vakfın amacını ve yaptığı hizmetleri hakkında bilgiler verdi.
Vakıf haftasını kutluyoruz.Vakıf edenlerin ruhları şad olsun.
Vakıf haftası kutlaması resmi olarak 1983 tarihinde başlamıştır.Kutlama aralık ayının ilk haftası,vakıf haftası olarak belirlenmiştir.Bu sebepten dolayı ,bu coğrafyada ilk kurulan vakıf ;1048 yılında aralık ayının ilk haftasında kurulduğu için bu hafta seçilmiştir.Ancak daha sonra Vakıflar Genel Müdürlüğünce Mayıs ayının ilk haftası olarak değiştirilmiştir.Şimdi biraz da vakfım anlamı, tarihi ve hizmetleri hakkında kısaca bahsedelim.
Vakıf:Bir Mülkü ve ya bir emtiayi belirli bir hizmete illebed tahsis etmektir.İslam hukukuna göre vakıf malı satılamaz ,tebdil edilemez,rehin edilemez.İslam hukukuna göre Sahih vakıf olması için;vakıf edilen Mülkün Vakıf edenin kendi mülkü olması gerekir.Türkiye'de vakıfların çoğu sahih olmayan vakıflardır.Zira bir çok vakıf malı Dönemin Padişahı veya valisi tarafından araziyi miriye (hazine malı)denilen emlakı belli bir şahsiyetlere peşkeş edilmiştir.İslam hukukuna göre sahih bir vakıf olması için Allah rızası ve hayır şartı olması gerekmektedir.
Vakıfın tarihi:vakfa bir tarih vermek mümkün değil zira vakıfın gayesi iyilik ve yardımlaşma olduğu için insanlarla yaşıttır diyebiliriz ancak eldeki belgelere göre M.Ö 1280 yılında kurulduğu anlaşılmaktadır.Ancak İslamla birlikte daha da yaygınlaşmış olduğunu görmekteyiz.İslamda ilk vakıf Hazreti Peygamberimiz(S.a) tarafından 625 yılında Medine'de ki Hurma ağaçlarını vakıf etmekle başlamıştır. En çok vakıf Eyyubilerin döneminde yapıldığı belgelerde anlaşılmaktadır. Yanda görülen Vakıf senedi Hicri.851 'de Melik Halil Eyubi tarafından Hasankeyf'te bir çok köy ve dükkanlar vakıf edilmiştir.Elde edilen gelirlerin gelen misafirlere harcanmıştır.Ülkemizde ilk kurulan vakıf:Erzurum ili Pasinler ilçesinde aralık 1048 'de kurulmuştur,o tarihte henüz Selçuklar dahi bu coğrafya da yoktu.Mervaniler dönemine rastlamaktadır.Vakfın kurucusu da Molla Halil ibani'dir.Anlaşılıyor ki ilk vakıf bu coğrafyada Kürdlerin egemen olduğu yerde ve bir Kürd Mellesi(Hoca) tarafından kurulmuştur.Diyarbakır'da ilk vakıf edilenlerden:1-Ahmed bin Mehmed Gavassı SAĞİR VAKFIDIR.Halen Mütevellisi Dr.Murat Arastır.2-Abdurahman bini Numan bini Said bini Ali Amedi Örfizade olarak bilinen vakıftır.Hicretin 300. yılında kurulduğu vakıflar genel müdürlüğü arşivinde bulunan orijinal vakıfnamesinde anlaşılmaktadır yani yaklaşıl 1147 önce Diyarbalkır'da bu vakıf kurulmuştur ancak 1536 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarfından bazı yerler ilave edilerek Şer_i sicile kaydedilmiştir. Halen M.Cahit Güven tarafından yönetilmektedir. 3-Mustafa çelebi Bin Molla Muhammed tarafından kurulmuş ve bu güne kadar devam etmiştir.İpekoğlu Vakfı olarak bilinmektedir.Halen Tayfun Ademyılmaz tarafından yönetilmektedir..3-Egili Hacı Maksud Bey tarafından kurulmuş olup Nuri İtmiş tarafından yönetilmektedir.4-Kürd İsmail paşa tarafından hicri 1302 'de Sur dışında ilk yapı olan medresesi vakfıdır.Ne hazindir ki 1302 de Diyarbakır Valisi ve müşiri olan zatın isminin değiştirilerek bir yırtıcı hayvanın ismi ile zikredilmektadir.. Asıl adı Kürd İsmail Paşa olup Ardanlıdır ,Diyarbakır Valisi iken ilk olarak Sur dışına bir medrese ve cami yaptıran kişidir.
Dilek Akin/Özel