Geçmişten günümüze Diyarbakır’ın en büyük hanı: Deliller Hanı

TİGRİS HABER - Gazi Caddesi üzerinde Mardin Kapının hemen bitişiğinde bulunan yapı, şehrin ayakta kalan en büyük hanıdır. Hanın arkasında bulunan Hüsrev Paşa Cami ve Medresesi de Hüsrev Paşa tarafından medrese olarak yaptırılmış daha sonra eklenen minareyle camiye dönüştürülür.

Hanı, 1. Dünya Savaşı sırasında hem askeriyenin karargâhi hem de işgal altındaki bölgelerden gelenlerin toplandığı ve duruma göre başka yerlere sevk edildiği muhacir dairesi olarak kullanılır.

Savaş yıllarından 1950'lere kadar han askeriyenin levazımı olarak kalır. Ali Haydar Canlı o dönemlerde tıpkı hanın altında bulunan dükkânlar gibi askeriyenin karşısında da kemerli dükkânlar olduğunu, bu dükkânların askeriyenin tamirhanesi ve iş ocağı olarak kullanıldığını, İstanbullu Rum futbolcu Lefter Küçükandoniyadis'in de 1942-1947 yıllar arasında askerliğini burada yaptığı anlatır.

Deliller Hanı askeriyenin taşınmasından sonra 1960'larda sebze haline dönüştürülür. Bir dönem Hasan Paşa Hanındaki sebze hali de buraya taşınır. İlerleyen yıllarda Urfa Kapı'nın dışında bugün Eski Hal olarak bilinen yapı inşa edilir ve sebze hali oraya taşınır.

Vakıflar Genel Müdürlüğünün yardımlarıyla 1984'te restore edilen Deliller Hanı 49 odalı ve 103 yataklı Hotel Büyük Kervansaray haline getirilir.

Kaynak: Diyarbakır Sur'da Değiş(tiril)en Mekânlar ve Hikâyeler: Bir Bellek Yolculuğu / DKVD Yayınları

(Haber Merkezi)