Melikahmet toz duman!

Suriçi ilçesi Melikahmet caddesinde yaklaşık bir aydan beridir süren altyapı çalışmaları yüzünden esnaf iş yapamaz hale gelirken, çalışmaların yavaş ilerlemesinden DEDAŞ’ı sorumlu tutuyorlar.  

İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından sürdürülen altyapı çalışmalarının 3 ay içinde bitirilmesi taahhüt edilirken, Melikahmet caddesinde bulunan esnaflar işlerinin durma noktasına geldiğini ve yavaş yürüyen çalışmaların yetkililer tarafından denetlenmesini istiyor.

Melikahmet caddesinde süren altyapı çalışmalarından dolayı esnafın yaşadığı mağduriyeti dile getiren Medeni Kırboğa,  “Çalışmaların gidişatı konusunda hiçbir yetkili bize tam bir bilgi vermiyor. Esnaflar olarak gerçekten mağduruz ama hiçbir zaman mağduriyetimizi dile getirmedik. Şuan bu caddede bulunan esnafın eşyaları toz toprak içinde kalmıştır. Kimse esnafın derdiyle ilgilenmiyor, cadde sahipsiz bırakılmış. Müteahhit elemanlarıyla konuştuğumuzda topu DEDAŞ’a atıyorlar. ‘DEDAŞ çalışmıyor, gelmiyor, işlerini yapmıyor’ diyorlar” şeklinde konuştu.

Melikahmet caddesinde 40 yıldır esnaflık yapan Ali Çetiner, esnafın yaşadığı mağduriyetin giderilmesi noktasında yetkililere seslenerek, “Bir buçuk aydır diyorlar ki, DEDAŞ gelmiyor. DEDAŞ, niye gelmiyor? Sen devletsin, bir DEDAŞ’ı getirip buraya koyamıyor musun? Kayyum gitsin bu işi halletsin, artık DEDAŞ’a mı gidiyor, Başbakan’a mı, Reisicumhur’a mı gidiyor kime gidiyorsa gitsin. Bu işler hızlandırılsın artık, yazıktır, günahtır bu insanlara. Bugün buradaki esnafların yüzde 90’ı siftahsız eve gidiyor. Bu bir gün beş gün değil ki, aylarca bu esnaf ne yapacak?” diye konuştu.

Melikahmet’in30 yıllık esnaflarından Hüsnü Yünce, “Yetkililere sesleniyorum; gelsin bizim halimize baksınlar. Melikahmet’te neler oluyor, esnaflar ne haldedir bir görsünler. Toz duman boğazımıza gire gire vallahi konuşamıyorum. Tozdan gözlerimiz görmüyor. Biran evvel bu duruma bir çare bulsunlar. TEK gelmiyormuş, nasıl TEK gelmiyor! TEK gelip cereyanları yapmıyormuş, nasıl yapmıyormuş, böyle şey olur mu?” ifadelerini kullandı.

Hizmetler için devlete teşekkürlerini ileten esnaf Ali Haydar Canlı, ise “Bu şehir ileride çok güzel olacak. Evet, esnafın bu süre içinde biraz sıkıntısı olacaktır ama ilerisi için refahtır. Olabilir, diyelim ki, iki üç ay hastayız ve evde yatıyoruz. Şimdi her şeye rağmen dükkanlarımız açık ve iyi kötü işlerimiz yürüyor. Tabii, işler daha hızlı yapılır ve gününden evvel teslim edilirse çok iyi olur. Şimdi yerler kuru ama yarın yağmur yağarsa burada çizme ile gezemeyiz. Vatandaş zaten gelmiyor, esnaf iş yapamıyor.  Satış yok, herkes zarar ediyor. İnşallah çalışmalar hızlanır ve biran önce biter. Devletimize teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı.

 ‘Çalışmalar yavaş ilerliyor, biran önce hızlansalar çok daha iyi olur’

Melikahmet caddesi esnaflarından Salih Çolak, “Yaklaşık bir aydır burada altyapı çalışmaları sürüyor. Burada çalışma yürüten yetkililere sorduğumuzda 3 ay içinde çalışmaların biteceği söyleniyor ama bu gidişle ben bu işin daha da uzayacağını düşünüyorum. Buradaki çalışmalar nereden baksanız bir altı ayı bulur. Bir aydır çalışmalar sürüyor ve biz esnaf olarak perişan olduk, iş yok! İşlerimizde yüzde 80 kayıp var. Çalışma var ve bu cadde bom boş, çalışma başlamadan önce bu cadde kalabalıktı. Çalışmalar yavaş ilerliyor, biran önce hızlansalar çok daha iyi olur.”

‘Toz toprak ister istemez işlerimizi etkiliyor’

Melikahmetin eski esnaflarından Fevzi Gündoğar, şimdi bir yakının yanında işçi olarak çalışıyor. Gündoğar, Melikahmet caddesinde süren altyapı çalışmalarının esnafı nasıl etkilediği üzerine şunları söyledi.“ 1980’den beri Melikahmet mahallesinde yaşıyorum. Buradaki altyapı çalışmaları nedeniyle oluşan toz toprak ister istemez işlerimizi etkiliyor. Çalışmalar yavaş ilerliyor, diyorlar, ‘DEDAŞ’ı bekliyoruz’, malzeme yoktur falan. İşler hızlansın, isteriz ki, işler bir ayda bitsin.”

‘Kimse esnafın derdiyle ilgilenmiyor, cadde sahipsiz bırakılmış’

Melikahmet esnaflarından Medeni Kırboğa, altyapı çalışmalarından dolayı esnafın yaşadığı mağduriyet üzerine şunları söyledi: “Sur’da esnafım ve 17 yıldır bu caddedeyim. Bu altyapı çalışmalarından esnaflar olarak çok etkilendik. İş krizi, çalışma krizi var. Çalışmalar üç ay içinde bitecek diyorlar ama bu süreç daha da uzayabilir. Çalışmaların gidişatı konusunda hiçbir yetkili bize tam bir bilgi vermiyor. Esnaflar olarak gerçekten mağduruz ama hiçbir zaman mağduriyetimizi dile getirmedik. Şuan bu caddede bulunan esnafın eşyaları toz toprak içinde kalmıştır. Kimse esnafın derdiyle ilgilenmiyor, cadde sahipsiz bırakılmış. Müteahhit elemanlarıyla konuştuğumuzda topu DEDAŞ’a atıyorlar. ‘DEDAŞ çalışmıyor, gelmiyor, işlerini yapmıyor’ diyorlar. Diğer yandan baktığımızda Kayyum hiçbir şekilde ilgilenmiyor. Vali, zaten olayla ilgili bir çalışma yapmadı, hiç bu tarafa gelmedi. Bunun yanı sıra Ticaret Odası Başkanı, Esnaf Sanatkarlar Odası Başkanı da konuyla ilgili duyarsız kaldı. Yani, bakıyorum bir aydır Melikahmet caddesi bu durumda ama hiçbir yetkili buraya gelip de incelemede bulunmadı, esnafın derdini dinlemedi. Biz esnaflar olarak kendi aramızda imza topladık, Kayyum Beye vermek için, biran önce bu çalışmaların hızlanması için.

‘Sur’da yeni bir tarih yazılıyor’

Diyelim 10 gün sonra bir yağmur yağacak ve çalışmalar duracak. O zaman esnafın hali ne olacak. Biran önce buradaki altyapı çalışmalarının bitirilmesi için çalışmalara hız verilmesi gerekiyor. Burası Diyarbakır’ın tarihi dokusu anlamında en eski yerler ama burada eskiye ait bir şey kalmadı. Yani, Sur’da yeni bir tarih yazılıyor. Bu çalışmalar işlerimizi yüzde 90 etkiledi. Şuan kiralarımızı veremeyecek durumdayız. Düşünün ayakkabıcı bir esnaf olarak yeni ürün almışım ve ben bu ürünümü açamıyorum. Çünkü her yer toz toprak içinde. Melikahmet caddesi esnafının mağduriyeti büyük ancak maalesef yerel basınımız da bu soruna duyarsız kalıyor. Bir aydır burada çalışmalar sürüyor esnaflar toz toprak içinde, müşteriler gelmiyor ama yerel basın bu konuda bir haber yapmıyor.”

‘Bütün bu toz toprağa yarınların daha güzel olacağı umuduyla katlanıyoruz’

Melikahmet esnaflarından Aykan Akbaba, “ 90’lı yıllardan beridir burada esnafız. Bir aydır burada çalışma sürüyor, üç ay içinde işlerin bitirileceği söyleniyor. Biz bütün bu toz toprağa yarınların daha güzel olacağı umuduyla katlanıyoruz. Yoksa kepengi indirip gideceğiz. Bu altyapı çalışmaları tabii ki, işlerimizi etkiledi. Şuan dükkan toz toprak içinde. İnşallah bu çalışmalar biran önce biter. Çalışmaların biran önce bitmesinden kendileri de halkımız da çok memnun olur” diye konuştu.

‘DEDAŞ’ın çalışmaları aksattığı söyleniyor’

Esnaflardan Medeni Sayın, “Buradaki yol çalışmasından dolayı esnafların hali perişandır. Çalışmalar da yavaş ilerliyor. Üç ay içinde bitecek diyorlar ama inanmıyorum. DEDAŞ’ın çalışmaları aksattığı söyleniyor. Bu çalışmalar işlerimizi etkiliyor. Burada 3 bin TL kira veriyorum ve bu çalışmalardan dolayı geçimimi bile sağlayamıyorum. Şuan işlerimiz yüzde 90 düşmüş durumdadır. Buradan yetkililere çağrıda bulunuyorum. Özellikle de Valimize sesleniyorum; DEDAŞ ile biran önce irtibat kurup bu yer altı çalışmalarının hızlandırılmasını istiyorum. Bütün esnaflar biran önce bu toz dumandan kurtulmak istiyor. Yarın öbür gün bir yağış olsa buranın hali ne olur. İnanın buralar çamur olursa hiçbir esnaf dükkanını açamaz. Burası tarihi bir yer bugüne kadar çok sıkıntı yaşandı. İnsanlarımız dayanışma için de olsa alışverişini burada yapmak istiyor ama burası çamur içinde olursa kimse buraya gelemez” şeklinde konuştu.

‘İşlerimizde yüzde 90 bir kayıp var’

Belediyenin çalışmaları denetlemesi gerektiğine vurgu yapan esnaf Azad Menekşe, “Şuan cadde toz toprak içinde müşteriler gelmiyor. Bunun üzerine bir de yağmur yağsa kimse bu caddeye adımını atmaz. Giyim eşyası satıyorum ve elbiseler toz içinde. Ben bile bir esnaf olarak sabah dükkanı açarken büyük moral bozukluğu yaşıyorum. Sinirli bir şekilde dükkanı açıyorum, eski hevesim kalmadı, çünkü cadde toz toprak içinde. Farklı bir yerden buraya müşteri gelmiyor. Sadece Ben-u Sen, Şehitlik sayesinde ayakta aklamaya çalışıyoruz. Cadde trafiğe kapalı araba giremiyor ve bir sürü müşteri kaybımız oluyor. Gazilerden, Metropolden buraya müşteri gelmiyor. Günlük bin TL ciro yapıyordum şuan 100 TL’ye düşmüş durumdayım. Yani, işlerimizde yüzde 90 bir kayıp var. Buradan çalışmayı yürüten yetkililere sesleniyorum, çalışmalar çok ağır işliyor. Bir ekip yerine daha fazla sayıda ekiple bu işi biran önce bitirebilirler. Biran önce ellerini çabuk tutsunlar, çünkü esnafın tam iş yapacağı sezondur ve işlerimiz çok etkileniyor. Mimarlara soruyoruz, DEDAŞ diyorlar, ‘DEDAŞ gelmiyor, DEDAŞ bizi oyalıyor’ diyorlar. Ellerinden geldiği kadar bizi mağdur etmesinler ya da bu çalışmalar süresince yaşadığımız zararı karşılasınlar. Belediye gelebilir burada bir inceleme yapabilir, esnafın sıkıntısını öğrenebilir” dedi.

‘Esnafın yaşayacağı mağduriyeti kim giderecek?’

Melikahmet caddesinde 40 yıldır esnaflık yapan Ali Çetiner, ise şunları söyledi. “Biz kaç yıldır burada tüm acıları, yoklukları, yoksullukları bu caddede yaşadık. Şimdi de bu caddede altyapı çalışmaları başladı ancak bu çalışmalar başlarken hiçbir esnafın ne görüşüne ne bilgisine başvuruldu ne de önerileri alındı. Bu yüzden hepimiz esnaflar olarak mağdur durumdayız. Bu mağduriyetimizi gidermek için herhangi bir kurum, kuruluş, müdürlük hiçbir yerden bir öneri almadık. Bundan dolayı biz şikayetçiyiz. Evet, bu çalışmalar bittiğinde güzel olacak hoş olacak ama bu iş bitinceye kadar buradaki esnafın yaşayacağı mağduriyeti kim giderecek?

‘DEDAŞ, niye gelmiyor?’

Buradaki çalışmalar üç ay içinde bitecekmiş, eğer öyleyse baş göz üstüne ama neredeyse bir yıl sürer bu çalışmalar. Bu zaman içinde bu esnafın mağduriyeti ne şekilde karşılanacak. Bir yetkili karşımızda bulamıyoruz. Derneklere gittik onlardan da bir olumlu yanıt alamadık. Vali, Emniyet Müdürü, Kayyum ile görüşmüşüz ama hiç birisinden olumlu bir yanıt alamamışız. Çalışmalar ağır yürüyor, organizeli bir şekilde yürümüyor. Bir buçuk aydır diyorlar ki, DEDAŞ gelmiyor. DEDAŞ, niye gelmiyor? Sen devletsin, bir DEDAŞ’ı getirip buraya koyamıyor musun? Kayyum gitsin bu işi halletsin, artık DEDAŞ’a mı gidiyor, Başbakan’a mı, Reisicumhur’a mı gidiyor kime gidiyorsa gitsin. Bu işler hızlandırılsın artık, yazıktır, günahtır bu insanlara. Bugün buradaki esnafların yüzde 90’ı siftahsız eve gidiyor. Bu bir gün beş gün değil ki, aylarca bu esnaf ne yapacak?”

‘İnsan utanıyor Melikahmet’e gelsin’

Melikahmet esnaflarından Hüsnü Yünce, “30 yıl oldu burada esnafım. Ne diyeyim, bizi çok mağdur etmişler. Zaten üç dört ay kapalıydık, şimdi de yine, çalışmalardan dolayı aynen devam ediyor. Ankara’ya sesleniyorum, Diyarbakır’a sesleniyorum, Valiye sesleniyorum, Belediye Başkanına sesleniyorum gelsinler halimizi görsünler. Milletvekilleri oy zamanı geliyorlar, bir de şimdi gelsinler ve halimizi görsünler. Bu resmen zulümdür. Cadde iyiyidi, kaldırımlar iyiyidi boşu boşuna böyle yapıyorlar. Kendini bizim yerimize koysunlar. Eğer, kendileri bir gün bu durumu böyle kabul ediyorlarsa biz de kabul ederiz. İnsan utanıyor Melikahmet’e gelsin. Biz burada perişan olduk. Esnafı böyle mağdur etmeye nasıl vicdanları kabul ediyor. Benim vicdanım bunu kabul etmez.

‘Buranın halini görünce evden işe gelmek istemiyorum’

Bu çalışmalar işimizi yüzde 100 etkiliyor. Gün oluyor siftahsız dükkan kapatıyoruz. Burada kiracı olan esnaflar var kiralarını ödeyemiyorlar. Çoluk çocuğuna ekmek götüremiyorlar. Biran önce bu çalışmalar bitsin. Biri diyor DEDAŞ gelmiyor, kimi diyor doğalgaz daha bitmedi, bir başkası dış giydirmeler yapılmamış diyor. Yani her birinden bir başka ses geliyor. Yetkililer Melikahmet’in esnaflarını biraz düşünsün. Buranın halini görünce evden işe gelmek istemiyorum. Ama mecburum ne yapayım iş yeridir mecbur geliyoruz. 30 yıldır buraya emek veriyorum. Yetkililere sesleniyorum; gelsin bizim halimize baksınlar. Melikahmet’te neler oluyor, esnaflar ne haldedir bir görsünler. Toz duman boğazımıza gire gire vallahi konuşamıyorum. Tozdan gözlerimiz görmüyor. Biran evvel bu duruma bir çare bulsunlar. TEK gelmiyormuş, nasıl TEK gelmiyor! TEK gelip cereyanları yapmıyormuş, nasıl yapmıyormuş, böyle şey olur mu? 90 günde bu iş bitecek diyorlar böyle giderse 5 ayda da bu iş bitmez. Bir ay oldu daha yıkım bitmedi. ” diye konuştu.

‘Yol halka ekmek vermiyor’

Melikahmet sakinlerinden Urfi Ekin, “Yol halka ekmek vermiyor. Buraya yatırım yapacaklarsa bir fabrika yapsınlar. İki tane fabrika bin tane genci işsizlikten kurtarır. Buradaki halk ekmek peşindedir, yol peşinde değil. Buradaki yolları altından da yapsalar bize bir faydası yok. Vatandaş ekmeğinin peşindedir. Eski yollarımız da iyiyidi, nesi vardı, niye değiştirdiler. Yol yapıyorlar belediyenin üzerine borç yüklüyorlar. Bu vatandaşı gerçekten seviyor, saygı gösteriyorlarsa üç beş tane fabrika yapsınlar. Vatandaş kazandığında esnaf da kazanır, köylü de kazanır, herkes kazanır. Fakat çalışacak yer olmadığı zaman esnaf da vatandaş da kazanmaz. Gençler uyuşturucuya alışır, kumara alışır, hırsızlığa alışır. Bu halka iyilik yapmak isteyen bir ekmek kapısı açar” dedi.

‘İşleri sağlam yapsınlar da biraz geç olsa da sorun olmaz’

Esnaf Kasım Doğan, “İşler yavaş ilerliyor. Müteaahhite soruyoruz, DEDAŞ gelse işler yürür diyorlar. Esnaflar olara bu toz duman içinde mağdur olduk. İşlerimiz yarıdan fazla düştü. İşleri sağlam yapsınlar da biraz geç olsa da sorun olmaz” diye çalışmaların niteliğine vurgu yaptı.

‘Bugün bu hizmet bizler için yapılıyor’

Hizmetler için devlete teşekkürlerini ileten Ali Haydar Canlı, “ Bu caddenin bugünkü hali devletimizin buraya el atışı, bir kuruş para vatandaştan almaması çok iyi. Dükkanlarımızın bütün masraflarını karşılıyor. Üç ay dört ay her gün dükkanları kapattırıyorlardı, esnaf da kapatıyordu. Bugün bu hizmet bizler için yapılıyor, Diyarbakır için yapılıyor. Diyarbakır şark’ın Paris’idir. Melikahmet caddesi Diyarbakır’ın kalbidir, en eski caddesidir. Devletimize, hükümetimize, Başbakanımıza, Cumhurbaşkanımıza teşekkür ediyoruz. Bu şehir ileride çok güzel olacak. Evet, esnafın bu süre içinde biraz sıkıntısı olacaktır ama ilerisi için refahtır. Olabilir, diyelim ki, iki üç ay hastayız ve evde yatıyoruz. Şimdi her şeye rağmen dükkanlarımız açık ve iyi kötü işlerimiz yürüyor.

‘Devletimize teşekkür ediyoruz’

İhale yapılan firmanın bu işi yapmak için üç ay mühleti vardır. İstanbul kardeş belediyesi burayı yapıyor. İstanbul belediyesi bu işi bedava mı yapıyor yoksa hükümette ihaleyle para mı alacaktır. Tabii, işler daha hızlı yapılır ve gününden evvel teslim edilirse çok iyi olur. Şimdi yerler kuru ama yarın yağmur yağarsa burada çizme ile gezemeyiz. Vatandaş zaten gelmiyor, esnaf iş yapamıyor.  Satış yok, herkes zarar ediyor. İnşallah çalışmalar hızlanır ve biran önce biter. Devletimize teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Koordinasyon yok!

Melikahmet’te tuzculuk yapan esnaflardan Kadir İşler, çalışmalarda koordinasyon eksikliğine değinerek,  “90 günlük bir süreden bahsediyorlar ama görünen şu ki, koordine yok! En başta yapılması gereken iş en sona bırakılıyor, en sonda yapılacak iş ise en başta yapılıyor. Çalışmalar yavaş ilerliyor. Bakıyorsunuz saat 11’de kepçe gelip kazı yapıyor. Çalışanlar kalifiye değil. Bir saatte yapılacak işi üç beş saatte yapıyorlar. Bir ağaç kesimine 20 tane adam geliyor. İşler belli bir organizasyona göre sırasıyla yapılmıyor. Ayrıca DEDAŞ’ın gelmediğinden bahsediliyor. DEDAŞ ne zaman gelecek Allah bilir. İşlerin biran önce bitmesi gerekir. Bunun yağmuru var, çamuru var. İşlerin daha hızlı yürümesi için gece çalışmalar sürdürülebilir. Yani, sabaha kadar çalışmalar sürebilir. Gündüz içinde insan varken çalışmalar hem yavaş yürüyor hem de risk taşıyor. Çalışmalar yapıldığı zaman esnaf mallarını getiremiyor. Esnaf dükkanını açık tutuyor ve kimi mallar var sürümü olan mallar ve sürekli bir sirkülasyon oluyor. Fırıncı un getirecek, tuzcu tuz getirecek. Market gıda malzemelerini getirecek. Üç ayda çalışmalar bitecek diyorlar ama acaba üç ay bu koşullara esnaf dayanabilecek mi? Bana göre bu ortamda esnafların işi yüzde yüz etkilendi. Sur olaylarından beri esnaflar bir mağduriyet yaşıyor. Üç aydan sonra her şey çok güzel olacak diyorlar ama üç aya kadar ben burada olmayacaksam ne faydası var. Şuan Sur’da bir yıkım var ve Sur’u besleyen nüfus yok oldu. Alipaşa yıkıldı, Mardinkapı yok, Hançepek yok. Yarın buralar da yıkılacak, peki burada insan olmazsa esnaf malını kime satacak. Ofis’ten, Diclekent’ten birilerinin gelmesini mi bekleyeceğiz. Sur’a gelen buraya niye gelsin, gidip Hasanpaşa Hanına, Sülüklü Han’a gidecekler. Yani, burada yaşayan nüfus olmazsa esnaf ne yapacak? Bu durumda gücü olmayan esnaf buradan çekip gidecek, gücü olan da gün gün eriyip gidecek. Şuan esnaflar sadece günü kurtarmaya çalışıyor” diye konuştu.

Ali Abbas Yılmaz / Özel