Batman’ın Hasankeyf İlçesi’nde bulunan Zeynel Bey Türbesi, 650 yıl sonra yerinden kaldırılırdı. Zeynel bey Türbesi, 150 tekerden oluşan özel bir platform üzerindeki beton bloklar üzerinde tek parça halinde taşındı. 6 saatlik çalışmanın ardından Zeynel bey Türbesi yeni yerine taşındı. Duygulu anların yaşandığı türbe taşınması sırasında güzel görüntüler oluştu. Evi yıllardır türbeni 20 metre uzağında olan Sacide Yağın, “Bu türbe bizim için çok önemliydi. Onun gitmesiyle sanki köyümüz yıkıldı” diyerek gözyaşlarına hakim olamadı.
Batman’ın Hasankeyf İlçesi’nde, bulunduğu yer Ilısu Baraj Gölü altında kalacak olan 650 yıllık Zeynel Bey Türbesi’ni 2 kilometre uzaklıktaki yeni yerine taşıma işlemi dün sabah 07.30’da başladı. Yaklaşık 7 saatlik çalışmanın ardından türbe yeni yerine taşındı. Hollanda ve Türk firması tarafından hazırlanan projeyle, 1100 tonluk Zeynel Bey Türbesi'ni taşıma işlemi, Türkiye'de ilk kez kullanılan bir yöntemle gerçekleştirildi. Özel bir asfalt yol yapılarak hazırlanan projeye göre yapılan taşıma işlemi yaklaşık 8 saat sürdü.
SIKI GÜVENLİK ÖNLEMLERİ ALTINDA TAŞIMA
Ilısu Baraj Gölü altında kalacak antik Hasankeyf İlçesi'nin en önemli tarihi eserlerinden biri olan Zeynel Bey Türbesi'nin taşınması işlemleri jandarma ve polis güvenlik önlemleri altında yapıldı. Alınan önlemler arasında yer alan jandarma detektör köpekleri de şüphe duyulan bölgelerde bomba araması yaptı. Yine türbenin bulunduğu alanda ve türbenin taşınması güzergahında drone uçurularak taşıma işlemleri havadan kontrol altında tutuldu.
SAATTE 400 METRE HIZLA TAŞINIYOR
Kültür Bakanlığı ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nce ortak yürütülen çalışmalar kapsamında, Hollanda ve Türk olmak üzere 2 firmanın üstlendiği taşıma işlemleri için 150 tekerden oluşan özel bir platform oluşturuldu. Yaklaşık 2 yıldır yapılan nakil çalışmaları için önce türbenin altına bir metre yüksekliğinde beton zemin döküldü. Daha sonra dün sabah saat 07.30 sıralarında hidrolik krikolarla betonla birlikte ağırlığı 1100 ton ağırlığındaki türbe, taşıma platformuna yüklendi. Polis ve jandarma ekiplerinin çevresinde aldığı önlemle birlikte türbe yeni yerine saatte 400 metre hız ile yola çıkarıldı.
TÜRBE TAŞINMASINA ELEKTRİK TELİ ENGELİ
Türbe bulunduğu yerden taşınıp özel yaptırılan yoldan yaklaşık 600 metre hareket ettikten sonra yolun üzerinden geçen elektrik telleri nedeniyle nakil işlemi yaklaşık 20 dakika durdu. Telin kesilmesiyle birlikte taşıma işlemi kaldığı yerden devam etti.
SEVİNÇ VE HÜZNÜ AYNI ANDA YAŞADILAR
Türbenin nakil işlemini Batman Valisi, Hasankeyf Belediye Başkanı Vahap Küsen de izledi. Başkan Küsen, mutluluk ve hüznü bir arada yaşadıklarını belirterek, "Tarihi sular altında kalacak olan bu türbenin taşınması bizi sevindiriyor. Ancak biz bunu dalından koparılmış bir çiçek gibi görüyoruz. Çünkü baraj suları altında diğer tarihi eserler kalacak. Keşke hepsini taşıma imkanı olsaydı. Bir taraftan da sevinçliyiz. Atalarımızdan bize kalan böylesi önemli bir eseri gelecek kuşaklara gösterme imkanı bulacağız. Hem sevinci, hem hüznü bir arada yaşıyoruz. Hasankeyfli bazı vatandaşlar ise çok şaşırdıkları taşıma işlemine tepki göstererek, "Keşke ilçemiz sular altında kalmasaydı. Çiçek dalında güzeldir. Bu tarihi eseri, tarihi şehirden koparıp yeni yerine götürülmesini doğru bulmuyoruz. Keşke baraj yapılmasaydı" diye konuştu.
8 SAATTE YENİ YERİNE ULAŞACAK
Sabah bütün olarak sökülen Zeynel Bey Türbesi'nin yüklendiği platform, özel olarak yapılan yoldan yavaş yavaş ilerlerken, yaklaşık 8 saat sonra yeni yerine ulaşan türbenin yeni yerine monte edilmesi çalışmaları ise yaklaşık 5 gün sürecek. Türbenin sökülmesi ve platforma yüklenmesi çalışmalarında yerli yabancı olmak üzere 150 kişi görev aldı.
TARİHİ ZEYNEL BEY TÜRBESİ, 4 SAATTE YENİ YERİNDE
8 saat sürmesi planlanan tarihi Zeynel Bey Türbesi'nin 2 kilometre uzaklıktaki yeni yerine taşınması işlemi, 4 saatte tamamlandı. Türkiye'de ilk kez kullanılan özel bir sistem ile tek parça halinde taşınmasına başlanan Zeynel Bey Türbesi, 4 saat süren yolculuktan sonra, saat 11.45'te konulacağı yeni yerine ulaştırıldı. Çalışmaların, hiçbir aksilik çıkmaması ve beton bloklara yükleme işleminin dün geceden başlaması nedeniyle planlanandan erken bittiği belirtildi. Çok sayıda kişinin tanıklık ettiği tarihi taşınma işleminden sonra, Türk ve Hollanda firmalarının çalışanları birbirlerine sarılarak bu anı kutladı. Türbenin yarından itibaren yeni yerine yerleştirme çalışmalarının başlayacağı, pazartesi günü tamamlanacak çalışmaların Bakanlar Kurulu'ndan kurulacak canlı bağlantı ile izleneceği belirtildi.
Gözyaşları arasında veda
Zeynel bey türbesinin taşınması işlemlerini evlerinin damlarından izleyen 55 yaşındaki Sacide Yağın, “Yıllardır burada otuyorum. Bu süre zarfında türbe bizim evimiz gibi oldu. Hemen her gün türbenin bütün bakımını biz yapıyorduk. Bizim için çok önemliydi. Kimsenin zarar vermemesi için bakımını yapıyorduk ve olumsuz bir şeylerin olmasına izin vermiyorduk. Onun gitmesiyle sanki köyümüz yıkıldı. Artık bizde burada durmayacağız. Yakında bizde taşınacağız” dedi.
ZEYNEL BEY TÜRBESİ
Zeynel Bey Türbesi, 1462-1482 yılları arasında Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın Otlukbeli Savaşı'nda şehit olan oğlu Zeynel Bey adına yapılmıştır. Türbenin mimari önemi, Azerbaycan ve Türkistan yöresi mimari özelliklerini Anadolu’ya taşımış olmasından kaynaklanmaktadır. Dışarıdan silindir görünümüne sahip olan türbe içerde sekizgen planlıdır. Türbe, göz alıcı renklere sahip gövde süslemesi ile dikkat çekmektedir.
İlyas AKENGİN/ÖZEL