Hevsel’in emekçi kadınları: 'Geçinmek için çamuru yoğuruyoruz'

Tigris Haber-Özel

TİGRİS HABER - Osmanlı ve Cumhuriyetin ilk dönemlerinde Diyarbakır kent merkezinin sebze ve meyve ihtiyacını karşılayan Dicle nehri kıyısındaki Hevsel bahçeleri, yeteri kadar olmasa da, organik ürünlere meraklıların ihtiyacını karşılıyor. Hevsel’in 4 mevsim çalışan kadın emekçilerinin ekip biçtiği ürünler, hala kentlilerin tercihi.

Diyarbakır’ın Hevsel Bahçeleri’nde yılın dört mevsimi toprağa ekim yapan emekçi kadınlar, günlük yaşamlarını, zorluklarını Tigris Haber’e anlattı.

Hevsel Bahçesi’ndeki onlarca emekçi kadından sadece ikisi, Eyşan Yılmaz ve Remziye Ak, Hevsel’deki dört mevsim çalışmalarıyla ilgili neler söyledi, hep birlikte dikkat kesiliyoruz.

Yılın dört mevsimi boyunca çalıştıklarını söyleyen emekçi kadınlar, 58 yaşındaki Eyşan Yılmaz ve 70 yaşındaki Remziye AK, tek geçim kaynaklarının ektikleri ürünler olduğunu belirtiyorlar. Eyşan Yılmaz ve Remziye AK, yaşama dair her şeyin çok pahalı olduğunu, bu nedenle daha fazla çalışmak zorunda kaldıklarını belirtiyorlar.

Yıllardır Hevsel’de sebze, meyve üretimi yapan 5 çocuklu 58 yaşındaki Eyşan Yılmaz’ı dinliyoruz.

Kadın, hem evde hem tarlada çalışır

İş koşullarını anlatan ve çok çalıştıklarını söyleyen Eyşan Yılmaz:

“Elazığ’dan Diyarbakır’a göçtük yıllar önce, burada evlendim. Kendimi bildim bileli burada bu işi yapıyorum. Yılın her mevsiminde çalışıyoruz. Yazın soğan, domates, maydanoz ekiyoruz. Kışın ıspanak, marul ve yine soğan ekiyoruz. Yaz aylarında saat sabah 5’te başlıyor işimiz. Kışın soğuk olduğu için sabah 7’de gidiyoruz, hava kararana kadar tarladayız. Erkekler genelde tarlada çalışır ama biz kadınlar hem evde hem tarlada hem dışarıda hep çalışırız. Akşam eve geldiğimizde çok yorgun oluyoruz ve üstüne ev işlerini yaparız, bir de çocuklara bakıyoruz” diyor.

Çok çalıştıklarını ama karşılığını alamadıklarını söyleyen Eyşan Yılmaz, şöyle devam ediyor: “ Bu kadar emek veriyoruz, uğraşıyoruz, sabahtan akşama kadar durmuyoruz, ama emeklerimizin karşılığını alamıyoruz. Ben 58 yaşındayım, hala çalışıyorum, ama zar zor geçiniyoruz. Her şey çok pahalı, kazancımız zararımızı karşılamıyor. Tarladan başka bir gelirimiz yok. Çalışmasak aç kalırız. Buradaki hemen hemen herkes geçimini tarladan sağlıyor, tarlada genelde kadınları görürsünüz. Bu yaşamdan memnun değilim, mecbur olduğum için çalışıyorum.”

4 mevsim çamur yoğuruyoruz

Remziye Ak ise, 70 yaşında, 7 çocuklu emekçi bir kadın. Remziye AK, 1972’den beri Hevsel’de ekim işi yaptığını söylüyor, şunları ifade ediyor:

“Ben de yıllar önce Diyarbakır geldim. Elazığ’dan göçtük. Geçimimizi burada ekim yaparak sağlıyoruz. 4 mevsim boyunca toprağı, çamuru yoğuruyoruz. Sabah erkenden uyanırız, yemeğimizi hazırlayıp geliriz tarlaya, karanlık çöker öyle gideriz eve. Tabi kadınların mesaisi uyuyana kadar bitmez. İş bittikten sonra eve giderim, yemek hazırlarım, bulaşıkları, çamaşırları yıkarım, temizlik yaparım. Bu yaşıma kadar hep çalıştım, hala da çalışıyorum. Yazın biber, domates ekeriz, kışın marul ve ıspanak ekiyoruz. Bu yıl ektiğimiz sebzelerin verimi çok düşük, çünkü gübre yapmadık. Çok pahalılaştı gübre. Geçen sene 1 torba gübre 100 TL’ydi, bu sene 600 TL oldu. Çok pahalılaştı her şey, bunun için daha çok çalışmamız gerekiyordu, çalıştık, ama yine de verim çok düşük oldu.”