Yaşam
Yaşam, kendi bütünlüğü içinde doğmuştur, bu net. Netliğin bu hali, yaşamı, tam olarak anlatmaya ve ifade etmeye yetmez.
Yaşamın ne olduğunu bilmek istiyoruz. Yaşam ve yaşamak nasıl bir şeydir? Bunu bilebilmek mümkün müdür? Yaşamı neden bilmek istiyoruz, gerçekten bilmek istiyor muyuz? Nedir yaşam, yaşamın anlamı, bütün canlılar için aynı mıdır? Yaşamı gerçek anlamıyla bilenler, nasıl bir yaşam içinde olduğunu görenlerdir. Bunu görebiliyor muyuz, yaşam bu hale nasıl geldi ve getirildi, yaşamı bu hale getiren neydi?
Yaşamın özgürce olmadığı bir evren, doğa ve toplum düşünmek mümkün değildir. Yaşamın sırrı insanda saklıdır. İnsanı anlamadan, yaşamı anlamak veya anlam yüklemek mümkün değildir. Eğer yaşamı bilemiyorsak nedenini burada aramalıyız. Yaşamın gerçek yüzü, koruyucusu, oluşturucusu bu hale gelmiş insan olunca, yaşamın kendisi de ortadan kalkmaktadır.
Bilim
Yaşama, doğaya, canlılara ve bir bütün olarak evrene dönük anlama ve bilme seviyemizi bilimle oluştururuz. Bilim, bunları araştırmanın, incelemenin ve irdelemenin alanıdır. Nasıl bir bilim sorusu, bu açıdan önemlidir. Kapsayıcı olan, bütünlüklü bakan, bu bütünlük içinde oluşumun anlamını ortaya çıkarabilen bir bilim sorularımıza ve sorunlarımıza yanıt verebilir.
Doğa İnsan ve Bilim
Öyle anlar olur ki, kainatın bir yerinde cereyan eden bir olay, insanın yanı başında tekrarlanır. Tekrarın kendisi olayın biçiminde değil, özündedir. Aynı özün farklı biçimleri olarak yaşanır. Çeşitliliğin çok olması, özünün değiştiği anlamına gelmez. Evrenin oluş anında yaşanan bir süreç, milyarlarca yıl sonra bir başka oluşumda da izlenebilir. Mesela, her yıldız oluşumu, evrenin farklı bir Big Bangi’dir. Yaşam, bundan kopuk olmadığına göre, anlamını da kendi içinde taşımaktadır.
İnsan, bu anlamın kendisi değil midir? Yaşamı tanımak ve bilmek istiyorsak yüzümüzü insana dönmeliyiz. Yaşam en güzel haliyle insanda anlaşılır. Çünkü insan yaşamın güneşidir.
Aydınlanmanın Işıltısı
Dünyamızı aydınlatan ve besleyen güneşin rolü ne ise yaşamlarımızı aydınlatan ve besleyen insanın rolü de odur. Yaşamın insanla anlaşılması, yaşamsal olmanın gereğidir. Bugüne kadar anlaşılamamış olması da insanla alakalıdır. Yaşamı aydınlatan ve anlamlaştıran güneş yani insan sönerse, yaşamın tanımı da, anlamı da söner. Yaşam yolu, yaşam alanları ve yaşam oluşumları aydınlık olmadığı için göz gözü görmez. Görünmeyen bir şeyin anlamı da gelişmez. Geliştirilen anlamlar ise yapay olur. Görünmeyeni ve bilinmeyeni tanımlamak da zordur. Bilim, farkındalık alanları açarak bunları görünür kılar. Bilimin anlamı budur. Belli bir kalıba, inanca ve arka plana sahip bir bilim sadece kördür. Gerçek bilim bunlar aşıldığında ortaya çıkar. İnsan, doğa ve bilimin buluşması bu paralelde olduğunda anlam kazanır.
İnsanın Varlığı ve Tanımı
İnsanın varlığı ve tanımı aslında yaşamın tanımı ve anlamıdır. Yaşam da tıpkı insan gibi zengin anlamlarla yüklüdür. Hem insan, hem de yaşamsal ve anlamsal zenginliği içerdiğinden sıradan ve tekli anlam ve tanımlara tabi kılınamaz. İnsanı anlamdan ve anlamsal yaşamdan uzaklaştıran yine insanın kendisi ve oluşturmuş oldukları sistemlerdir.
İnsan ve Yaşam
Yaşamın tanım ve anlamını bilmeye çalışırken, insanın nasıl bir yaşam engelleyicisi, nasıl bir yaşam öldüren mezar kazıcı ve nasıl bir yaşam yok edicisi olduğunu görmekteyiz.
Yaşam canlılıktır. İnsan yaşamın kendisidir. Burada yaşamın hem evrensel ve hem de özgün boyutunu görmekteyiz. Canlı olmak bir çağrıdır. Ölen yaşamın fark edilmesine dönük bir çağrıdır. Yaşamın ölmesi veya öldürülmesi gerçek yaşamı yok eder. Canlılık bunu fark etmeye dair bir çağrıdır. İnsanın solması, yaşamın solması ve tanımsız hale getirilmesidir. Bu açıdan yaşam, kendisi olmuş insanla mümkün olur ve görünmeye başlar. Bu, esaretin farkındalığıdır. Çürüyen insan, çürüyen yaşamdır; çürüyen yaşamda nefes alamayız, özgürce konuşamayız, yaşadığımız doğayı, dünyayı ve evreni bilemeyiz. Dolayısıyla yaşam, en güzel tanım ve anlamını insanın kendisinde açığa çıkarır ve görünür kılar. Gerçek bilimin doğuşu da insanın kendisiyle anlam kazanır ve yaşam bu bütünlükle doğar.