Mazot, gübre, ilaç fiyatları yüzde 100 zamlandı

Ali Abbas Yılmaz - Özel

TİGRİS HABER - Girdi maliyetleri çiftçiyi iflasın eşiğine getirdi. Mazot, gübre, ilaç, tohum fiyatlarındaki yükseliş yüzde yüzlük bir orana ulaştı. Girdi maliyetlerinden şikâyet eden çiftçiler, maliyetlerin düşürülmesini istedi. Diyarbakır Sur Ziraat Odası Başkanı Mehmet Şirin Demir, çiftçilerin girdi maliyetlerinin seneden seneye yüzde yüz zamlanmasına isyan etti: Vay çiftçinin haline! Çiftçi batmak üzere…

‘Çiftçi batmak üzere’

Gübre fiyatlarının bir yılda yüzde 100 zamlandığını belirten Sur Ziraat Odası Başkanı Mehmet Şirin Demir, “Gübre fiyatları bu şekilde artarsa çiftçi batmaktan kurtulamaz. Bir kilo gübrenin fiyatı 4 bin 600 TL olmuş, bir kilo buğdayın fiyatı 1,700 -1,900 TL. Yani çiftçi bir kilo gübre alabilmek için neredeyse 3 kilo buğday satmak zorunda. Çünkü gübrenin peşin fiyatı 4,600 TL ve çiftçi bunu vadeli aldığında bu fiyat 5,500-6.000 TL’yi bulacak. Çiftçi şuan gübresini alamayacak durumdadır. Çiftçi pamuğa, mısıra gübre atacak ama gübresini alamıyor. Pamuk tohumu fiyatları da geçen yıldan bu yıla yüzde 100 zamlandı. Pamuk üreticisi tohumunu 30 TL’den almak zorunda bırakıldı. Çiftçinin girdi maliyetleri aşırı zamlandı, millet bu zamların altında ezilir. ‘Hammadde dışarıdan dövizle geldiği için fiyatlar yükseliyor’ diyorlar, ama olan çiftçiye, üreticiye oluyor. Sanki sadece bugün mü dışarıdan geliyor, her zaman dışarıdan geliyordu” dedi.  

Fuar var, çiftçi yok

Çiftçinin moralsiz olduğunu söyleyen Mehmet Şirin Demir, Diyarbakır’daki fuara dikkat çekerek şöyle dedi; “Bakın Diyarbakır’da tarım fuarı var, fuarda çiftçiler yok. Fuardaki traktör satışlarına bir bakın. Traktör fiyatları geçen yıldan bu yıla iki kat artmış. Çiftçi bu durumda traktörünü nasıl yenilesin? Geçen yıl 120 bin TL olan traktör bugün 240 bin TL olmuş. Çiftçinin alacağı traktörlerin fiyatlarına bir bakın, yarım trilyon. Çiftçi nasıl traktör alsın? Vay çiftçinin haline! Çiftçi batmak üzeredir. Dolar yükselince artan fiyatlar nedense dolar düştüğünde düşmüyor. Dolar 8.500’den 6.970’e düştü ama gübre fiyatları düşmedi. Dolarla yükselen maliyetler, dolar düştüğünde her nedense etkilenmiyor. Döviz yükselince kur diyenler düşünce kura bakmıyor.”  

Maliyetler düşürülsün, desteğe gerek yok

Çiftçilerin girdi maliyetlerine gelen yüksek zamlardan iflasa sürüklendiğini ifade eden Demir, şöyle konuştu: “Çiftçinin durumu her yıl daha da kötüye gidiyor. 3 yıldır girdi maliyetleri çok zamlandı. Her yıl yüzde 100 artış oluyor. Ama çiftçinin ürünü her yıl yüzde 100 zamlanmıyor. Ya da devletin çiftçiye verdiği destek her yıl yüzde yüz artmıyor. Çiftçiler bu yükü artık kaldırmıyor, hepsi batakta hepsi bankalara borçlu. Eskiden çiftçinin bir bankaya borcu olurdu, şimdi bankalara borçlu. Hükümetten çiftçilerin içinde bulunduğu zor duruma bir çare bekliyoruz. Gübre, ilaç fiyatlarına bir el atsın. Hükümet çiftçinin girdi maliyetlerindeki yüksek fiyatları düşürsün, destek metsek de vermesin. Mazot, gübre, ilaç, tohum fiyatları düşsün desteğe ihtiyacımız yok. Ben bir çiftçi olarak 900 dönüm ekmişim ve aldığım mazot, gübre desteği 45 bin TL. Ama ben sadece gübreye 180 bin TL veriyorum. Yani gübreye, ilaca zam gelmesin, devlet çiftçiye destek de vermesin. Devlet çiftçinin girdi maliyetini düşürsün, çiftçi başının çaresine bakar. Şuan mısır ve pamuk ekimi zamanıdır ama gübre alamıyorum. Çiftçi gübreyi veresiye alsa fiyatı 6 bin TL’ye çıkar. Bu yükün altında çifti ezilmesin de ne yapsın?”

‘Gübre fiyatları yüzde 88 arttı’

Ziraat Mühendisi olan ve gübre-ilaç satışı yapan Şoreş Fahrioğlu da son zamlara ilişkin şunları söyledi:  “Çiftçiler artan yüksek fiyatlar konusunda gerçekten haklıdırlar. Zirai ilaçların ve gübrelerin etken maddeleri döviz kuruna bağlı olduğu için fiyatları kur arttıkça artıyor. Her ne hikmetse kur düşünce de fiyatlar düşmüyor, yerinde kalıyor. Zirai ilaçların fiyatları yüzde 50 oranında arttı. Gübre fiyatları da yüzde 88 arttı. Çiftçiler genelde üst gübreleme için Üre kullanıyorlar. İkinci üst gübrelemede ise Can 26 kullanıyorlar. Toprak altı taban gübresi olarak da DAP (20-20 Süper veya Kükürt ) kullanıyorlar. Geçen yıl DAP gübresinin kilosu 2.300 TL iken bu hafta fiyatı 4.600 TL oldu. Yani gübrenin fiyatı ikiye katlandı. Bir hafta içinde gübre 4.200’den 4.600’e çıktı. Ekim ayında Üre’yi 2 bin 200’e aldık ama şuan fiyatı 3 bin 400. Bizim fabrikadan alışımız ise 3 bin 300.”

‘Kur dalgalandığında gübre satışı yapılmıyor’

Gübredeki fahiş fiyatları dışa bağımlılıkla ilişkilendiren Fahrioğlu, şöyle konuştu: “Ülkenin toprakları sabittir, artmıyor ya da eksilmiyor. Yani gübrenin ya da ilacın hammaddesinin tedariki önceden yapılabilir. Tedarik zinciri sağlam olduğunda üretimde bir sıkıntı yaşanmayacağı gibi kur farkından da etkilenmeyecek. Zamanında hammadde stoku olmazsa her kur artışında fiyatlar böyle yükselir. Çiftçilerimiz yıllık ne kadar gübre kullanacağı önceden biliniyor. Haliyle buna göre bir hammadde tedarikinin olması lazım. Bunun yanında döviz kuru dalgalandığında fabrikalar gübre satışı yapmıyor. Üretim durmuş diyorlar. Geçen hafta DAP gübresini fabrikadan alamıyorduk, çünkü satışı yapılmıyordu. Döviz kurundaki artışla birlikte gübre yüksek fiyattan piyasaya verildi.”

Pamuk tohumuna fahiş zam

Çiftçilerin girdi maliyetlerinin ciddi oranda yükselmesinin çiftçiyi zora soktuğunu ve üretim yapamaz hale getirdiğini belirten Fahrioğlu, artan pamuk tohumu fiyatlarına ilişkin olarak ise şunları söyledi: “ Geçen yıl pamuk tohumu fiyatları 7 ila 15 TL arasında iken şuan çiftçiye satışımız 24 TL. Bizim fabrikadan alışımız ise 23,500 TL. Pamuk tohumunda yaşanan GDO sıkıntısından dolayı fiyatlar bu şekilde çıktı. Tabii bu durumda çiftçi ekmezse de zararda ekse de zararda.”