Patlama yok çöküş var

Geçtiğimiz günlerde Diyarbakır'da ‘Yabancı Turist Patlaması’ şeklinde yerel basında birçok haber yer almıştı.  Diyarbakır’daki söz konusu bu turist hareketliliğini Diyarbakır’daki otellerle ve Suriçi’nde esnaflarla konuştuk.

‘Buraya gidiş gelişler daha çok çevre illerden günü birlik oluyor’

Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesi Ofis semtinde bulunan Prestige Hotel’de Resepsiyonist olarak görev yapan Beritan Gezenus,  son günlerde basına yansıyan, Diyarbakır’da turist yoğunluğu yönündeki haberlere ilişkin olarak şunları söyledi: “Sur’un ilk kapandığı dönemlerde bayağı kötü dönemlerimiz olmuştu. Bu olaylardan dolayı doluluk oranımız çok düşmüştü. Şuan ise durumumuz iyiye gitse de hala daha bölge üzerindeki olumsuz algının devam ettiğini söyleyebiliriz. Diyarbakır’da şuan itibariyle bir turist akınından söz etmek maalesef mümkün değil. Buraya gidiş gelişler daha çok çevre illerden günü birlik oluyor ve bu da haliyle konaklamaya yansımıyor. Şuan otelimizdeki doluluk oranı %50’nin üzerindedir. Yaz dönemi bir miktar da olsa turist hareketliliği oldu ve bu da işlerimize az da olsa bir katkı sağladı.”

‘Bu sadece bizim otelimize özgü bir durum değildir’

Yaz döneminde Diyarbakır’daki turist hareketliliğini gazetemize değerlendiren DİES Otel Genel Müdürü Havva Doğan, “ Şuan bir teklif yoğunluğu söz konusu değil. Dolayısıyla turizmde bir hareketlilikten, hele ki, bir turizm patlamasından bahsetmek mümkün değil. Bu sadece bizim otelimize özgü bir durum da değildir, Diyarbakır’ın genelinde yaşanan bir durumdur. Tabii ki, günlük, münferit müşteriler var” diye konuştu.  

‘Diyarbakır için Eylül ayı tur sezonu, iş sezonudur’

Bölgenin iklim koşulları nedeniyle turizm hareketliliğinin Sonbaharla birlikte başlayacağını ifade eden Doğan, “Eylül ayı için belli bir hareket var ama bunun da doyurucu bir hareket olduğunu söyleyemeyiz. Eylül ayı için teklif alan birkaç tur operatörü firma oldu ancak dediğim gibi bu yeterli değil. Sonuçta Diyarbakır için Eylül ayı tur sezonu, iş sezonudur. Bölgenin iklimsel koşulları nedeniyle Eylül ayında sıcaklıkların azalmasıyla birlikte en az haftada iki üç tur çıkardı her otelde. Şuan ise Eylül ayı için kesinleşen 3 turum var ve onun dışında da bir şey yok. Eminim bizdeki bu durum diğer otelci arkadaşlarda da farklı değildir” dedi.

‘ Keşke, kentte bir turist hareketliliği, yoğunluğu yaşansaydı’

Şehir otellerindeki müşteri portföyüne ilişkin bir tespitte bulunan Doğan, “Temmuz, Ağustos ayları normal, münferit müşteriler ile geçiyor. Yani, turist yoğunluğundan kaynaklı yaz sezonunda bir doluluk oranı ne yazık ki, yok! Biz, şehir otelleriyiz ve şehir otellerine gelen müşteriler ekseriyetle firmaların satış temsilcileridir. Yani, zorunlu geliş gidiş yapan kesimlerdir. Gezme amaçlı, turizme katkı sağlayacak türden bir konaklamadan bahsedemeyiz. Hafta sonları bir iki aile oluyor ama bunlar da kendi bireysel inisiyatifleriyle gelip gidenlerdir. Yani, tur olarak bir gezinti var diye değerlendirebileceğimiz bir durum değildir. Temmuz ayını geride bıraktık ve bu ay itibariyle otelimizdeki doluluk oranı %65 – 70’tir. Şehir otellerinin birçoğunda da doluluk oranı aşağı yukarı böyledir. Tabii ki, doluluk açısından daha kötü olan otellerde var. Keşke, kentte bir turist hareketliliği, yoğunluğu yaşansaydı da otellerdeki doluluk oranına yansıyabilseydi” temennisini dile getirdi.

‘İnsanların derdi Diyarbakır üzerideki yanlış algıyla’

Diyarbakır üzerinde oluşturulan yanlış algının Diyarbakır’a turist akışını engellediğini belirten Doğan, “Kentimizin dışından bakıldığında hala bir kaygı, korku halinin devam ettiğini söyleyebilirim.  Bu durum ise acentecilerin rezervasyon anlamında sıkıntı yaratıyor. Biz de otelciler olarak bir tur almak için 10 - 15 dakika Diyarbakır’daki durumun normalleştiğine dair ikna çabasına girmek zorunda kalıyoruz. İnsanların derdi A otel ya da B otelle değil, insanların derdi Diyarbakır’la, Diyarbakır üzerideki yanlış algıyla. Mayıs ayında TÜRSAB, Valilik, Belediye ve Kalkınma Ajansının daveti üzerine birçok acentenin katılımıyla 3 günlük bir program yapılmıştı. Diyarbakır üzerindeki yanlış algının kırılması için yapılan bu etkinlikte söz verilmişti, sonbahardaki tur rehberliğine Diyarbakır’ın ekleneceği konusunda. Ama maalesef bugün baktığımızda doyurucu bir talebin olmadığını görüyoruz. Şuan o organizasyonun beklentiyi karşılamadığını görüyoruz” dedi.

‘25 odamız doluyordu ama şuan 15’in altına indik’

Son günlerde otellerindeki doluluk oranının yarı yarıya düştüğünü belirten Asuris Butik Hotel Görevlisi Tamer Karatay, “Geçen hafta sonu bir iki günlüğüne bir turist yoğunluğu yaşandı. Sonrasında ise düşüşe geçti ve şuan da düşüşteyiz. Otelimizde 37 odamız var, ortalama 25 odamız doluyordu ama şuan 15’in altına indik. Yani son günlerde doluluk oranımız %50’nin altına indi. Diyarbakır’da şuan için bir ‘turizm patlaması’ kesinlikle yok! Ya da bir turist yoğunluğu söylentisi varsa da bundan bizim payımıza düşen bir şey olmamıştır. Biz Diyarbakır’da herhangi bir turist yoğunluğu ile karşılaşmadık” dedi.

 ‘Turizm patlaması’ yönündeki haberlerin ise bir aslı astarı yoktur’

Eskiden otellerindeki doluluk oranının yüksek olduğunu ifade eden Suriçi Grand Güler Hotel sahibi Ömer Güler, “Otelimizdeki doluluk oranı şuan %10’dur. Eskiden doluluk oranımız %85’lerdeydi. Turizm yoğunluğu, ‘turizm patlaması’ yönündeki haberlerin ise bir aslı astarı yoktur. Bu tamamen yalan haberdir” diye konuştu.

‘Otelimizdeki doluluk oranı şuan %10’larda’

Suriçi’nde bulunan Demir Otel Resepsiyon Görevlisi Fatoş Çeçen, Diyarbakır’daki turist hareketliliğine ilişkin olarak şunları söyledi: “Geçmişteki olaylardan dolayı otelimiz zaten iş yapmıyordu. Otelimizdeki doluluk oranı şuan %10’larda. Bu oran içinde turistik konaklama ise hiç yok. Şehir otelleri bir nebze olsun daha iyi durumda olabilirler. Onlardaki yoğunluk da daha çok şirket personelleri, firma temsilcileri, bankacılar, müfettişler vs…  Yoksa öyle gezmek için gelen pek kimse yoktur.”

‘Eskiden Diyarbakır’a çok tur oluyordu’

Hz. Süleyman’ın açılışından bu yana kentte bir turist hareketliliği yaşanmadığını belirten Hasanpaşa Hanı esnaflarından İlkay Kıldeş, “10 yıldır bu handa esnafım. Diyarbakır’da kesinlikle bir turist yoğunluğu yok. Geçen seneki olaylardan sonra turist gelmedi. Turistlerden kaynaklı olarak esnafa bir yansıma yok. Tabii ki, insanlar hayatlarına devam ediyor ama bir turist hareketliliği yok. Bir ara, Hz. Süleyman’ın açılışında birkaç gün bir hareketlilik oldu. Çevre şehirlerden insanlar geldi ve çok az da olsa bunun esnafa bir yansıması oldu. Ondan bu yana da herhangi bir turist yoğunluğu yok. Eskiden Diyarbakır’a çok tur oluyordu. Şimdi ise pek bir hareketlilik yok. Ramazan döneminde birkaç program oldu belli bir kitle toplandı ama bunun da ekonomik olarak esnafa pek bir katkısı olmadı” dedi.

‘Buralar zaten sıcak ve insanlar serinliğe gidiyorlar’

Kentteki halkın dahi sıcaklardan dolayı serin yerlere gittiğini ifade eden Hasanpaşa Hanı esnaflarından Azad Göçer, “Bu handa 10 yıldır esnaflık yapıyorum. Yaz dönemi boyunca burada pek bir turist görmedim. Evet, burası tarihi bir mekân ve turistik açıdan çok önemli ama yok, turist yok! Diyarbakır’da ‘turizm patlaması’ türünden haberler bir söylentiden ibaret diye düşünüyorum. Hele ki son bir haftadır da sıcaklardan dolayı turist geliş gidişleri açısından bir düşüş yaşandı. İnsanlar bu zamanlarda daha çok tatil yerlerine, serin bölgelere, denizlere gidiyorlar. Buralar zaten sıcak ve insanlar serinliğe gidiyorlar. Bırakın turisti buranın yerlisi bile buraya gelmiyor. Yani, Diyarbakır’da bir turist yoğunluğu olduğu külliyen yalan!” değerlendirmesinde bulundu.

‘Turist gelmemesinin sıcaklarla alakası yok’

Diyarbakır üzerinde yaratılan yanlış algıdan kaynaklı batıdan turist gelmediğini belirten Hasanpaşa esnaflardan Cüneyt Peker,  “25 yıldır bu civardayım ve 5 yıldır da burada esnafım.  Evim de Sur’dadır.  Şuan gelen turistler bireysel olarak gelenlerdir ve onların sayısı da çok azdır. Yani, acentelerin düzenlediği turlarla Diyarbakır’ı gezmeye gelen turist yoktur. Niye yoktur; şuan Lice kırsalında yaşanan çatışmalar sanki Diyarbakır merkezde yaşanıyormuş gibi bir algı var. Diyarbakır merkezde herhangi bir çatışma, gerginlik yok ama bu dışarıya farklı yansıtılıyor. Sanki turistlerin buraya gelmemesi için bir çaba harcanıyor. Bundan aylar önce acenteler üzerinden bir turist hareketliliği oldu ama onun da sonu gelmedi. Burası turistik bir mekân ama buraya gelenler daha çok çevre illerden gelenlerdir. Yani, batıdan gelenler yok. Şuan burada bir turist yoğunluğu kesinlikle yoktur. Sıcaklardan dolayı insanlar gelemiyor gibi bir görüş ileri sürülüyor ama çözüm süreci döneminde de sıcaklar vardı peki o zaman niye burada yer bulmak mümkün olmuyordu. Yani, turist gelmemesinin sıcaklarla alakası yok” ifadelerini kullandı.

‘Bizim insanlarımız bile başka yerlere tatile gidiyorlar’

Suriçi esnaflarından Fatoş Hekimoğlu, sıcaklıklardan dolayı Diyarbakır’ın yerli halkının dahi tatile çıktığını belirtti. Hekimoğlu şunları söyledi: “Aslında burada uzun bir süreden beri pek turist yok. Akşama kadar hep kendi insanlarımızla yüz yüzeyiz. Keşke buraya turlar düzenlense ve burası turizm merkezi olsa. Buranın ekonomisi canlansa buna en çok biz esnaflar seviniriz. Bana göre burada turist yoğunluğu olduğu yönündeki söylentiler tamamen asılsız. Buradaki esnafın hangisine sorsanız bir turist yoğunluğu olmadığını göreceksiniz. Sıcaklıkların da çok etkisi var ve bizim insanlarımız bile başka yerlere tatile gidiyorlar. Ekonomik durumu olanlar tatil beldelerine gidiyorlar, durumu kötü olanlar ise en azından Hazar gölüne gidip serinlemeye çalışıyorlar.  Zaten biz turistten çok kendi insanımızdan kazanıyoruz.”

‘İlla ki, turist de geliyor ama bu oran çok fazla değil’

Genelde şehir otellerinin firma temsilcileri, bankacılar, müfettişler gibi münferit müşteriler sayesinde belli bir doluluk oranını yakalayabildiğini ifade eden Plaza Hotel Resepsiyon görevlisi Feridesu Özer, “Evet, otelimizde bir yoğunluk var ama bu turist yoğunluğu değil. Diyarbakır’da bayağı turist var. Şuan otelimiz genelde şirket personellerine hizmet veriyor.  Geçen hafta 6 kişilik bir grup Koreli turist vardı, onlar da bir gece kalıp gittiler. Yani, öyle turla gelen bir turist kafilesi olmadı. Zaten turlar Eylül ayında başlar. Eylül ayı için rezervasyonlarımız var. Şuan otelimizin doluluk oranı %54’tür. Otelimizdeki konaklama daha çok firma temsilcileri, bankacılar, müfettişler üzerinden bir yoğunluktur. İlla ki, turist de geliyor ama bu oran çok fazla değil” diye konuştu.

‘Çıkan haberler asparagastır’

Otellerindeki doluluk oranının %43 olduğunu belirten ve Diyarbakır’da herhangi bir turist akını yaşandığına tanık olmadığını ifade eden Radisson Blu Hotel Gelirler Müdürü Mehmet Akalın, “Biz dün Diyarbakır’daki otellerin genel müdürleriyle toplandık, görüştük, istişarede bulunduk. Kentte öyle söylendiği gibi bir turist yoğunluğu yok. Bu yönlü çıkan haberler asparagastır. Söylendiği gibi Diyarbakır’da bir ‘turist patlaması’ varsa bu turistler nereye gidiyor acaba? Haziran ayı boyunca Diyarbakır’a giren turist sayısı 938’dir. Yani, Diyarbakır’a bir turist akını yok, varsa da biz otelciler olarak bunu bilmiyoruz”  şeklinde konuştu.

Ali Abbas Yılmaz / Özel