Şeyh Said ve arkadaşlarının mezar yerlerinin bulunması için komisyon toplantısı

Tigris Haber’e konuşan Azadi Hareketi kurucularından Av.Sıdkı Zilan, komisyon çalışmalarına ilişkin değerlendirmede bulundu.

Toplantıya Diyarbakır eski Baro başkanı Av.Mehmet Emin Aktar, Diyarbakır Barosu Başkanı Cihan Aydın, Av.Sıdkı Zilan, Hak İnisiyatifi temsilcisi Reha Ruhavioğlu, kurum temsilcileri ile Şeyh Said ve Şeyh Şemseddin ailesinden şahsiyetler katıldı.

Azadi Hareketi kurucularından Av.Sıdkı Zilan, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Şeyh Said ve arkadaşlarının mezar yerlerinin bulunması için oluşturulan komisyonun toplandığını açıkladı.

Zilan, şu paylaşımda bulundu: “Şeyh Said ve dava arkadaşlarının medfun olduğu yerin belirlenmesi, maddi ve manevi emanetlerinin ailelere teslimi,  konularıyla ilgilenecek komisyon; yol haritası ve iş bölümü için toplandı. Şeyh Said Derneği tarafından organize edilen çalışma için komisyonlar işe başlayacak.

Toplantıya Diyarbakır eski Baro başkanı Av.Mehmet Emin Aktar, Diyarbakır Barosu Başkanı Cihan Aydın, Av.Sıdkı Zilan, Hak İnisiyatifi temsilcisi Reha Ruhavioğlu ve kurum temsilcileri ile Şeyh Said ve Şeyh Şemseddin ailesinden şahsiyetler ile başkaca ilgili kişi ve şahsiyetler katıldı.” 

Şeyh Said ve 46 arkadaşının mezar yerlerinin bulunması için başlatılan çalışmaların Şeyh Said Derneği çatısı altında yürütüldüğünü belirten Av.Sıdkı Zilan, Tigris Haber’e konuştu.

“Kimse ben biliyorum demiyor ama halk biliyor”

Üzerinden yaklaşık bir asrı bulan bir zaman geçmesine rağmen Şeyh Said ve arkadaşlarının mezar yerinin açıklanmamış olmasına yönelik değerlendirmelerde bulunan Zilan, şöyle konuştu: “Bu 1925’teki bir hadisedir ve neredeyse 100 yıl oldu. O zaman Şeyh Said Efendi ve 47 kişi beraber idam edildiler. Bunların dışında da idam edilen çok insan var. Halid Beg var, Seyit Abdülkadir Beg var, İstanbul’dan getirilerek Ulu Cami önünde idam ediliyor. Bütün bunların naşı ailelerine verilmemiş. Bu hem ailevi açıdan hem dini açıdan hem hukuki hem de siyasi açıdan çok boyutlu bir konu. Yani, bu konuda birçok kural ihlali yapılmış. Genelde cenazeler ailelerine, varislerine teslim edilir. Buna ilişkin bu zamana kadar yapılan şifai görüşmeler veya idari başvurular olumlu neticelenmemiş. Belediye diyor ben bilmiyorum, arşivimde bilgi yok. Valilik diyor biz bilmiyoruz, kayıtlarımızda yok. Yani, kimse ben biliyorum demiyor ama bir kısmının nerede gömülü olduğunu biliyoruz. Şeyh Said Efendi ve arkadaşlarının bir kısmının yeri bellidir ama bir kısmının belli değildir. Halk tarafından nerede defnedildikleri biliniyor ama oranın, dini vecibelerin yerin getirilmesi için aileye teslim edilmesi gerekir. Yani, o alanı açıp, buyurun burada gömülüdürler, işte mezar taşı vb. denilmesi gerekiyor.”

“Mezar yeri aileye teslim edilmediği için nerede gömülü olduğunu bilsen ne bilmesen ne”

Mezar yerlerinin ailelere bildirilmemesinden öte özel eşyalarının dahi ailelere verilmediğini ifade eden Zilan, şunları söyledi: “Tabii bunun başka boyutları da var, çünkü Şeyh Said Efendinin, manevi değeri olan şahsi eşyaları; elbisesinden, sarığına, gözlüğüne, tesbihine kadar hiçbir şeyi aileye teslim edilmemiş. Bu da adaba aykırıdır ve bunlar mutlaka devlet arşivlerinde duruyordur. Bugüne kadar bu konuda gayrı resmi çabalar olmuş ama bunun resmiyete dökülmesi lazım. Haliyle mezar yeri aileye teslim edilmediği için nerede gömülü olduğunu bilsen ne yazar, bilmesen ne yazar.”

“Bu çalışmayı Şeyh Said Derneği çatısı altında yapıyoruz”

Şeyh Said ve 46 arkadaşının mezar yerlerinin bulunması için oluşturulan komisyonun üçüncü kez toplandığını ve son toplantıda yol haritası belirlendiğini ve iş bölümü yapıldığını ifade eden Zilan, “Haliyle bu işle ilgilenecek bir komisyon kuruldu ve komisyon üçüncü toplantısını yaptı. Bu komisyonda hukukçular, işin hukuki yönünü yürütüyor ve doküman, delil, belge, bilgi topluyor. Bu çalışmalarla ilgili tüm ailelere ulaşabiliyoruz. Karma bir komisyon var ve hukukçuların yanı sıra İnsan Hakları İnisiyatifleri, İHD temsilcileri, TİHV ve aileler de var bu komisyonda. Bu hepimizin sorunudur. Bu çalışmayı Şeyh Said Derneği çatısı altında yapıyoruz. Komisyonda kimin neyi yapacağı konusunda belli bir işbölümü yapıldı. Komisyon sözcüsü belli oldu. Nihayetinde komisyonun çalışmalarıyla ilgili kamuoyu önüne de çıkacağız.” diye konuştu.  

Üç komisyon kuruldu

Şeyh Said ve arkadaşlarının mezar yerlerinin bulunması için çalışmalar yürütecek olan komisyonda yer alan Hak İnisiyatifi temsilcisi Reha Ruhavioğlu ise şunları söyledi:“Toplantıda birkaç komisyon kurulması kararı çıktı. Hukuk Komisyonu, işin hukuki tarafını çalışacak. Araştırma Raporlama Komisyonu, söz konusu komisyon Şeyh Said meselesine dair derli toplu bir rapor hazırlayacak. Son olarak da bu işin hem kamuoyu hem de diplomasi ile ilgili çalışmalarını yürütecek, Bilgilendirme Enformasyon Lobi Komisyonu kuruldu. Bu komisyon STK, siyaset ve kamusal alanda faaliyetlerini yürütecek. Tüm bu komisyonlar kendi çalışma şekillerini, prensiplerini belirleyecek. Bugüne kadar çalışmalar bir heyet şeklinde yürüdü ama bundan sonra ilgili komisyonlarla daha derli toplu bir çalışma yürütülecek.”

Ali Abbas Yılmaz / Özel Haber