DEM Partili Kordu, Bakan Kurum'a İliç'i sordu: "Faaliyetlerin devam etmesine neden izin veriliyor?"

Ardıl BATMAZ

TİGRİS HABER - Erzincan'ın İliç ilçesindeki Çöpler Altın Madeni'nde 13 Şubat 2024 tarihinde meydana gelen toprak kayması, 9 madencinin hayatını kaybetmesine yol açtı. DEM Parti Tunceli Milletvekili Ayten Kordu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un yanıtlaması talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) yazılı soru önergesi sundu.

Önergede, madenin kapasite artışı ve açık ocak genişleme projelerine ilişkin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreçlerinin yetersiz değerlendirildiği ve mahkemeler tarafından iptal edildiği vurgulandı. Danıştay'ın da ilgili kurumların temyiz taleplerini reddederek bu iptal kararlarını kesinleştirdiği belirtildi. Ancak, hukuki süreçlerin tamamlanmasına rağmen, maden sahasındaki faaliyetlerin devam etmesi ve bu durumun çevresel tahribat ile can kayıplarına yol açması, Bakanlığın tutumuna yönelik eleştirileri gündeme getirdi.

Kordu, çevre ve halk sağlığını doğrudan ilgilendiren bu tür projelerde bilimsel ve hukuki kriterlere uygun hareket edilmesinin önemine dikkat çekerek, Bakanlığın ÇED süreçlerinde daha şeffaf, bilimsel ve toplum yararına yönelik kararlar alması gerektiğini vurguladı.

Milletvekili Kordu, Bakanlığa şu soruları yöneltti:

* Danıştay tarafından onanan iptal kararlarına rağmen, maden sahasındaki faaliyetlerin devam etmesine neden izin verilmektedir?

* Mevcut maden şirketleri üzerinde idari yaptırımlar uygulanacak mıdır?

* TMMOB'un başvuruları üzerine verilen iptal kararlarına rağmen, madenin faaliyetlerine devam etmesinin çevresel sonuçları ve yaşanan can kayıpları konusunda Bakanlık tarafından herhangi bir inceleme yapılmış mıdır?

* ÇED süreçlerinde bilimsel kriterlerin tam anlamıyla değerlendirilmesi ve kamu yararının korunması adına hangi tedbirler alınmaktadır?

* Erzincan İliç'te yaşanan maden faciasının ardından, bölgedeki madencilik faaliyetlerinin çevresel etkileri yeniden değerlendirilecek midir?

* ÇED raporları hazırlanırken bağımsız bilim insanları ve sivil toplum kuruluşlarının görüşlerine yer verilmesi için bir çalışma yapılmakta mıdır?

* Türkiye genelinde benzer ÇED süreçleriyle yürütülen maden projelerinin denetimleri artırılacak mıdır?

* Erzincan Valiliği tarafından verilen "ÇED gerekli değildir" kararına ilişkin bir denetim yapılmış mıdır? Benzer kararların verilmemesi adına bir düzenleme planlanmakta mıdır?

* Çöpler Kompleks Madeni ve diğer maden sahalarında çevresel denetimlerin sıklığı ve içeriği hakkında bilgi verebilir misiniz?

* ÇED süreçlerinde kamuoyunun ve uzman kurumların daha etkin katılımını sağlamak için yeni düzenlemeler yapılacak mıdır?

* Maden faciası öncesinde TMMOB gibi uzman kuruluşların yaptığı itirazlar Bakanlık tarafından nasıl değerlendirilmektedir?

* Facianın yaşandığı bölgedeki liç yığınlarının taşınma işlemleri devam etmekte midir? Eğer devam ediyorsa, ne kadar malzeme taşınmıştır ve bu malzemeler nereye yönlendirilmektedir?

* Taşınan liç yığınları geçici mi yoksa kalıcı depolama alanlarına mı yerleştirilmektedir? Kalıcı depolama alanları varsa, bu alanların tam konumu nedir?

* Liç taşıma işlemleri dışında, maden sahasında cevher çıkarma, işleme veya diğer ilgili faaliyetler sürdürülmekte midir? Özellikle, diğer maden sahalarından gelen malzemelere yönelik işlemler yapılmakta mıdır? Eğer böyle faaliyetler sürdürülüyorsa, kapsamı nedir ve hangi yasal düzenlemelere dayanılarak gerçekleştirilmektedir?

* Erzincan İliç bölgesinde yeni bir ÇED ve izin süreci başlatılmış mıdır? Eğer süreç başlatıldıysa, hangi aşamadadır ve mevcut durum nedir?