Süryani kültürü telkaricilik yok olmakla karşı karşıya

Midyat'ta, tel haline getirilen gümüşün dantel gibi işlenmesiyle ortaya çıkan telkaricilik sanatının ustaları bir bir kepenk kapatıyor. Ustalardan Engin Görkan, "Telkari sanatının kaderi biz Süryanilerin kaderi ile aynı olacak" dedi.

İncelik ve zarifliğiyle öne çıkan en eski el sanatlarından biri olan telkaricilik yol olmaya yüz tutan mesleklerden birisi. Tel haline getirilen gümüşün sabır ve titizlikle dantel gibi işlenmesiyle ortaya çıkan sanatın merkezlerinden birisi olan Mardin'in Midyat ilçesinde az sayıda usta tarafından bu sanat yaşatılmaya çalışılıyor. Kentteki kuyumcular çarşısında bulunan atölyesinde telkari kurslarında eğitim veren Süryani yurttaş Engin Görkan da bu isimlerinden birisi.

Telkari ustaları azalıyor

Görkan, 24 yıldır soluksuz bir şekilde icra ettiği telkariciliği, "Bir geleneği sahip, sabır, titizlik ve emek isteyen, günümüzde artık git gitgide sayısı azalan bir sanat" olarak tanımladı. Genelde kolye, yüzük, bileklik ve broş yapan Görkan, Midyat'ın bir dönem telkariciliğin merkezi olduğunu ancak her geçen gün bu sanatı yaşatmak için uğraşan ustaların azaldığını belirtti. Görkan, orijinal tasarımların telkâri ustalarının ayakta kalmasını sağladığına dikkat çekti.

"Telkari sanatı Süryanilerin kaderiyle aynı"

“Midyat'taki telkari işleri son derece zarif ve kıymetlidir” diyen Görkan, birçok geleneksel sanatta olduğu gibi telkaride de her türlü malzemenin sanatkar tarafından yapıldığını dile getirdi. Telkariciliğin zor ve sabır isteyen bir meslek olduğu kadar zevkli de olduğunu ifade eden Görkan, "Böyle bir sanatın kaybolması bizi hüzünlendiriyor. Telkari sanatının kaderi biz Süryanilerin kaderi ile aynı olacak maalesef" dedi.

El emeği fabrikasyon üretime direniyor!

Görkan'a göre telkaricilik sanatının önündeki en büyük tehlike ise fabrikasyon seri üretim. Görkan, "İki günde beş kolye yapabiliyorum. Fabrikada ise günde beş bin kolye üretiliyor. Sattığım kolye veya küpeyi gramla satmak zorundayım. Fabrikasyon ürünler el emeğine göre daha ucuza satılıyor. Ancak el emeği üretim daha dayanıklı. El sanatı ürünlerini esnaf da tercih etmiyor. Böyle olunca ustaların mesleklerini sürdürmesi zor oluyor" diye konuştu.

Görkan, son olarak kentte son bir yıl içerisinde 3 telkâri ustasının ekonomik krizden dolayı atölyesini kapattığını aktararak, yurt dışından gelen sparişlerle ayakta kalabildiğini kaydetti. (Kaynak: MA)