Zaman; bir ırmak gibidir. Her ikisi de geri dönülmez bir akış içerisindedir. Ne aynı akarsuda bir daha yıkanırsın ne de aynı zamanı bir daha yaşarsın. O yüzden anda ne yaşarsan geriye o kalır. Zamanın kaydedicisi olan tarih yaşananları sürekli geleceğe aktarır. Sınırsız bir hafızası olan tarihin sayfaları bitmez.
Göreceli bir kavram olan zaman; mekâna göre değişse de; tarih zamanın akışına ayak uydurarak, birlikte yol alırlar. Bu yolculukta özne olan birey ve toplumlara büyük görev ve sorumluluk düşmektedir. Çünkü tarihe not düşmesini sağlayan insandır.
Toplum ve bireylerin yaşamları tarih boyunca hiçbir zaman için tek düze olmamış; inişleri çıkışları çok olmuştur. İnsanlık başlangıçtan günümüze gelene kadar birçok badireler atlatmıştır. Yaşadıkları sıkıntıları aşma iradesini gösteren toplumlar, kültürler varlığını sürdürmüş; bu iradeyi gösteremeyenler veya buna gücü yetemeyenler ise tarihin yitikleri arasına katılmışlardır.
İnsanoğlunun rahat, huzur ve refah içerisinde yaşadığı dönemlerde tarihin işi de kolaydır. Fakat bunalımların, krizlerin, savaşların, çatışmaların, açlığın, göçlerin yaşandığı adeta yaşama mücadelesinin verildiği dönemlerde toplumların ve tarihin işi çok zor olmuştur. Böylesi sıkıntılı dönemler aynı zamanda toplumlar için bir yol ayrımı olurken; tarihin kayda geçeceği notları yığılmaktadır.
Zaman ne kadar ağır geçse de hep geleceğe gebedir. Gelecek bazen çok yakın bazen de sanıldığından uzak da olabilir. Uzağı yakınlaştırmak iradi varlık olan insana bağlıdır.
Ama her şeye rağmen zaman yaşan her anı geride bırakarak kesintisiz olarak geleceğe akmaya devam eder. Yaşanan zamanların kaydedicisi olan tarih; yaşananlardan ders çıkarılsın diye sürekli kayda geçer. Yaşanacak olan her an ise bağrında; geleceği, umudu taşıyarak bir sonrakine hazırlanır. Tarih her yeni güne yeni bir sayfa açarak zamanla birlikte akmaya devam eder.
Mümin Ağcakaya