Diyarbakır’da çekildi, Türkiye’de yasaklandı, İsveç’te yayınlandı

Özel Haber-Mehmet TÜRK

TİGRİS HABER - 1981 yılının zorlu koşullarında Cunda Adası'nda çekimlerine başlanan Yol Filmi, uzun bir aradan sonra Bingöl'ün Karlıova ilçesinde çekimlerine devam edildi. Filmin, Nalbant ve sağlık ocağı sahneleri yine Bingöl'ün Sancak kasabasında çekildi. Halil Ergün, sahnelerinin çekildiği Diyarbakır, tren sahnelerinin ise Bismil ve Kurtalan Garı, Suruç'un sınır köyleri, Gaziantep, Adana, Konya gibi farklı coğrafyalarda yapıldı. İmralı Cezaevi sahneleri ise Büyükada'da ve Mevlanakapı Yurdu'nda çekildiği öğrenildi.

Yol filmi ilk defa ekranda

Geçtiğimiz Cumartesi akşamı İsviçre merkezli Tele1 kanalı, Yılmaz Güney’in Cannes Film Festivali’nde ödül kazanan Yol filmini yayınladı. Daha önce de yine Yılmaz Güney’in büyük ses getiren “Umut” filmini yayınlayan İsviçre merkezli Tele1 kanalı, Türkiye’ de uzun yıllar yasaklı olan Yol filmini ilk defa bu vesile yayınlanmış oldu.

Senaryosu Yılmaz Güney tarafından yazılan, Yılmaz Güney ve Şerif Gören tarafından yönetilen 1981 yapımı Yol Filmi, Türk Sineması’nın en cesur filmlerinden biri olarak kabul ediliyordu. Film 1982 Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye Ödülü almış ve 2014'teki ikinci ödüle kadar 32 yıl boyunca Türkiye'nin tek Altın Palmiyeli filmiydi. Türkiye’de yasaklanmış, izlenme yasağı 1992 yılında kalkmış ancak 1999 yılında Yılmaz Güney’in eşi Fatoş Güney’in çabaları ile gösterime girmiştir.

Yılmaz Güney, kısmen kendi mahkûmluk yıllarından esinlenerek yazdığı filmin senaryosunu hapishanede tamamladı. Çekimlerine ise 1981'in Ocak ayında başlanan film, Yılmaz Güney'in hapishanede olması nedeniyle arkadaşı ve eski asistanı Şerif Gören tarafından yaklaşık dört aylık zaman diliminde çekildi.

Yılmaz Güney, filmin Türkiye'de yayımlanmayacağını öngördüğü için görüntüleri, İsviçre'ye gönderdiği daha sonra kendisinin de kaçarak gittiği İsviçre’de, bazı arkadaşlarıyla birlikte Fransa’ya geçerek film kurgusunu bu ülkede yaptı. Kurgu sırasında, Cannes direktörünün süreyi kısaltma önerisiyle beğenmediği bazı sahneleri çıkardı ve bu da filmin süresinin orijinalinden yaklaşık 27 dakika eksik olmasını sağladı. Filmin adı, yaratıcısı Yılmaz Güney'in kafasında ilk şekillendiği vakit ‘Yol’ değil ‘Bayram’dı. Bunun da nedeni kader mahkûmlarının bayram nedeniyle bir haftalık izinlerini kullanmak için dışarıya çıkacak olmaları, hikâyenin de buradan yola çıkmış olmasıydı.