, arabasını satıyor ve parayı güvenli gördüğü dostu, akrabası kuyumcunun hesabına atıyordu. Bölgemizde bu durum çok yaygındır. Bu ağırlıklı olarak deprem yılı olan 2023’te yaşanmış. O para orada emanet olarak kalıyordu. Adam ihtiyacı olduğunda ise parasını geri istiyordu. İşte o emanet paralar ticari para diye değerlendirilip faturası kesilmediği gerekçe gösterilerek yüksek miktarlarda para cezaları kesiliyor” dedi.

“DENETİMDE YAPAY ZEKA KULLANILIYOR”

Bu işlemlerin yapay zeka usulüyle yapıldığını kaydeden Oda Başkanı Mehmet Yüksel, “yapay zeka hesapları kontrol ediyor, kesilecek cezayı belirliyor. IBAN’lar kontrol edilip para girişleri tespit edildikten sonra hesap sahibinden izahat isteniyor. Esnaf gidip durumu anlatıyor, ancak Ankara tarafından bu izahat kabul edilmeyerek para cezaları kesiliyor. Kuyumcuların hesaplarına gelen paralara göre bu kadar büyük altın satışları yapması mümkün değil. Bu paraların ticaretle ilgisi yok“ dedi.

“BU DURUM TÜRKİYE GENELİNDE VAR”

Bu durumun sadece Diyarbakır’da değil Türkiye genelinde yaşandığını kaydeden Diyarbakır Kuyumcular ve Sarraflar Odası Başkanı Mehmet Yüksel , konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Türkiye genelinde bu kontroller yapılıyor. 2023 yılında bu uygulama başladığında esnaflara uyarılar yapılabilirdi. Yani önceden esnaf uyarılsaydı bu durum yaşanmaz, esnaf kendine çeki düzen verirdi. 2023 yılında esnafların IBAN’larına gönderilen paraların faturaları kesilmediği gerekçe gösterilip bu para cezaları kesiliyor. Oysa 2023 yılında deprem olmuş bir çok esnaf 2-3 ay işyerlerini açamamıştı. Bu hiç dikkate alınmıyor”

“DEPREMDE ESNAF 2-3 AY DÜKKAN KAPATTI”

Para cezalarının af edilmesi için girişimlerde bulunduklarını ancak sonuç alamadıklarını da belirten Yüksel, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“para cezasını ödeyebilen var, ödeyemeyen var. Ödeyemeyen kara kara düşünüyor. Bu cezalara da sürekli faiz geliyor. Esnafların bir çoğuda bu cezaları gizliyor duyulmasın diye. Ticari itibari zedelenmesin diye. Esnaf çok mağdur. Bizim 350 kuyumcu esnafımız var. 100 tanesinin durumu iyi, mağazasında bol çeşidi var. 200 tanesi ise 1 veya 1,15 kilo altınla iş yapmaya, dükkânını çevirmeye, para kazanmaya çalışıyor. İsmi de kuyumcu olarak anılıyor. Bu kadar büyük cezaları bu esnaf nasıl ödesin. Sermayesini para cezasına verse dükkanı kapatacak. Türkiye Cumhuriyeti’nin her vatandaşının, esnafının tabi ki vergisini vermesi gerekiyor. Vergisini vermeyen bir esnafı da biz zaten kabul etmiyoruz. Ancak bu durum aniden gelişti. Esnafın hesabına emanet diye atılan paralar ticari amaçlı diye bu büyük cezalar kesilmemeliydi. Esnaf önce uyarılmalıydı. Herkes, herkesin hesabına para atıyor ve bundan para kazanılmıyor. Bunlar emanet paralar. “

“BAKAN MEHMET ŞİMŞEK RANDEVU VERMEDİ”

Oda Başkanı Mehmet Yüksek, banka hesaplarının incelemelerinin sadece kuyumcu esnafında değil diğer meslek gruplarındaki esnafları da kapsadığını belirterek, “diğer meslek gruplarında da aynı sorun var. Onların da banka hesaplarındaki giriş çıkışlar kontrol ediliyor onlara da para cezaları kesiliyor. 2024 yılını baz alsalardı bu kadar sorun çıkmazdı. Bu konuda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten randevu talep ettik. Ancak bize geri dönüş olmadı yani randevu verilmedi” dedi.