VİDEO - Diyarbakır’da pazarcının, vatandaşın ortak görüşü: Komisyoncular denetlensin!

Ali Abbas Yılmaz - Özel

TİGRİS HABER - Ramazanın ilk günlerinde pazara ateş düştü. Sebze meyve fiyatları katlanırken, pazarcı da vatandaş da fiyatlardan şikâyetçi. Vatandaş, pazardan alışveriş yapamadığını belirtirken, pazarcı esnafı ise, haldeki komisyoncuların denetlenmediğinden yakınıyor. Çarşı-Pazar dolaştık, Tigris haber olarak vatandaşın ve esnafın sesine kulak verdik.

 ‘Ramazanda fırsatçılar ortaya çıktı’

Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesi Perşembe pazarında tezgâh açan esnaflardan Ramazan Kocakaya, Ramazan ayında yaşanan fiyat artışlarına ilişkin şöyle konuştu: “Geçen haftaya göre ürünlerde 2 kat fiyat artışı var. Geçen hafta 3-4 TL’ye sattığımız salatalık bu hafta 8 TL olmuş. 3 liralık patlıcan olmuş 7 TL. Domates zaten kafayı yemiş. Vatandaş biber soruyor, korkudan fiyat söyleyemiyorum. Kırmızıbiberin fiyatı 20 TL olmuş. Ramazan başladı fırsatçılar ortaya çıktı. Halde yeterli ürün olmadığı için fiyatlar ikiye katlanmış. Ramazandır vatandaş mecbur alacak ne yapsın.”

‘Müslüman ülkede, Ramazanda fiyatlar yükseliyor’

Ramazanda fiyat artışı olmasının yanlış olduğunu değerlendiren pazarcı esnaflarından Murat Gökçe de şunları söyledi: “Geçen hafta 75 kuruşa aldığım patatesi bu hafta 1.60 TL’ye almışım. Bence Erdoğan konuştuğu için fiyatlar arttı. Geçen hafta 30 TL olan peynir bu hafta 35 TL oldu. Oruç ayı geldiği zaman her şeyin fiyatı fırlıyor. Müslüman ülkede yaşıyoruz ya ondan. Yılbaşı geldiğinde indirimler, kampanyalar başlıyor ama Ramazan ayı geldiği zaman kazık üzerine kazık. Gerçekten yazık.”

‘Hal’de denetim olsun’

25 yıllık pazarcı esnafı Mehmet Emin Uçar, Hal’de denetim olmadığından dolayı komisyoncuların fahiş fiyat artışına gittiğini belirterek şunları ifade etti: “Fiyatların fırlamasının nedeni karaborsacılardır. Denetleme olmadığı için oluyor bunlar. Bugün Hal’e 1 kamyon salatalık girdi ve maliyeti 2.250 TL iken burada 6.50 TL fiyat çekiyorlar. Türkiye Cumhuriyeti’nin neresinde böyle bir kazanç var. Günlük 50 bin TL’yi kim kazanıyor? Denetim olsun, sebzenin-meyvenin Hal’e giriş çıkışı belli olsun. Eğer dışarıdan gelen ürünün irsaliyesi kesiliyorsa, kaça alındığı kaça satılacağı belliyse bunun bir denetimi olmalı. Hal’de Eriğin kilosu 60 TL, Yenidünya 20 TL, Şeftali 28 TL; tezgâha bakın bunların hiçbiri yok. Bunları nasıl satayım, zaten bu fiyata alıcısı da olmaz. Vatandaş şuan bitmiş durumda. Herkes kafasına göre bir fiyat çekiyor ve olan vatandaşa oluyor. Vatandaş gerçekten zor durumda ve fiyat artışları yüzünden pazarcılarla vatandaş karşı karşıya kalıyor. Ama malı götüren Sebze Hali’dir, komisyonculardır.”

1 TL’lik malı 5 TL’den satıyorlar

Mehmet Emin Uçar, sözlerini şöyle sürdürdü;

“Fiyatı aracılar yükseltiyor. Kara depo dediğimiz bir olay var ve bunlar Türkiye’yi bitirdi. Adam elmayı 1 TL’den stokluyor ve 3 ay sonra diyor ki 5 TL. Kazanmasınlar demiyorum, sonuçta depolamanın da bir maliyeti var ama bu kadar olmaz. Akıl karı değil ve denetleme gelmediği sürece durum vahim. Oruç ayı da bitse aynı tas aynı hamam. Oruçtan önce Bademin kilosu 25 TL idi. Her sene 5 TL’den Badem satıyordum. Bu fiyat artışının sebebi ne? Badem ağaçlarda dolu ve yere dökülüyor. Denetleme olmazsa her şey alıp başını gider. Bu durumda olan halka oluyor, halk bitmiş durumda. Daha önce vatandaş 100 TL’ye her şeyini alabiliyordu ama şuan 2 poşetini alıp boynu bükük gidiyor. Pahalıdır alınmıyor. Vatandaş alamadıktan sonra bunun adı kıtlıktır. Ürün var ama satış yapamıyoruz. Biz de pazarcılar olarak satıştan yüzde 70 düşmüşüz. Olay bitmiş yani. Daha önce günde 1 pikap mal satarken şuan sepetli motorla mal getiriyorum. 2 ton mal nerede 300 kilo nerede? Geçen hafta 4 TL olan Domatesin kilosu bu hafta 8 TL. Karpuzun kilosu 8 TL ve bir karpuz 100 TL olursa vatandaş ne yapacak? Allah var yukarda…”

‘Pazarı gezdim bir şey alamadım’

Orhan Çelik adlı vatandaş, pazardaki fiyatlardan dolayı bir şey alamadığını belirterek, “Fiyatlar yüksek. Geçen hafta 1 TL olan yeşillikler bu hafta 2 TL. Ramazandan dolayı fiyatlar yükselmiş diyorlar. Ramazan gelince insanların fikirleri niye böyle değişiyor anlamıyorum. Bütün pazarı gezdim henüz bir şey alamadım” diye konuştu.

‘50 TL’ye pazarda bir şey gelmiyor’

Azize Oduncu adlı vatandaş ise, pazara 50 TL ile geldiğini ve fiyatların pahalı olmasından kaynaklı istediği şeyleri alamadığını söyledi.

‘100 TL Pazar ihtiyaçlarımı karşılamıyor’

Pazardaki fiyatların Ramazanda bir tık pahalı olduğunu belirten Fatma İz ise, alım gücü olmayan insanlar için durumun zor olduğunu ifade etti. 100 TL ile Pazara geldiğini ancak ihtiyaçlarının hepsini karşılayamadığın söyleyen İz, iyi kötü idare ettiğini belirtti.

‘Cumhurbaşkanı gelsin pazara girsin, fiyatları ucuz etsin’

İsmini vermek istemeyen yaşlı bir kadın ise şunları söyledi: “Ucuz edin fakir fukara çoktur. Kimse Ramazanlık alamıyor. Her şey pahalıdır. Derdimize derman olun. Bunları Cumhurbaşkanına gönderin gelsin pazarın içine girsin, fiyatları ucuz etsin. Yalnız burası değil, Hal pahalı veriyor, işin başı orasıdır.”

‘Millet mahvoldu, öldü’

Her hafta pazara gidemediğini belirten Arzu Nur Ökten adlı vatandaş ise, Ramazandaki fiyat pahalılığına ilişkin şunları söyledi: “Her şey ateş pahası, fiyatlar fahiş. Millet mahvoldu, öldü. Hal de olsa pazarcılar da olsa suçludur. İndirim yapsalar daha çok satarlar ama indirmiyorlar. Milletin vebalini asla ödeyemezler. Her Ramazanda bu durum yaşanıyor çünkü insanlarda merhamet yok. İşin gerçeği her hafta pazara gelemiyorum. Ayda bir ya da 2 defa ancak gelebiliyorum. Evim kira ve yetişemiyorum.”