Ali Abbas Yılmaz / Yılmaz Yigitler / Özel
Koronavirüs pandemisi nedeniyle tarihte ilk kez bir bayramda sokağa çıkma yasağı nedeniyle insanlar yüz yüze bayramlaşamıyacaklar. Vatandaşların evde kalacağı 4 günlük bayram tatilinde çocuklar bayram şekeri toplamaya çıkamazken, komşular ve akrabalar arası bayramlaşma ziyaretleri de yapılamayacak.
Diyarbakır Sur’da her yıl yaşanan bayram telaşına bu kez koronavirüs gölgesi düştü. Bayram alışverişlerini kendi ihtiyaçlarına göre yapan vatandaşlar geçmiş yıllara bayram alışverişinde kısıtlamaya gitti. Tarihi Sur’da az da olsa bir bayram hareketliliği yaşansa da esnaf umduğunu bulamadı.
Bayram şekeri satışları yüzde 80 azaldı
Sur esnaflarından Murat Tepe, korona günlerinde bayram telaşının eski bayramlara kıyasla sönük geçtiğine vurgu yaparak, “4 günlük yasak bayram alışverişini etkiledi. Eskiden çocuk şekerini kilo kilo satıyorduk ama şimdi halkın şekere talebi pek yok. Virüsten dolayı esnafın durumu geçen seneye göre daha kötü. Çocuklar bayramda gezemeyeceği için halk şekere pek yönelmiyor. Sonuçta 4 günlük sokağa çıkma yasağı var ve şeker aldıklarında evde kalacak. Diyarbakır kültüründe lokum çok satardı ama bu sene lokum da pek gitmiyor. Geçen seneye göre alışverişte yüzde 80’e varan oranda düşüş var. Geçen yıl 6 kilo şeker alan bir müşteri bu yıl 2 kilo ile yetindi. Tabii illa ki her şeye rağmen insanlarda bir bayram telaşı var ama eskisi gibi değil. Geçen seneye kıyasla bir bayram hazırlığı yok. Diyarbakır kültürünün vazgeçilmezi olan çörekler fırına atılırdı ama bu sene çörek yok. Çünkü insanlarda hala virüs tedirginliği var. Korona her şeyi vurdu ama insanlara da temizlik ve hijyen alışkanlığı da kazandırdı” diye belirtti.
‘Herkes kendi ihtiyacı kadar alışveriş yapıyor’
Sur esnaflarından Umut Arslanel, işlerinin önceki bayramlara göre yarı yarıya düştüğünü ifade ederek, “Geçen seneye göre fiyatlarda biraz artış var fakat durumlar da kötü. İnşallah her şey düzelir, yerine gelir ve hepimiz rahat bir şekilde artık işimize, gücümüze bakarız. İşlerimiz yüzde 50 civarında düştü. İnsanlar bayramda evde kalacaklar ve o yüzden de herkes kendi ihtiyacı kadar alışveriş yapıyor. Az alıyorlar, fazla almıyorlar” diye konuştu.
‘4 günlük yasak açıklandıktan sonra yoğunluk durdu’
Bayramda sokağa çıkma yasağı olacağının açıklanmasından önce işlerin fena olmadığını dile getiren Sedat Kaya, şöyle konuştu: “Dün bu saatlerde biraz yoğunluk vardı ama bugün yoğunluk durdu. Yani, 4 günlük yasak açıklandıktan sonra yoğunluk durdu. Şekerler geçen seneye göre biraz zamlandı.”
‘Bayram olmuş nedir olmamış nedir…’
Sur’da Nebi Camii önünde boyacılık yapan bir emekçi ise aile bağlarının zayıfladığını, eski bayramların yaşanmadığını ifade ederek şunları söyledi: “Bu virüs çıkmadan önce de bayramların tadı kalmamıştı. Zaten kimse kimsenin evine gitmiyor, kapısını açmıyordu. En yakın birkaç akrabası ya bayramını kutluyor ya kutlamıyordu. Zaten normalde bayram çoktan bitmişti ve bu virüsün gelmesiyle kökten bitti. Bayramda evde oturacağım, alışveriş yok. Neye alışveriş edeceğim? Evimde dinleneceğim, en güzeli de budur. Bayram olmuş nedir olmamış nedir, bir anlamı yok. O eskideydi, insanlar giderdi bayramlaşmaya, gönül hoşluğu ile birbirine yakındı, aile bağları genişti. Şimdi aile bağları da bitti, her şey çıkara, menfaate dayalı oldu, bitti gitti.”
‘Bu durumda esnafların elinde şeker, lokum ister istemez kalacak’
Esnaf Ömer Balım ise işlerin yüzde 80 azaldığını söyledi. Balım,şunları ifade etti: “Bayramda bizim genelde sattığımız şekerdir, lokumdur. Bu bayramda insanlar birbirine gidemeyeceği için kimse şekere, lokuma ağırlık vermiyor. Bu durum esnafları da çok kötü etkiledi. Esnaflar şekerini, lokumunu aldıktan sonra yasak açıklandı. Bu durumda esnafların elinde şeker, lokum ister istemez kalacak. Şuan yüzde 20 potansiyelle iş yapıyoruz. Şeker, lokum zaten çok cüzi karlarla satılıyordu.”