VİDEO-Kentte kadın temsiliyeti güçleniyor

Salih Yeşil - Özel

TİGRİS HABER - Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odasındaki kadın temsiliyeti her geçen gün kendini çok daha fazla hissettiriyor. Türkiye’de bir ilki gerçekleştirerek ‘Kadın Meclisi’ni hayata geçiren DTSO’da bir ilke daha imza atıldı, bu kez Oda Meclis başkanlığına da bir kadın seçildi. DTSO Meclis Başkanı Nevin İl, bundan sonraki süreç için, “Oda başkanı neden bir kadın olmasın?” dedi.

DTSO Meclis Başkanlığı’na geçtiğimiz günlerde yapılan seçimle Nevin İl getirildi. Oy birliği ile meclis başkanlığına seçilen Nevin İl, Ticaret Odasında bir ilki başardı. Ama bugüne gelmede, geçmişte iş kadınlarının yürüttüğü güçlü bir mücadelenin yadsınamaz bir etkisi oldu. Doğu ve Güneydoğu İş Kadınları Derneği (DOGÜNKAD) ile iş dünyasında başlayan kadın mücadelesi, ilk iş olarak, iş örgütlerinde kullanılan "iş adamı" sıfatının değiştirilmesi için verilen mücadele oldu. Burada verilen mücadele kısa sürede yansımasını buldu. DİSİAD, DOĞUSİFED, TÜSİAD gibi işverenler örgütleri isimlerindeki "iş adamı" sıfatını çıkararak, "iş insanı" sıfatını kullanmaya başladı.

Bu değişim, daha sonra işveren örgütlerinde kadın temsiliyetinin artırılması yönünde bir adımı beraberinde getirdiğini söyleyen DTSO Meclis Başkanı Nevin İl, mücadelelerinin 2010'larda başladığını söyledi. Nevin İl, işveren örgütlerinin isminden "iş adamı" ibaresinin çıkarılması ve yerine "iş insanı" ibaresinin kullanılması için sahada ciddi bir çalışma yürüttüklerini dile getirdi. Bu ibarenin DİSİAD, DOĞUSİFED ile başlayan ve TÜSİAD'a kadar işveren örgütlerinin o ibareyi çıkarmasıyla bu alandaki dönüşümün tamamlandığına işaret eden Nevin İl, "Bu anlamda Diyarbakır, ilklerin, birçok projenin hayata geçirildiği şehirdir." dedi.

'Bize bir anne rolünün yüklendiğini gördük'

Bu sürecin ilk başta kolay olduğunu düşündüklerini ancak, sahada "inanılmaz bir dirençle karşılaştıklarını" anlatan İl, bundan sonra oda ve meslek kuruluşlarında temsil edilmeyi gündemlerine almalarına yol açtığını söyledi. Sivil toplum kuruluşlarında kendilerine "sosyal sorumluluk projesi" yürütme rolü biçildiğini, bunun aynı zamanda "anne" rolü olduğunun altını çizen İl, "Çünkü biz sivil toplum örgütlerinde bütün amacımız sosyal sorumluluk projelerini hayata geçirmek ve o alandaki kadın çalışmalarını sürdürmek olarak algılandığını gördük. Bize anne rolünün yüklendiğini gördük." diye konuştu.

Sivil toplum kuruluşları, meslek örgütleri, oda ve işveren örgütlerinde yer almanın önemini bilmelerine rağmen, bunlara buralarda seçim süreçlerinde aday olmayı gündemlerine almadıklarını ancak 2018'deki Ticaret ve Sanayi Odası seçimlerinde bu fikirlerinin değiştiğini vurgulayan İl, bugünkü DTSO Başkanı Mehmet Kaya ile bir Kadın Meclisi oluşturmada hem fikir olduklarını ve bu konudaki çalışmalara başladıklarını aktardı.

'Kadın temsiliyeti yüzde 30'un üstüne çıktı'

Çalışmalarının başarılı bir noktaya geldiğini dile getiren İl, "4 yıl boyunca sürdürdüğümüz İş Kadınları Meclisi projemizin de bu başarıda rolü olduğunu düşünüyorum. Yaklaşık 2 meslek komitesi üyesi, 2 tanede meclis üyesiyle başlamıştık 2018'de. Bugün geldiğimiz noktada asiliyle yedeğiyle 35 kadın Ticaret Odasının bütün organlarında yer alıyor. Kota uygulanmadı. 6 meslek komitesinin başkanı kadın. Bu yüzde 30'nda üstündedir. Bu Türkiye genelinde konuşulan yüzde 30 kotanın da üstündedir. Bir tane hariç, tüm meslek komitelerinde de kadın temsiliyeti var. Meclis'te ise 5 kadın arkadaşımız yer almaktadır. Bu sonuçlar ortalamanın çok üstünde. Bu, Diyarbakır'ın ve demokratik ve sivil kuruluşlarının bir tutumu olarak görüyoruz. Bu, Diyarbakır'ın başarısıdır." şeklinde konuştu.

'Kadın direnciyle çok fazla karşılaştık'

Kadın direnciyle de karşılaştıklarına işaret eden İl, bu süreci, "Çok fazla kadın direnciyle karşılaştık. Çünkü kadınlar kadın kimliğiyle aday olmayı bir tarafa bırakın, buralarda yer almak için erkek kimliğine bürünmek zorunda kalıyorlar. Bizim tam da buna karşı bir tutumumuz vardı. Eksik kalan, bize biçilen kendi alanında kendinle ilgilen yaklaşımından kurtularak karar mekanizmalarında, bizi de toplumu da ilgilendiren, kentin ekonomik politikalarını ilgilendiren, Ticaret Odası gibi kurumların karar mekanizmalarında kadın kimliğiyle yer almak bizim için çok önemliydi. Biz bunu başardığımızı düşünüyoruz. Her bir arkadaşımızın erkekleşerek değil, kadın kimliğiyle uzlaşı içerisinde o politikaların değiştirilip, dönüştürülerek cinsiyetçi dilden arındırılarak uzlaşma içerisinde yol alabileceğimizi düşüyorum." sözleriyle anlattı.

'Diyarbakır Türkiye'nin dışında bir grafik izliyor'

Meclis Başkanlığına oybirliği ile seçildiğine dikkati çeken İl, bütünüyle bir uzlaşma ile seçildiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Ben arka planın da çok zor olduğunu düşünüyorum. Seçilmenin, buraya gelmenin, bu kadar geniş bir alanda, bu kadar karar mekanizması içinde, kente dair önemli politikaların belirleneceği bir meclisin başında bir kadın olarak yer almak benim için bir gurur kaynağıdır. Biz artık orada olaya kadın meselesi olarak bakmayacağız, kentin bütünü içerisinde bu politikalar üretilirken katılımcı, cinsiyetçilikten arındırılmış, kadın ve erkek fırsat eşitliğini göz önünde bulunduracağız. Oy birliği ile seçildik, bu gurur kaynağıdır. Bu zor, erkeklerin de alışkın olmadığı bir manzara olmasına rağmen, kent buna alışkın. Kentin bütününde kadın temsiliyeti çok güçlü. Kadını önceleyen politikalarda Diyarbakır Türkiye'nin dışında bir grafik izliyor. O tercihin, o oybirliğinin de bu hoşgörü ele alındığını düşünüyorum."

'Her projeye kadın hassasiyetiyle yaklaşacağız'

Kadın Meclis Başkanlığının odanın karar alma süreçlerinde, kadın bakış açısını da yansıtacağını vurgulayan İl, "Kentin bütününü etkileyen politikalar belirlenirken en büyük hassasiyeti biz göstereceğiz. Katılımcılığı ifade ederken, kadınların da katılımcılığını esas alan, kentteki ekonomik politikalarda, kadın meselesine dair hassasiyet içinde yer alacağı, kadın istihdamı önceleyen, işveren kadın profilini güçlendiren politikaların oluşturulması konusunda bizim de katkımız olacaktır. Her bir projeye hem bir işveren hem de bir kadın olarak hassasiyet içerisinde, kendimizden de bir şeyler katarak o projenin hayata geçmesi için çaba içerisinde olacağız" değerlendirmesi yaptı.

'DTSO' nun başkanı neden bir kadın olmasın?'

İl, gelecek dönem Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı olarak bir kadının olup olmayacağına dair, "Neden olmasın, şu anda 35 kadınla Ticaret Odasında temsiliyetimiz var. Niye olmasın. Gelecek dönemde güçlü işkadını profiliyle bu odanın, çalışmalarını, programını benimseyen, bu odaya hizmet etmeye aday, zaman ayırmaya önem veren, bununla ilgili çaba içerisinde olacak bir kadın da oda başkanı pekâlâ olabilir. Bugün benim Meclis Başkanı olduğum gibi. Ama zorlu bir yarış. Kadınların bugünden yarına buna hazırlanarak çalışmalarını şimdiden başlatması lazım" ifadeleriyle yorumladı.