Süryani temsilcileri, “Geçmiş yıllarda el konulan Kilise ve Manastırlarımız ya cami yada farklı yapılara dönüştürülmüştü. Umarım aynı şey bir daha yapılmaz. Verilen bu yanlış karardan dönülmesini bekliyoruz” şeklinde tepkide bulundular.
Süryanilere ait çok sayıda kilise, manastır, mezarlık gibi mülklerin Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilmesi ile ilgili belirsizlik devam ederken, Mor Gabriel Manastırı ve Mor Yakup Manastırının yetkilileri kendilerine ait yapıların Diyanet’e devredilmesini ilişkin gazetemize önemli açıklamalarda bulundu.
Yanlışın düzeltilmesini bekliyoruz
Alınan karar ile şok olduklarını belirten Mor Gabriel Manastırı Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Kuryakos Ergün, “Bu normal karşılanacak bir şey değil, çok vahim bir şey. Binlerce yıldır kullandığımız kiliselerimiz, manastırlarımız ve mezarlıklarımıza bu şekilde el konulması bizi şok etti ve hala şoktayız. Buna inanmak bile istemiyoruz. Bu beklenmeyen bir karardı. Bu yanlışın düzeltilmesini bekliyoruz. Avrupa ve ABD’de bulunan cemaatimiz insanlarının yüzünü buraya çevirdiği bir zamanda bu kararın alınması manidardır. Kutsallarımızın elimizden alınması düşündürücüdür. Bu ülkeye layık olan bir durum değil aksine ülkeyi kötü gösterir. Diyoruz ki, Mardin dillerin ve dinlerin merkezidir. Bu uygulama ile dinimizi ve kültürümüzün yok edilmesi anlamına gelir. Bu can sıkıcı bir durum, umarım yetkililer bu karardan geri döner. Şuan yetkililerle görüşme halindeyiz. Umut ediyoruz ki en kısa zamanda çözüm yolu bulunur. 1500 yıllık manastırımızın elimizden alınması korkutucu. Şuan istenilirse bu yapıyı camiye dönüştürülebilirler, yada satabilirler. İstedikleri amaç doğrultusunda kullanabilirler. Ama umarız bunların hiçbiri olmaz, atalarımızın ve dedelerimizin mirası gerçek sahiplerinde kalır” dedi.
AİHM’e gideriz
Kararların iptali için Mardin ve Nusaybin’de davalar açtıklarını belirten Ergün, “Ayrıca Tavsiye komisyonunun aldığı karara ilişkin iptal davası açmayı düşünüyoruz. Bunun yanında da idari olarak devlet yetkililerine dosyaları sunduk, idari olarak nasıl bir çözüm bulabilirizin yolunu arıyoruz. Bu kapsamda birkaç yere dosya sunduk. Bu girişimlerle bir sonuç almayı düşünüyoruz. Çözüm üretilmezse ve burada tüm yollar kapanırsa dosyalarımızı AİHM’e gideririz” dedi.
Camiye dönüştürebilirler?
Midyat’ta bulunan Süryani Kilisesinde görevli olan Ayhan Gökhan ise, “Manastır ve Kiliselerin devri ile ilgili kararı ilk duyduğumda çok üzüldüm. Bu Çok acı bir şey. 2017’ye yakışmayan bir karar, ülkemize yakıştırmıyoruz. Bu yapılar tarihimiz ve kutsallığımızdır. Başka bir grubun elinde olması hoş değil. Bunların tamamen elimizden alınmasını hiç düşünmedik ama geçmişte bu oldu, şimdi de benzer şeyi yapabilirler. Kullanımını başkasına verebilirler. Şuan bu yapıyı cami yapabilirler. Ama biz hükümetten bunu beklemiyoruz. Umarız en kısa zamanda bu karar iptal olur ve gerçek sahiplerine iade edilir. Ancak tarihe baktığınız zaman yapılmayacak şeyler yapıldı. Geçmişte Kiliselerimiz camiye çevrildi, sinemaya, ahır ve tuvalete çevrildi. Günümüzde bunun birçok örnekleri var. Umarım bu yapıların sonu böyle olmaz. Yetkililer umarım bu kararın iptali için gereğini yapar” şeklinde konuştu.
Çok manidar
Midyat İlçesi’nde yaşayan Yuhanna Aktaş’da, “Kararı duyunca şok olduk. 1915 yılında fiziki olarak katledilen Süryanilerin, binlerce yıl tırnakları ile inşa ettikleri manastırlarına el koymak doğru değil. Bu kararın geri alınmasını istiyoruz. 10 gündür hükümet tarafından hiçbir açıklama yapılmaması çok manidardır. Şuan Süryaniler olarak çok tedirginiz, Kiliselerimize ve mallarımıza el konulmayacağının garantisi yoktur. Umarım bu karardan vazgeçilir” dedi.
OLAYIN GEÇMİŞİ
Mardin’in büyükşehir olmasının ardından, yasa gereği köyler resmi olarak mahalleye dönüştürülerek il idaresine bağlanmıştı. Mardin Valiliği, Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu adıyla bir komisyon oluşturmuş ve bu komisyon kentte tüzel kişiliği sona eren kurumların mülklerinin paylaştırılması sürecini başlatmıştı. Komisyon, 2016 yılı içinde Mardin ilçelerinde bulunan ve Süryanilere ait onlarca kilise, manastır, mezarlık ve başka diğer arazileri başta hazine olmak üzere ilgili kamu kurumlarına devretmişti. Mor Gabriel Manastırı Vakfı konu ile ilgili olarak ilgili mercilere itiraz etmiş ancak itirazlar Tasfiye Komisyonu tarafından reddedilerek, mülkiyeti hazineye aktarılan kilise, manastır ve mezarlıkları Diyanet İşleri Başkanlığı’na devretmişti.
İlyas AKENGİN/ÖZEL