Şeyh Said’i anma etkinliği TBMM gündeminde

TİGRİS HABER - Diyarbakır’da bugün yapılması planlanan Şeva Bîranîna Lehengen Serhıldana 1925’an (1925 Başkaldırısı Yiğitlerini Anma Gecesi)” adlı etkinlik, Diyarbakır Valiliği tarafından yasaklandı. Etkinliğin yasaklanma gerekçesi olarak, kamu düzeni ve güvenliğini bozma ihtimali gösterildi.

DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın yanıtlaması istemiyle TBMM’ye soru önergesi verdi.

“Yasak kararının gerekçelerine dair somut bir bilgi sunulmamıştır” denilen önergede, bu yasağın Anayasa’nın 34. maddesi ile güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının ihlali niteliğinde olduğuna ve demokratik hak ve özgürlükler açısından ciddi bir sorun teşkil ettiğine dikkat çekildi. Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının, demokratik bir toplumun temel değerlerinden biri olduğuna ve bu hakkın keyfi şekilde sınırlandırılmasının, hukukun üstünlüğü ilkesine ve temel insan haklarına aykırı olduğuna dikkat çekilen önergede, şu ifadelere yer verildi:

“Diyarbakır’da düzenlenmesi planlanan bu etkinliğin yasaklanmasının hukuki dayanaklarının şeffaf bir şekilde açıklanması ve anayasaya aykırı bu tür uygulamaların son bulması gerekmektedir.Şêyh Said ve dava arkadaşlarının anılmasına yönelik benzer etkinlikler geçmiş yıllarda da çeşitli gerekçelerle yasaklanmış olup, bu durumun sistematik bir engelleme politikasıyla bağlantılı olup olmadığı kamuoyunda tartışılmaktadır. Türkiye’nin farklı bölgelerinde tarihsel anmalara yönelik benzer etkinliklerin serbestçe düzenlenmesine rağmen, özellikle Kürt tarihi ve kimliğiyle ilgili etkinliklerin sistematik olarak yasaklanması çifte standart oluşturmakta ve hukukun siyasallaştırıldığına dair ciddi endişelere yol açmaktadır.1925’te İstiklal Mahkemeleri tarafından idam edilen Şêyh Said ve 47 dava arkadaşının mezar yerlerinin bugüne kadar açıklanmamış olması, Türkiye’de tarihi yüzleşme konusunda 100 yıllık inkâr politikalarının devam ettirilmek istendiğini açıkça göstermektedir. Anmaya ilişkin bu yasak kararı, yalnızca bir etkinliğin engellenmesi değil, aynı zamanda Kürt halkının tarihsel hafızasının silinmesi girişimi olarak da değerlendirilmektedir.”

DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren’in, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’ya yönelttiği sorular şöyle:

1. 13 Şubat 2025 tarihinde Diyarbakır’da yapılması planlanan “ŞevaBîranînaLehengenŞerhıldana 1925’an” etkinliği hangi somut gerekçelerle yasaklanmıştır?
2. Etkinliğin kamu düzeni ve güvenliğini bozacağına dair somut bir istihbarat veya değerlendirme raporu var mıdır? Varsa, kamuoyuna açıklanması düşünülmekte midir?
3. Diyarbakır Valiliği tarafından verilen bu yasak kararı İçişleri Bakanlığı’nın bilgisi ve talimatıyla mı alınmıştır?
4. Son 10 yıl içinde Türkiye genelinde kaç anma etkinliği yasaklanmıştır? Bunların kaçı Diyarbakır’da gerçekleşmiştir?
5. Son 20 yılda Şêyh Said ve arkadaşlarının, Seyid Rıza ve arkadaşlarının katledilmelerine ilişkin kaç anma töreni yasaklanmıştır?
6. Türkiye’nin farklı şehirlerinde yapılan tarihsel anma etkinlikleri serbestçe düzenlenirken, Kürt tarihiyle ilgili etkinliklerin yasaklanması hukukun siyasallaştırılması anlamına gelmiyor mu?
7. Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin daha önce benzer yasaklarla ilgili hak ihlali kararları bulunmasına rağmen, Diyarbakır Valiliği'nin bu kararı almasının hukuki dayanağı nedir?
8. İçişleri Bakanlığı, toplantı ve gösteri yürüyüşlerine yönelik yasak kararlarının anayasaya uygunluğunu denetlemekte midir?
9. Şêyh Saidve 47 dava arkadaşının mezar yerleri neden hala açıklanmamaktadır? Bu konuda herhangi bir resmi çalışma yapılmış mıdır?