VİDEO - Diyarbakır’da 3 ayda 323 iş yeri kapandı

TİGRİS HABER - Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlar Odası (DESOB) verilerine göre, son 3 ayda, bin 120 işletme açıldı, 323 işletme ise kapandı. Önce pandemi ardından, dövizdeki dalgalanmanın birinci neden olduğu kapanmalarda ilk sırada kahvehaneler var. Son 3 ayda 34 yeni kahvehane açıldı, ayakta duramayan 37 kahvehane ise kapısına kilit vurdu. DESOB’un 3 aylık verilerine göre, Diyarbakır’da 82 bakkal açıldı, 60 bakkal kapandı. 48 yeni lokanta açılırken, 36 lokanta ise kapandı. İnşaat malzemeleri satan esnafta da durum farklı değil. 30 yeni inşaat firması açılırken, 20 firma ise faaliyetlerini sonlandırdı.

‘Kaygılıyız’

Tigris Haber’e konuşan DESOB Başkanı Alican Ebedinoğlu, kapananların yüzde 30’unun, cafe, kahvehane, lokanta gibi hizmet sektöründe iş yapan işletmeler olduğunu söyledi. Son 3 ayda 323 işletmenin kapanmasının yüksek bir rakam olduğuna işaret eden Ebedinoğlu, “İstihdam sektörü kapandığı zaman istihdam azalıyor. Bir ciğercide, cafede onlarca hatta yüzlerce çalışan var. Son 3 aya baktığımızda, bu rakamın yılsonuna kadar binin üzerine çıkması ihtimali bizi kaygılandırıyor” dedi.

‘Yüzde 50 kapasite ile çalışıyor’

Pandemi döneminde aylarca kapalı kalan lokanta, cafe, kahvehane gibi işletmelerin 30 bin kişinin işine son vermek zorunda kaldığına dikkat çeken Ebedinoğlu şunları söyledi: “Şuan açık olan işletmelerimizde, yüzde 50 kapasite ile çalışıyor. Fiyatlar nedeniyle artık, lokantada yemek yemek lüks haline geldi. Enerji fiyatları, kiralar ve asgari ücretin artmasını düşündüğümüzde çalışma işletmeler çalışma kapasitesini indirmek zorunda kaldı. Enerji fiyatlarında beklediğimiz indirimlerin esnafa yansımasıydı. Ama öyle olmadı. Diclekent’teki bir lokantamız daha önce 25 bin lira elektrik faturası geliyordu, indirimden önce 75’e çıktı. Yüzde 10-15 indirim sağlandı ancak yeterli değil.”

‘Sanayi yerine esnafa destek verilsin’

DESOB Başkanı Ebedinoğlu, yıllardır Diyarbakır OSB’ye verilen desteğe rağmen istihdam kapasitesinin 12 bin olduğunu hatırlatarak, sanayi yerine esnaf ve küçük KOBİ’lerin desteklenmesini istedi. “Limandan, pazardan uzağız. Sermayeyi riski olan veya cazip olan bir bölgeye getiremezsiniz” diyen Ebedinoğlu, şöyle devam etti: “Diyarbakır OSB’de 12 bin kişi çalışıyor. Oysa esnaf ve sanatkarların istihdam sayısı 80-100 bin. Biz diyoruz ki, bölgeler arasındaki ekonomik dengesizliği ortadan kaldırmanın en önemli etkenlerinden bir tanesi esnafı, küçük KOBİ’leri desteklemektir. Sanayi bölgelerine verilen enerji, SGK, kredi desteğini küçük KOBİ’lere verilseydi, istihdam sayısı ikiye üçe katlanmış olurdu.”

Zincir marketler sorunu devam ediyor

Zincir marketlerin Diyarbakır’da 63 sektörü etkilediğini belirten Alican Ebedinoğlu, şunları dile getirdi: “Zincir marketler birçok alanda bizi bitirme noktasına getirdi. 63 sektörü etkileyecek ürün satılıyor, fırın, kahve, konfeksiyon, nalburiye, manav gibi kalemlerde her şeyi satıyor. Vergileri de kent gelirini yansımıyor. Günlük sıcak parayı alıp başka yerde yatırım yapıyorlar. Bunun önüne geçmek için çaba harcamak gerekiyor. Felaket tellallığı yapmak istemiyoruz, ama bu tür krizler sosyal sıkıntıları beraberinde getirir.”

‘Esnafın yüzde 50’si kara listede’

Ebedinoğlu, esnaf için uygulanan indirimli ya da sıfır faizli kredilerin de, bankaların kara listesi nedeniyle işe yaramadığını söyledi. Diyarbakır’da esnafın yüzde 50’sinin bankalar nezdinde “sabıkalı” duruma düştüğünü belirten Ebedinoğlu, “Esnafın 50’si çekini, senedini ödeyemediği için bankalar nezdinden sabıkalı duruma düşüyor. Bu durumda istediğiniz kadar faizsiz destek verin bu esnaf bundan faydalanamaz. Bunun önüne geçmek için iki defa sicil affı çıktı ama yaptırımlı bir sicil affı çıkarılması gerekiyor. Bankalar üzerinde mutlaka cezai müeyyide uygulanması gerekiyor.”