Bilirkişi: Çevre felaketi yaşanabilir, ÇED gereklidir

DERSİM - iznine karşı ÇED'in gerekli olduğu belirtilerek, sözkonusu proje ile bir çevre felaketinin yaşanabileceği kaydedildi. 

Dersim Ovacık ilçesine bağlı Geyiksuyu Köyü'nde Munzur Çayı havzasında yer alan 19 hektarlık alana Tunçpınar Mad. San. ve Tic. A.Ş. bakır ve gümüş madeni projesi için Dersim Valiliği tarafından verilen "Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir" izni ardından köylüler, konuyu yargıya taşıdı. Elazığ 2. İdare Mahkemesi, açılan dava kapsamında bilirkişi incelemesinin yapılmasına karar verdi. Bilirkişi olarak belirlenen Maden Mühendisi Prof. Dr. Murat Erdemoğlu, Çevre Mühendisi Prof. Dr. Ubeyde İpek ve Biyolog Prof. Dr. Murat Özmen'in, Dersim Valiliği tarafından güvenlik gerekçesiyle bölgeye gitmesine izin verilmedi. Bilirkişi, bunun üzerine valiliğin sağladığı görüntü ve fotoğraflar üzerinde inceleme yaparak hazırladığı bilirkişi raporunu 31 Aralık 2014 tarihinde Elazığ 2. İdare Mahkemesi'ne sundu. 

'Munzur Çayı Su Havzası'ndaki su kaynaklarını kirletebilecektir'

Projenin yakınında bulunan Munzur Vadisi ve Çayı'na etkisine ilişkin değerlendirme yapılan raporda, "Eğer bakır madeni sülfürlü metaller içeriyorsa ve AMD önleyici önlemler alınmazsa, cevher ve pasalardan kaynaklanan ve bu nedenle de çözünmüş olarak aşırı miktarda Cu, Pb, Cd, As gibi metaller içerebilecek olan asidik maden sularının özellikle tüm sucul canlılar için toksit etki yapma potansiyeli yüksek olacaktır. Demir pası rengindeki bu asidik sular, sadece maden işletmesi çevresindeki yüzey sularını değil, fakat uzun mesafelerdeki yer altı ve yerüstü su kaynaklarını, dolayısıyla Munzur Çayı Su Havzası'ndaki su kaynaklarını kirletebilecektir" diye belirtildi. 

'Dersim Türkiye ve Avrupa'nın en önemli bitki alanlarından biri'

Projenin bölgede bulunan fauna ve flora üzerinde olumlu veya olumsuz etkilerinin olup olmayacağı da irdelenen bilirkişi raporunda, Dersim Valiliği'nin "güvenlik" gerekçesi ile alanda inceleme yapılmasına izin vermediği, incelemelerin fotoğraf ve görüntüler üzerinde yapıldığı ifade edildi. Bilirkişi raporunda, uzmanlar tarafından yapılan incelemelerde alanda 1518 tür flora ve fauna canlı türünün tespit edildiği, bunların 227'nin Türkiye'ye özgü türlerin olduğu hatırlatıldı. Raporda, yapılan inceleme ile ortaya çıkan sonucun, Dersim'in Türkiye ve Avrupa'nın en önemli bitki alanlarından birini teşkil ettiği değerlendirmesi yapılarak, bu türlerden 43 tanesinin Dersim'e özgü olduğu kaydedildi.

Barajlardan kaynaklı 7 endemik bitki yok oldu

Bilirkişi raporunda, Dersim'e özgü 7 bitki türünün baraj yapımları sonucu tamamen ortadan kalktığı ifade edilerek, Dersim bölgesinde bulunan bitki türlerinin İngiltere ile Hollanda'da bulunan bitki türleri ile sayıca eş değer olduğuna dikkat çekildi. Yasin Kobulan(Diha)