Ali Abbas Yılmaz / Yılmaz Yigitler / Özel
Diyarbakır’ın Merkez Sur, Yenişehir ilçelerine bağlı köylerde ve Terkan, Bismil, Çınar ilçelerinde etkili olan dolu yağışı 200 bin dönüme yakın tarım arazisinde büyük zarara yol açtı. Özellikle Arpa ve Mercimek tarlalarında büyük zarara yol açan dolu yağışında Buğday tarlaları da ciddi hasar aldı.
Diyarbakır ve Bölge illerinde etkisini gösteren şiddetli dolu yağışı yüz binlerce dönüm arazide büyük hasara yol açarken, yüzde 90’ı sigortasız olan ekili arazilerde çiftçilerin kayıplarının nasıl karşılanacağı ise soru işareti. TARSİM kapsamı dışında olan tarım arazilerinde yaşanan zararın afet kapsamında değerlendirilmesini isteyen çiftçiler, devletten yardım bekliyor.
Dolu yağışının vurduğu mercimek tarlalarında yer yer hasar yüzde 90’ları bulurken, Arpa’da yüzde 70’lere, Buğday’da ise zarar yüzde 50’ye çıktı. Çiftçinin bir yıllık emeği hasada sayılı günler kala doluya kurban giderken, ürünü sigortalı olmayan çiftçiler ise devletten yardım bekliyor.
Çiftçinin zararı büyük, afet kapsamına alınsın
Sur Ziraat Odası Başkanı Mehmet Şerif Demir, dolu yağışının vurduğu tarım arazilerinde incelemelerde bulunarak çiftçilerin uğradığı zararı yerinde tespit etti.
Tarım arazilerini vuran dolu yağışından kaynaklı çiftçilerin büyük zarar uğradığını ve devletin afet kapsamında değerlendirerek çiftçilere destek sunması gerektiğini kaydeden Demir şöyle konuştu: “Çiftçilerimize geçmiş olsun, gerçekten Arpa ve Mercimekte büyük bir zarar var. Buğday’da da hasar var ama arpa ve mercimekteki hasar çok büyük. Bazı bölgelerde zarar yüzde 60-70’i buluyor. Çiftçilerimiz TARSİM yapmamışlar. Devlet bu çiftçilerimizin zararını afet kapsamına almazsa çiftçilerimizi artık zor tutarız. Yani seneye çiftçilik yapamazlar. Devletten zarar uğrayan çiftçilerimize bir yardım eli uzatılmasını bekliyoruz. Diyarbakır’da Sur, Yenişehir ve bazı ilçelerimizde doludan kaynaklı zarar var. Terkan bölgesinde (Lice-Hani yolu arası) büyük bir zarar var. Şuan çiftçilerimiz yarı yarıya zararda ve devletin desteğine ihtiyaçları var çünkü araziler sigortalı değil. Mercimek tarlalarında bir kilo dahi kaldırmak mümkün değil. Bu konuda devletten destek istiyoruz. Afet kapsamına alınmazsa kimse destek alamaz. Hani Lice yolu arasında 60 bin dönüm arpa var ve çiftçinin ekini hep yerde.”
Dolunun verdiği zarar afet kapsamında değerlendirilsin
Dolunun vurduğu mercimek tarlalarının biçilemeyecek durumda olduğunu belirten çiftçilerden Aydın Aktaş, sigortasız olan tarım arazilerindeki zararın afet kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizerek, “Çiftçilerimizin TARSİM’i de yok. Yüzde 90’ı sigortasız. TARSİM kapsamında olan yüzde 10 ise sigortadan doğru dürüst faydalanamıyor. Hastalıklardan, yağıştan, fırtınadan dolayı sigortadan yararlanılmıyor. Arkadaşlar gelip en fazla yüzde 20’ye kadar hasar veriyorlar ama o da boştur. Bütün bunlar çok sıkıntıdır, çiftçi zor durumdadır. Devletten bir yardım bekliyoruz. Devlet bu zararımızı afet kapsamına almazsa çiftçi bir destekten faydalanamıyor. Mercimek tarlalarına dolu yüzde 90 zarar vermiş. Dolunun vurduğu tarlalar biçilemeyecek durumda. Ne Biçerdöverle ne de traktörle bu mercimek biçilemez” diye konuştu.
‘Devlet bize yardım etsin’
Ekini doludan zara gören çiftçilerden Mehmet Ali Arslan ise şöyle konuştu: “Ekinin yüzde 90’ı gitti. Devlet bize yardım etsin. Sigortamız yoktur. Devlet verirse Allah razı olsun vermezse de hakkımız yoktur. Çiftçiyiz, zarar da etsek mecbur ekiyoruz. Başka işimiz yok, gücümüz yok, maaşımız yok. Biz yıl boyunca bu araziyi bekliyoruz. Borçluyuz, her zaman ve devletten yardım istiyoruz. Devlet bizim babamızdır, mecbur yardım yapacak.”
Çiftçiler tarım sigortasını neden yaptıramıyor?
Ramazan Bayramı’nın birinci günü gecesi aniden bastıran dolu yağışında tarlalarının büyük zarar gördüğünü belirten bir çiftçi ise şunları ifade etti: “Gece saat 12 sıralarında bir fırtına koptu, dolu geldi. Sabah geldik tarlalara baktık halimiz kalmadı. Artık tarlalara da bakamıyoruz. 3 gün daha güneş vursa bu tarlalar hep saman olacak. Dolu vurmuş koparmış artık bu tarlalar biçilmez. Çiftçilerin büyük kısmının TARSİM sigortası yok. Çiftçiler perişan olmuş, ekinlerin yüzde 60-70’ine dolu vurmuş. Biz devletten yardım bekliyoruz. Afet kapsamında devletin yardım etmesini istiyoruz. Arazilerin sigortalı olmaması çiftçilerin suçu değil. Toplulaştırma çıktığından beri sorun yaşanıyor. Çiftçinin sahibi olduğu parsel ile ektiği parsel aynı olmadığı için TARSİM yapılamıyor. Tarlayı ben ekmişim ama sigortaya başvurduğumda tarla üzerimde kayıtlı olmadığı için sigorta yaptıramıyorum. Önce korona vurdu, ikinci bir sefer üstüne dolu vurdu, Allah yardımcımız olsun. Çiftçi perişandır. Zaten geçen sene verim almadık. Bu sene ekinler iyiydi ama bir gecede o da gitti.”
‘Bu sene hasadını kaldıramayan çiftçi bir daha ekemez’
Mercimek tarlalarının birçoğunun biçilemeyecek durumda olduğunu belirten genç bir çiftçi ise şöyle konuştu: “Mercimekte yüzde 70 zarar var. Mercimek şuan biçilmeyecek durumdadır. Çiftçi mağdur, perişan durumdadır, Devletten destek bekliyoruz. Çiftçi artık ekemeyecek duruma gelmiştir. Çiftçi bu sene yardım almazsa seneye çok zor duruma düşer. Çiftçilerin yüzde 90’ı da sigorta yapmamıştır. Ekinleri dolu vurması da bir afettir. Bu sene hasadını kaldıramayan çiftçi bir daha ekemez. Çiftçi zor durumda.”