Tertele’nin tanığı Gülizar Halis hayatını kaybetti

Zülküf Kışanak

TİGRİS HABER - Dersim’in Hozat ilçesine bağlı Pakire köyünde yaşayan Gülizar Halis (Gulîzara Hesen Axay) uzun süredir köydeki evinde çocuklarının yardımıyla tedavi görüyordu. Daha fazla hastalıklara dayanamayan Gülizar Halis, hayatını kaybetti. Dersim'in eski milletvekillerinden Şerafettin Halis ile yazar Umur Hozatlı'nın da annesi olan Gülizar Halis, Hozat'ın Pakire köyünde toprağa verilecek.

Altı yaşında ailesiyle Afyon’un Sandıklı ilçesine sürüldü

Daha beş, bilemedin altı yaşında Afyon’un Sandıklı ilçesi Muhacir köyüne, Tertele’den kurtulan gencecik amcaları Ali Rıza ile Emir Ali; kardeşleri Yusuf ile Zeynep; anneannesi Anê; annesi Rukiye ile birlikte zifiri karanlık, soğuk, pis, dünyanın en kötü kokusunu etrafa salan kara bir vagonla sürgün edildi. Tam 9 yıl sürgün yaşadı. Yüreği sürgün ateşinde pişmiş, eloğlunun ülkesinde teni solmuş olarak yeniden Dersim’e, Hozat’ın güzelim köyü Pakire’ye, bir daha hiç göremeyeceği, sesini hiç duyamayacağı, belleğinde hep çocuk kalan Emir Ali amcasını Afyon’da bırakarak döndü. Sürgün dönüşünden sonra ülkesini hiç terk etmedi, hep Dersim’de, Pakire’de, Seyid Sultan’ın gölgesinde yaşadı. Tertele günü tesadüfen köy dışında olan 2 çocuk hariç tüm ailesi Tarot köyünde yok edilen, dayı tarafından da akrabası olan Hasan Hayri Halis ile yaşamını birleştirdi, düşmana inat yaşama dört elle sarıldı, 6’sı erkek 8 çocuk dünyaya getirdi.

Amcası Efsane Komutan Şahan Ağa

Seyid Rıza’nın, Alişer’in, Zarife’nin yoldaşı, efsane savaşçı, Dersim kahramanı, amcası Şahan Ağa, anne tarafından üvey kardeşi Lacê Pirço Xidir tarafından Bêşpixar’da, kimi kaynaklara göre uyuduğu sığınakta, kimi kaynaklara göre ise sırtını ağaca dayayarak uyurken vuruldu, başı kesildi. Üvey kardeş Lacê Pirço Xidir, Şahan Ağa’nın kesik başını Elazığ’daki ordu komutanı Korgeneral Hüseyin Abdullah Alpdoğan’a teslim etti.

Babası, dedesi kurşuna dizildi

Babası Hesenê Heyder Ağay ise Köybaşı (Axwêran) köyünde saklandığı bir evde askerler tarafından sağ yakalanarak öldürüldü. Daha sonra Hozat Cezaevi’nde kurşuna dizilen dedesi Heyder Ağa, babası Hesenê Heyder Ağay için “O benim oğlum olsaydı ölmeden önce üç dört düşman vururdu” diyecek kadar direnişçi bir ruha, terteleyi onlara reva görenlere öfke dolu bir yüreğe sahipti.