Zerzevan Kalesi'nin kalıcı listeye girmesi amaçlanıyor

Diyarbakır Çınar ilçesinde bulunan ve Roma İmparatorluğu döneminde askeri yerleşim olarak kullanılan kalenin kazı ve restorasyon çalışması salgın bittiği zaman başlayacak.

Demirölçek Mahallesi yakınlarında bulunan Zerzevan Kalesi’ndeki kazılar 5 yıldır devam ediyor. Toplam 60 dönümde yer alan, 12-15 metre yüksekliğinde ve bin 200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, yer altı ibadethanesi, sığınaklar, kaya mezarları, su kanalları ile 54 su sarnıcı bulunan tarihi kale, tarihe ışık tutuyor.

Dünyada ortaya çıkarılmış son Mithras Tapınağı’na sahip olan ve Roma’nın doğu sınırındaki ilk tapınak olma özelliğini taşıyan Zerzevan Kalisi’nin UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi’ne girmesi için çalışmalara başlanacak.

Zerzevan Kalesi Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun yaptığı açıklamada, “Yoğun bir ziyaretçi grubumuz var. Geçen yıl 430 bine yakın ziyaretçi geldi. Koronavirüs salgını olmasaydı bu yıl 1 milyon ziyaretçiyi ağırlayacaktık. Bundan dolayı şu anda alanda ziyaretçi bulunmuyor. Tabii çalışmalarımız devam edecek. Şu an hazırlık sürecindeyiz” diye konuştu.

‘19’uncu eser Zerzevan Kalesi olacak’

Coşkun geçici listeye dahil olmanın hazırlık aşaması olduğunu belirterek, “Kalıcı listeye girmek için de hızlı bir şekilde çalışmalarımızı başlattık. Zerzevan Kalesi’ni gelecek sene asıl kalıcı listeye girmesini hedefliyoruz. Kalıcı listede Türkiye’de 18 eserimiz var. 19’uncu eser inşallah Zerzevan Kalesi olacaktır. Yurt dışından çok fazla ziyaretçimiz vardı. UNESCO listesine girmesiyle bu sayı daha da artacaktır. Yurt dışı tur programlarının birçoğunda Zerzevan Kalesi vardı. Geçici listeye girmekle atılan ilk adım bizim için çok önemlidir” dedi.

Askeri yerleşim antik yol güzergahında, 124 metre yükseklikteki kayalık tepede bulunan Zerzevan Kalesi, Amida ile Dara arasında yer alıyor. Konumu itibarıyla bütün vadiye hakim olan, antik ticaret yolu üzerindeki kale, geniş bir alanı kontrol altında tutuyor. Roma sınır garnizonu konumundaki kale, Romalılar ve Sasaniler arasında büyük mücadelelere sahne oldu.

Tarihi, Asur dönemine (M.Ö. 882-611) kadar giden yerleşimde, Roma döneminde, M.S. 3. yüzyılda asıl askeri yerleşim inşa edildi ve yerleşimin surları ve yapıları Anastasios I (M.S. 491-518) ve Justinianos I (M.S. 527-565) dönemlerinde onarılarak bazıları ise yeniden inşa edilerek mevcut haline getirildi.