VİDEO - Diyarbakır’da Karacadağ pirinci ‘Yok oluyor’ endişesi!

Mahsum Kara

TİGRİS HABER - Artan girdi maliyetleri bütün üretim alanlarında çiftçileri zor durumda bırakırken, her alandan üreticinin sesi de yükselmeye başladı. Dünyada eşi benzeri görülmeyen, volkanik Karacadağ eteklerinde üretilen ‘Karacadağ pirinci’ üreticileri de isyan etmeye başladı. Üreticiler, sulamada kullandıkları yüksek elektrik faturaları yüzünden üretimi yarıya düşürdü.

*Üretimdeki düşüş doğal olarak fiyatları da etkiledi. Geçen yıl kilosu 18-20 TL’den satılan pirinç, bu yıl 45-50 TL arasında satılıyor. Doğal suyun olmadığı bölgelerde yüksek elektrik faturaları nedeniyle çiftçi üretim alanlarını daralttı. Bu nedenle 10 bin ton civarındaki rekolte bu yıl 6 bin tona düştü. Böyle devam etmesi halinde endemik Karacadağ pirincinin ekiminin yapılamayacağından endişe ediliyor.

Geleneksel tarım yöntemleriyle, ilaçsız, koruyucu ve katkı maddesi olmadan yetiştirilen Karacadağ pirincinin üretim kapasitesinin düşmesi, fiyatların yükselmesi, pirince alışkanlığı olan tüketicileri endişeye sevk etti. Karacadağ pirincinin üreticileri, yüksek gelen elektrik faturalarından dolayı pirinç ekimini yarı yarıya düşürdü. Pirinç üretimi yapan Derviş Erik, devlet yetkililerine seslendi: “Çiftçilere kolaylık sağlanmadığı sürece ülkenin en iyi pirinci olan Karacadağ Pirincinin artık üretimi azalacak” dedi.

Üreticiler, devletten yardım bekliyor

55 yıldır Karacadağ ‘da pirinç üretimi yapan Derviş Erik, “ Geçen yıl 500 dönüm ektim, bu yıl ancak 250 dönümünü ekebildim. Çünkü elektrik faturaları çok yüksek geliyor, benim bunu karşılayacak durumum yok. Bundan dolayı pirinç ekimini yarıya düşürdüm. Pirincin satış fiyatı geçen seneye göre çiftçiler için daha iyi. Geçen sene 25 kiloluk pirinç torbasını 400 liraya sattık, bu sene ise 750 liraya satıyoruz. Ama her geçen gün gübre ve mazota gelen zamlar kazanç sağlamımızı engelliyor. Bundan dolayı çiftçiler çok zor durumda. Sattığımız pirinç maliyeti karşılamıyor. Ben buradan devlet yetkililerine sesleniyorum; “çiftçiler için mazot ve gübre fiyatlarını indirsinler. Özellikle elektrik faturalarında çiftçilere kolaylık sağlasınlar çok fazla borcumuz var ödeyemiyoruz. Çiftçilere kolaylık sağlanmadığı sürece ülkenin en iyi pirinci olan Karacadağ Pirincinin artık üretimi azalacak.”

Fiyatlar arttı, satışlarımız düştü

Pirinç işletmeciliği yapan İlhan Avcı ise, Karacadağ pirincinin son yıllara oranla dekolte düşüklüğü yaşadığını belirtti. Avcı, “Kuraklıktan dolayı ekim alanları azaldı. Her sene 6 ila 7 ton arasında satış yapan fabrikamız özelikle son 2 yıldır 3 ila 4 bin tona düştü. Ekonomik kriz, artan maliyetler fiyat artışına neden oluyor. Çiftçilerin üretimi azaldığı için bu durum ister istemez fiyatlara yansıyor ve bizim satışlarımızı engelliyor. Geçen sene torbasını 350-400 TL’ye sattığım pirinci şimdi 800 ila 900 TL’ye satıyorum. Bu rakamlar tüketiciyi olumsuz etkiliyor, satışlarımız düşüyor” dedi.

Torbayla alınırdı, şimdi kiloyla

Geçen yıla oranla Karacadağ pirincinin fiyat olarak iki katına çıktığını ifade eden pirinç satıcısı Harun Akkul , “Yıllardır satış işleriyle uğraşıyorum. Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz her şeye yansımış durumda. Temel tüketim ürünlerine her gün zam geliyor. Özellikle yöremize ait olan Karacadağ pirincinin fiyatında geçen yıllara oranla yüzde 50’lik bir atış söz konusu. Kilosunu şu an 40 liradan satıyoruz, ama fiyat artarak devem edecek. Eskiden insanlar torba, torba alırken artık grama, kiloya düştü. Gerçekten artık insanların alım gücü kalmadı” dedi.

*

Karacadağ pirincinin özelliği:

Karacadağ bölgesi volkanik olduğu için toprak yapısındaki mineral zengini sularla yetişen pirincin bir özelliği de endemik olması, şeker ve nişasta oranının düşüklüğüdür. Karacadağ bölgesinin kış aylarında yoğun kar alması da pirincin endemik yapısına ciddi katkı sunuyor.

Karacadağ pirinci, sönmüş volkanik Karacadağ eteklerinde kaynak suyuyla yetiştiriliyor, aynı arazide 7 yılda bir ekiliyor. Karacadağ Pirincini diğer pirinçlerden ayıran en büyük özelliği geleneksel tarım yöntemleriyle hiçbir kimyasal kullanılmadan, ilaçsız olarak yetiştirilip, koruyucu ve katkı maddesi içermemesi.