Traktör fiyatları çiftçinin belini büküyor

Ali Abbas Yılmaz - Özel

TİGRİS HABER - Mezopotamya Tarım Hayvancılık fuarının ikinci gününde fuara katılımcı sayısında artış gözlenirken, pandemiden ve döviz kurundan kaynaklı ciddi oranda artan traktör fiyatları hem çiftçileri hem de yerel bayileri olumsuz etkiliyor.

Fuar masrafının da yerel bayilerce karşılandığı Mezopotamya Tarım Hayvancılık Fuarı’nda traktör satışlarında önceki fuara göre düşüş var. Traktör fiyatlarının bir yılda ikiye katlanmasından dolayı yerel bayilerin satışında yüzde 80’e varan düşüşler yaşanıyor.

Tigris Haber fuar alanında firmalarının yetkili yerel bayileri ile fahiş oranda artan traktör fiyatlarının satışlara yansımasını görüştü.

Fiyatlar bir yılda ikiye katlandı

John Deere Firmasının Diyarbakır Yetkili Bayisi finans sorumlusu Nazmi Pınar, “2 yıl önce yıllık traktör satış adedimiz 80-100 arası iken bu sayı pandemiden dolayı 20’ye düştü. Yüzde 80 bir küçülme yaşadık. Döviz kurundaki dalgalanmalardan ve yüksek kurdan dolayı çiftçiler traktör alamıyor. 3 yılda bir traktörlerini yenileme gereksinimi duyan çiftçilerimiz dahi artık var olanı korumaya çalışarak kabuklarına çekildiler. Çiftçilerin artan girdi maliyetlerinden dolayı alım güçleri düşerken, artan döviz kurundan dolayı yükselen fiyatlar yani traktör alımını ciddi ölçüde daralttı. 200 bin TL’ye sattığımız traktörün fiyatı şimdi 600 bin TL olmuş durumda. Yerli traktörlerde de ithal traktörlerde de ciddi fiyat farkları oluştu. 2019’daki fuarda 300 bin TL’ye sattığımız traktör şuan 550 bin civarında. İthal traktörlerde durum bu ama yerli olarak bildiğimiz traktörler de aslında ithal ve onların fiyatları da ikiye katlanmış durumda. 15 yıldır aynı kasa aynı versiyon ama yine de fiyatları bir yılda ciddi oranda artmış durumda. Türkiye’de 38 bayiimizden 18’i kapandı. Bölge bayilerinden el değiştirenler oldu. Satışların yüzde 70-80 azalması ister istemez bayileri etkiliyor. Pamuk hasat makineleri sadece bizde var ve şeytanın kulağına kurşun onun sayesinde bir şekilde durumum kurtarıyoruz. Traktör satışlarındaki açığı bu şekilde kapatıyoruz. Pamuk hasat makinelerinin olmadığı bayilerin yüzde 80’i kapandı. Tabii sıfır traktör satışları düşünce ister istemez ikinci el satışlarında bir canlanma oldu. Ama ikinci elde de fiyatlar yüzde 50 arttı.

Fuara ilgi var ama satışlara yansımadı

Yeni model traktörlerin özellikleri konusunda genç çiftçilerin öğrenmeye daha açık olduğuna vurgu yapan Pınar, önceki fuarlara nazaran satışların durgun geçtiğini belirterek, “Pandemiye rağmen fuara ilgi var, çiftçilerimiz standımıza gelip yeni traktörlerin özellikleri, fiyatı hakkında bilgi alıyorlar ama henüz satışlara yansıyan bir şey yok. Daha önceki fuarlarda 20 civarında traktör satışımız oluyordu ama bu fuarda insanlar biraz temkinli” şeklinde konuştu.

‘Satışlarımızda yüzde 50 düşüş yaşandı’

TÜMOSAN firmasının Diyarbakır Bölge Bayisi Hüseyin Taş ise traktör satışlarının ciddi oranda azaldığına dikkat çekerek şunları söyledi: “Döviz kuru farkından ve pandemiden dolayı traktör fiyatları yükseldi. Bunun yanı sıra pandemiden dolayı tedarikçi firmalardan parça gelişinde sıkıntılar oluştu. Fiyatların yükselişinde bu da bir etken. Geçen yıla göre fiyatlarda yüzde 80 artış var. Artan traktör fiyatları çiftçilerin alım gücünü zorluyor. Yerli firma olmamıza rağmen satışlarımızda yüzde 50 düşüş yaşandı. Bu oran ithal traktörlerde yüzde 80’e kadar çıkıyor. Tabii pandemide tarım sektörü aslında değer de kazandı. Bundan dolayı bazı dönemlerde satışların arttığı da oluyor. Ziraat Bankasının kredi oranları da yükseldi ve bu durum da çiftçinin yeni traktörlere yönelimini azalttı. 2019’daki fuarda en çok traktör satışını yapan firmaydık. Yıl bazında 320 traktör satarken, 2019 fuarında da 80 traktör sattık. Önceki fuara nazaran ilgi alaka az. Pandemiden dolayı insanların fuara katılımında bir çekingenlik var ve fiyatların yüksek olması da ilginin az olmasında bir etken. Yine bankaların faiz oranının fahiş şekilde yükselmesi satışları ciddi şekilde etkiliyor. 2 günde 12 traktör satışımız oldu ama bunlardan kredi çıkmada sorun yaşayanlar olur mu olmaz mı onu bilmiyoruz. Çünkü nakit satışımız yüzde 1 bile değil, çiftçiler kredi ile traktör alıyor. Yılbaşından önce Ziraat Bankasında faiz oranı yüzde 9 olan idi ama şimdi yüzde17.4. Zaten özel bankaların yanına bile yaklaşılmıyor. Daha önceki fuar organizasyonunu TÜYAP yapıyordu ve fuar masraflarını firmanın genel merkezi karşılıyordu ama bu fuarın masraflarını yerel bayiler olarak biz karşılıyoruz. Bu da bizim için dezavantajlı bir durum.”

‘Fuarda indirim sonrasında zam var’

Deutz firması Diyarbakır Bayisi Veysi Eren de fuardaki indirimlere vurgu yaparak şöyle konuştu:  “Pandemiden kaynaklı 2019’daki fuara oranla makine sayısında bir kısıtlılık söz konusu. 2 yıl içinde yeni traktörlerin fiyatında da ciddi artış var. Tabii fuara özel indirimlerimiz de söz konusu. Traktör başına 15 bin TL civarında indirim uyguluyoruz. Fuardan sonra fiyatlarda yükselme olacak. Bu açıdan fuar fiyatlarının çiftçilerimiz için cazip olduğunu söyleyebilirim. Evet kur farkından dolayı ithal traktörlerin fiyatlarında önemli oranda artış söz konusu. Geçen yıl 190 TL’ye sattığımız traktörün fiyatı bugün 300 TL’yi buluyor. Bu durum satışlara da yansıyor. Geçen yıla göre satışlarımızda yüzde 60-70 düşüş var. Fuar satışlarımız şuan için iyi. Fuara getirdiğimiz bütün makinelerin satışını yaptık. Çünkü fuardan sonra hem indirim yok hem de ekstra bir zam uygulanacak. Bunun yanında çiftçilerimiz de zor durumda. Girdi maliyetleri artıyor ve çiftçi yeterince destek görmüyor. Öte yandan fuar masraflarını da yerel bayiler olarak kendimiz karşılıyoruz. Nereden bakarsanız fuar masrafımız 60 bin TL’ye çıkıyor.”

‘Fuarcılık anlamında eksik yok ama katılım az’

Landini firması bölge bayisi yetkilisi Halit Ersin, döviz kurundan dolayı fiyatlarda artış yaşandığına dikkat çekerek şunları söyledi: “ Önceki fuarda yoğunluk da talep de daha fazlaydı. Hem dövizin yükselmesi hem de pandemiden dolayı üretimin azalması fiyatlara yansıdı. Yeni traktör fiyatların yüksek olması satışlara da yansıyor. 2 yıl öncesine kıyasla satışlarımızda yüzde 70 azalma var. Fiyatlarda iki buçuk kat fark far. 150 bin TL’lik traktör şuan 420 bin TL olmuş. Döviz yükseliyor fiyatlar yükseliyor ama döviz düşse de fiyatlar yerinde kalıyor. Gübrenin kilosu 5 TL olmuş. 4 ay önce 2.600 TL olan gübredeki artışa bir bakar mısınız. Böyle bir durumda çiftçi ne yapsın? Gübreye gelen bu zam normal mi? Fuar sakin geçiyor. Başta DTSO Başkanımız Mehmet Kaya ve ekibi olmak üzere organizasyonu yapan arkadaşlara çok teşekkürler. Fuar organizasyonunu yapan arkadaşların ilgi alakaları çok güzel ama fuara katılım az. Çiftçilerimiz fiyat soruyor ama henüz bu satışlara yansımadı. Yine fuar masrafı bu sene çok düşük. Mezopotamya Fuarcılık’a teşekkür ediyoruz, uygun fiyatlara verdiler. Daha önceki fuarlarda masrafları firmaların merkezleri karşılıyordu ama bu fuarda yerel bayiler karşılıyor. Fuarcılık anlamında herhangi bir eksiklik yok ama dediğim gibi pandemiden dolayı katılım az.”

‘Fiyatlar katlandı, çiftçinin beli büküldü’

Başak firması Diyarbakır Bayisi yetkililerinden Hakan Akbaş ise şunları söyledi: “Pandemiden dolayı üretimde yaşanan daralma ve döviz kurunun yüksek olması ister istemez fiyatları arttırdı. Yine banka faiz oranlarının yükselmesi geçen yıla oranla satışlarımızı ciddi oranda etkiledi. Yerli firma olmamıza rağmen satışlarımızda yüzde 60 fark oluştu. Firmamızın traktörlerinin parçaları dışarıdan geliyor ve birleştirmesi ise Sakarya’daki fabrikada yapılıyor. Fiyatlarımız ithal olan emsallerine göre uygun olsa da yine de satışlarda geçen yıllara nazaran bir düşüş söz konusu. 2075 model klasik traktörümüz 2 sene önce 95 bin TL iken şuan 205 bin TL. Çiftçilerimizin sattığı ürünlerin fiyatı yıldan yıla pek değişmezken traktör fiyatlarının iki katına yükselmesi satışları olumsuz etkiliyor. Çiftçilerimizin beli bükülmüş durumda. Fuara bir ilgi var ama bu satışlara yansımıyor. Bunun yanında fuar masraflarının yerel bayilere yüklenmesi de söz konusu. Bu da yerel bayiler için 50-60 bin TL ek masraf demek.”