VİDEO - Diyarbakır’ın da martıları var

Mümin Ağcakaya - Özel

TİGRİS HABER - Balıkçıların bile avlanmakta zorluk çektiği Dicle’de bulunan martılar, adeta usta bir avcı gibi balıkçılara avlanmayı öğretiyor. Dicle Barajı’nda nehre verilen suyun azalması ve atıkların suya karışmasıyla ölen balıkların kıyıya vurması burada yaşayan martılar için kolay yem oldu. Balık avlamak için suya dalmasına gerek kalmadan kıyıya vuran ve suyun yüzüne çıkan ölü balıkları kolaylıkla yiyebilen martıların çokluğu Dicle’ye ayrı bir güzellik katıyor. Deniz kıyılarında yaşayan Martıların bazı cinsleri denizden uzak göl kenarlarında ve ırmak boylarında yaşarken,  oldukça becerikli ve zeki olan martılar havada avını kolaylıkla görebilme yeteneğine sahiptirler. Kendi aralarında güçlü bir iletişim ağına da sahip olan martılar, toplu olarak hareket eder, birlikte avlanır, birlikte yuva yaparlar. Kuluçka ve yavrularını besleme görevini dişi ve erkek martı kendi aralarında paylaşarak yaparlar.

ŞAİR, VE YAZARLARIN İLHAM KAYNAĞI ‘MARTILAR’

Öykülere ve şiirlere konu olan martılar, yaşadıkları alanlara ayrı bir güzellik katarken, birçok şaire de ilham kaynağı olmuştur ve olmaktadır. Toplu uçuşlarını seyretmek bile insanın dert ve sıkıntılarından uzaklaştırdığı gibi, hem Dicle’ye hem de kentte ayrı bir güzellik katmaktadır. Özellikle martıların gün batımlarında romantik bir hava katması aşıkların ve edebiyatçıların büyük bir ilham kaynağı olmaktadır.

  Öte yandan Can Yücel, Necip Fazıl, Nazım Hikmet, Orhan Veli, Sunay Akın, Bedri Rahmi, Atilla İlhan, Cahit Sıtkı’dan Abidin Dino’ya kadar bir çok şair ve edebiyatçı memleket hasretini martılar üzerinden dile getirmişlerdir.

Bedri Rahmi;

İstanbul deyince aklıma martı gelir

Yarısı gümüş, yarısı köpük

Orhan Veli;

Hele martılar, hele martılar,

Her bir tüylerinde ayrı telaş!

*******************************

İstanbul’un mermer taşları

Başıma da konuyor martı kuşları

Gözlerimden boşanır hicran yaşları

Edalım…

Senin yüzünden bu halim.

Cahit Sıtkı;

Süt beyaz bir martıyım açıklarda.

Gemilere ben yol gösteriyorum,

Can Yücel;

Yanacak bahar erişinceye değin

Soğuktan morarmış kanatlarını

Isıtsın diye martılar

Martılar ki sokak çocuklarıdır denizin

Atilla İlhan;

Beni koyup koyup gitme, n’olursun

Durduğun yerde dur

Kendini martılarla bir tutma

Ahmet Hamdi;

Bak martılar kanat çırpıyor sana

Bir rüyadan kopmuş gibi bembeyaz

Yılmaz Odabaşı;

Her deniz bir martı,

Her ömür bir tufan,

Nazım Hikmet;

Martılar ah eder, çırparlar kanat

Deryalar açılır, kat kat

Gayri beklemeye kalmadı tâkat

Görünsün karşıdan İstanbul şehri

************************************

İnsan;

Denizin olmadığı yerde,

Umut adına,

Martı olmalı.