“Toplam Kalite ve Süreç Yönetimi”ne Dair

Müslüm Üzülmez

“Hayat özel bir şeye başlamaktır.

Yıldızların yoldaşı olmaktır.

Bilmek, ümit etmek, sevmek,

Hayran olmak ve güzel işler yapmaktır.”

Ünlü Alman şair ve düşünürü J. Wolfgang von Goethe böyle buyurmuş. Kimya Yüksek Mühendisi Mehmet Şeref Kıran da sorumluluk duyup hazırladığı kitabın başına harika bu dizeleri alarak zorlu bir işe girişmiş ve sonrasında övgüye değer bir esere imza atmış. Kutluyorum. Eser, bana mühendisliğimi ve bu alanda yaptığım çalışmaları hatırlattı. Geçmişte politik tercihim zaman zaman iş yaşamımı ve sosyal yaşamımı belirlemede ön plana geçse de, mesleğimi hep sevdim ve en iyi şekilde yapmaya çalıştım.

Gerçek mühendis işini hakkıyla yapan mühendistir. Böyle bir anlayışa sahip olanlar doğanın dili olan matematikle ve matematiksel sezgiyle çalışmalarını yürütür. Her ne kadar mühendis bilgilerini düş bahçesinden, deneyimlerinden, uygulamalardan ve olgulardan toplasa da işbaşındayken hep analitik düşünür, bir değeri bir başka değerle ölçüp tartar.

Bilimsel gelişmelerin ve teknolojinin belirlenmiş esas işlevlerinin yanında doğayı, toplumsal yapı ve ilişkileri de çaktırmadan sürekli yeniden yapılandıran ve değiştiren bir yanı vardır ve mühendisler de bu sürecin önemli aktörlerinden biridir. Bu nedenle, bilimsel gelişme ve uygulamalar ilgililerce tüm yönleriyle çok iyi ve dikkatlice izlenmelidir.

Mühendislik ve ölçülerin temelinde sayılar vardır. Günümüzde sayılar olmasa bizler birer hiçiz artık. Düşünün kimlik numarası olmayan vatandaşın halini? Mal, hizmet ve bilgi üretim uygulamalarında da bu böyledir ve bunun için de eğitim, deneyim, bilgi aktarımı ve bilgi yönetimi şarttır. Bunlar olmadan belli konularda yoğunlaşma ve/veya kaçan treni yakalamak çok zordur.

M. Şeref Kıran’ın kitabını bu bağlamda önemsiyorum. Önemsediğim için de kendisini ve kitabını biraz tanıtmak istiyorum.

M. Şeref Kıran 40 yıllık arkadaşım ve meslektaşımdır. Belleğimin alacakaranlığından çıkardığım kadarıyla oda kaydımı Ankara’dan İstanbul’a aldığım 1985 yılında bizleri Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu üyesi Zafer Can Çiçekoğlu ve hemşerim ve meslektaşım Kim. Müh. Cengiz Yıldız tanıştırdı. Sonrasında dostluğumuz kendinden hiçbir şey yitirmedi, aksine değerlenerek hep devam etti. Ama bizleri tanıştıran değerli o iki güzel insan şimdi maalesef aramızda değil, yıldızlara yoldaş oldu onlar. Aramızdan erken ayrılan bu iki arkadaşımı ve KMO’da tanıdığım bugün aramızda olmayan tüm güzel insanları sevgiyle anıyorum.

M. Şeref Kıran, yaptığı işin hakkını veren bir mühendistir. Sanayi ve hizmet kuruluşlarında mühendis, yönetici, eğitmen, danışman, baş denetçi ve adli bilirkişi olarak farklı görev ve pozisyonlarda çalışan biridir. Kaliteyi yaşam biçimi olarak benimsemiştir, mesleğinin aşığıdır. Toplumsal olaylara da duyarlıdır. Çalışkandır. Hazırladığı kitapta mesleki bilgilerini ve çalıştığı alanlarda görüp öğrendiklerini, kazandığı deneyimleri, çıkardığı sentezleri bizlerle paylaşmaktadır. Hazırladığı Uygulamalarla TOPLAM KALİTE ve SÜREÇ YÖNETİMİ kitabının ufuk açıcı ve süreçlere bakış açısını değiştirecek türden olduğunu düşünüyorum.

Kitabın Başlarken kısmında kendisini şöyle tanımlamaktadır:

“Meslek ve sosyal yaşamımda iki temel misyonum oldu.

Birincisi tüm teknolojik ilerlemelere karşın insanlığın halen yaşamakta olduğu sorunlara kafa yormak, eşitsizliklere, barış ve refaha ulaşmadaki engellere karşı durmak ve mücadele etmek.

İkinci misyonum ise yaşamın bana sağladığı çok farklı sosyal çevrelerde, farklı kurumlar örgütlenmelerde bizzat yaşadığım, deneyimlediğim sorunlara çözüm bulmak arayışı.

Sorunun parçası olmak yerine her zaman çözüm odaklı yaklaşımla çalışmak, uğraşmak ve didinmek.” (s.6)

M. Şeref Kıran kaleme aldığı Uygulamalarla TOPLAM KALİTE ve SÜREÇ YÖNETİMİ adlı eserinde genel olarak işyerleri, işletmeler, KOBİ’ler ve endüstri mühendisleri için dayanıklı, uzun ömürlü sürdürülebilir süreçleri anlatılıyor. Toplam Kalite Yönetimi çerçevesindeki “yedi temel teknik” kitabın ana fikrini oluşturuyor.

Kitap beş bölüm. Her bölümün başına yerinde anlamlı bir özlü söz bırakılmış. Giriş bölümleri olan Bölüm I ve Bölüm II’de tekniklerin kurucu ve uygulayıcılarına gönderme yapılıyor ve prensipleri anlatılıyor. Bölüm III tümüyle tekniklere ve uygulamaların örneklerine ayrılmış. Bölüm IV’de başka ek tekniklerle de desteklenebilir olan Süreç Yönetimi konusu irdeleniyor. Bölüm V’de ise sentezler sunuluyor. Ve bu sentezlerde üzerinde düşüneceğimiz şeyler söyleniyor. Örneğin;

“Başka bir dünya, daha eşitlikçi, daha verimli ve etkin süreçler ve işletmeler, daha katılımcı ÖNCE İNSAN ve EKOSİSTEM diyen yöneticiler ve yönetimler, bizim, sizin, her kesimden insanın basit, sürekli ve etkin çabalarıyla çıkabilir.

[...] İnsanlığın ilk yerleşiminin kanıtları olarak 12 000 yıl öncesinde sanatsal yapıları bulan BEREKETLİ HİLAL ki bizim güneydoğu bölgemizi de kapsar, nasıl böyle insanların boğaz boğaza savaştığı bir yer haline gelebilir?

Sanıyorum bu yüzyılın sonlarında, belki de birkaç yüzyıl içinde bu sorulara daha yaşanılır bir dünya kurarak yanıt verecek uygarlıklarımız, ya da hızla gidilen SÜRDÜRÜLMEZ yolda önlenemez yıkımlarla karşılaşacaklar.

Şimdi sıra ve söz sizde, bizlerde, hepimizde, hayata ve dünyaya değer katan aktivitelerle çalışan, okuyan, yaşayan tüm insanlarda.” (s.119, 120)

Kısacası, Uygulamalarla TOPLAM KALİTE ve SÜREÇ YÖNETİMİ kitabı için yoğun bir çalışma ve emek harcanmış.

Bu yoğun emek ürünü çalışmanın kıymetini bilelim. Bilelim ki, emek nitelikli değerini bulsun.

Künyesi:

Kim. Y. Müh. Mehmet Şeref Kıran, Uygulamalarla TOPLAM KALİTE ve SÜREÇ YÖNETİMİ, Kalimer, Aralık 2024, İstanbul.