VİDEO - Diyarbakır'ın velime gecesi yeniden yaşatıldı

TİGRİS HABER - Kentte geçmişte farklı mesleklere mensup kişilerin evlerde bir araya geldiği, tasavvuf, felsefe, din, edebiyat ve tarihle ilgili sohbetlerin yapıldığı, kentin sorunlarının görüşüldüğü, hazırlanan yemeklerin yenildiği, musiki icra edilen geleneksel bir eğlence türü olan "Velime Gecesi" geleneğinin yıllar sonra yeniden yaşatılması için tarih öğretmeni Süreyya Işık ve Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Yağan tarafından girişimde bulunuldu.

İlk Velime Gecesi'nin 1638'te Bağdat seferinden dönen Sultan IV. Murat için düzenlendiği ve bu gecede Hacı Efdal Efendi'nin kendi bestesi olan Yaş Destanı'nı seslendirdiği rivayet edilen kentte, bu girişim üzerine hazırlıklar yapıldı.

Merkez Sur ilçesinde bulunan Keldani Konağı'nda yıllar sonra düzenlenen geceye geçmişte olduğu gibi kentin sanat, edebiyat, tarih ve ilim alanlarında ileri gelenleri davet edildi.

Geçmişten ilham alınarak günümüze uygun modernize edilen bu "dost meclisi", kadınların da katılımıyla gerçekleştirildi.

Geçmişin yad edildiği, saz ve sözün buluştuğu gecede hazırlanan yemekler yenildi.

Geceye davet edilen Diyarbakırlı sanatçı Bedri Ayseli'nin sevilen türkülerini seslendirdiği buluşmanın düzenli olarak gerçekleştirileceği belirtildi.

"Niyetimiz bu geceleri yaygın hale getirmek"

Geleneğin yaşatılması için girişimde bulunanlardan Süreyya Işık, AA muhabirine, Diyarbakır'ın kültür ve sanatıyla ilgili bazı çalışmalarının olduğunu belirterek, Velime Gecesi geleneğinin yaşatılmasının da bunlardan biri olduğunu söyledi.

Bu buluşmanın kimi zaman eyvan gecesiyle karıştırıldığını dile getiren Işık, bu gecenin sadece müzikten ibaret olmadığını vurguladı.

Işık, bu gecenin, geçmişte şehrin dinamikleri tarafından şehre artı değer katmak amacıyla kentin ileri gelenlerinin katılımıyla düzenlendiğini, şehirle ilgili sorunların görüşüldüğünü, çözümlerin üretildiğini, sosyal dayanışmaya dayalı buluşmalar olduğunu ifade ederek, "Temelleri yüzyıllara dayalı gecelerdir. Bu gecelerde müzik ve yemek de var. Ama her şeyden önce söz var. Bir ilim ve irfan geleneğidir. Şehirle ilgili sorunların dile geldiği bir gecedir. Yalnızca erkeklerden oluşan bu geceye farklılık katmaya çalıştık. Sosyal yaşamda kadının da rolü çok büyük. İstedik ki kadınlar ve erkekler bir arada şehrimizin sorunlarını irdeleyelim. Niyetimiz bu geceleri yaygın hale getirmek." dedi.

"Diyarbakır'ın var olan kültürünü yaşatmaya çalışıyoruz"

Geleneklerin bir şehrin geçmişine ayna tuttuğunu dile getiren Işık, unutulmaya yüz tutan geleneği yaşatmaya çalıştıklarını belirtti.

Işık, Diyarbakır'ın çok kültürlü, farklı etnik grupların yaşadığı kadim bir şehir olduğuna dikkati çekerek, "Farklı meslek gruplarından misafirlerimiz var. Pir Sultan Abdal Derneğinden, Keldani cemaati üyelerinden, medrese eğitimi almış önemli isimler, profesörlerimiz ve ev hanımlarımız da aramızda. Diyarbakır'ın var olan kültürünü yaşatmaya çalışıyoruz. Hep beraber bu geceyi yaşatalım. Geçmişte yemekler imece usulüyle geceye katılanlar tarafından hazırlanıyordu." diye konuştu.

"Unutulmuş geceler"

Prof. Dr. Aziz Yağan ise kentte farklı din ve dillerden insanların bir arada yaşamasının, çok kültürlü yapının geçmişte Velime Gecesi'ne de yansıdığını belirtti.

"Geceye kadınların da katılmasını sağladık." diyen Yağan, bu buluşmaları sürdürmeyi planladıklarını kaydetti.

Yağan, "En son Esma Ocak'ın yaptığı birkaç gece var. Onun dışında tamamen terk edilmiş ya da unutulmuş geceler. Biz bunu aslına ve biraz da günümüz koşullarına uygun olarak yaptık. Bunun için çok mutluyuz, çok sevinçliyiz." ifadelerini kullandı.

"Böyle güzel günler ve gecelerde her zaman beraber olalım"

Geceye davet edilenlerden sanatçı Bedri Ayseli de "Gecenin anlamı sadece eğlenmek değil, konuşmak, dertleri paylaşmak ve yörenin güzel yemeklerini yemek. Bugün de öyle oluyor. Gecede yer almaktan şeref duydum. Böyle güzel günler ve gecelerde her zaman beraber olalım. Geceyi düzenleyenlere teşekkür ediyorum." diye konuştu.

Prof. Dr. Recep Işık ise güzel bir mekânda Velime Gecesi'nin ruhuna uygun bir gece yaşadıklarını belirtti.

Diyarbakır'ın eski bir geleneğinin yaşatıldığını anlatan Işık, "Geçmişte evlerde düzenlenen gecelerde şiir, edebiyat, tarih konuşulurdu. Evin gençleri de hizmet ederken bundan faydalanırdı. Böylece kuşaktan kuşağa o kültür yaşatılırdı. Gerçekten büyük bir kültürel etkinlik anlamı taşıyor. Bu geceyi canlandıran ve organizasyonda emeği geçen dostlarımıza teşekkür ediyorum, bu organizasyonların devamını diliyorum." dedi.

Ev hanımı Münevver Pamukçu, geçmişte bu gecelere babasının katıldığını, orada konuşulanları hep merak ettiğini anlatarak, anıları yad ettikleri bu geceye katılmaktan çok memnun olduklarını, emeği geçenlere teşekkür ettiklerini belirtti. (AA)