Ramazan YAVUZ-HABER
TİGRİS HABER - Diyarbakır’ın Çınar ve Mardin’in Mazıdağı ilçeleri arasında çıkan ve 15 kişinin yaşamını yitirdiği yangınla ilgili incelemelerde bulunan Toplumsal Mutabakat Derneği, mülki ve yerel yöneticilerin hantallığı yüzünden felaketin boyutunun büyüdüğünü açıkladı.
Genel Merkezi Diyarbakır’da bulunan Toplumsal Mutabakat Derneği tarafından oluşturulan ve genel başkan Mahmut Şimşek’in başkanlık ettiği heyet, Diyarbakır’ın Çınar ve Mardin’in Mazıdağı ilçelerinde 15 kişinin ölümüne yol açan yangınla ilgili incelemelerde bulundu. Yangın alanlarını gezen ve köylülerle görüşen Toplumsal Mutabakat Derneği Genel Başkanı Mahmut Şimşek, bu acılı ortamın büyümesinde Mülki ve yerel yönetimlerin ihmalkarlıklarıın ayrı ayrı ve ibretlik ve soruşturma konusu olacak ciddiyette olduğunu söyledi. Yaptıkları incelemede elde ettikleri verileri de paylaşan TMD Genel Başkanı Mahmut Şimşek şunları söyledi:
“ANIZ YANGINLARINI UZAKTAN İZLİYORDUK”
“Diyarbakır ve Mardin illerinin Çınar ve Mazıdağı ilçelerindeki anız yangını can ve m’ınal kaybına sebep oldu. Oysa her hasat mevsiminin bugünlerinde uzaktan seyrettiğimiz bazı anız yangınlarında yanan börtü böceğe üzülür geçerdik. Bu kez Anız yangını yüreğimizi, ciğerimizi yaktı geçti. Sebebi her ne olursa olsun, bu olayın sonucunda söylenebilecek tek şey; biz vatandaşlar, Belediye başkanları, il valileri, STK’lar, her birimiz ihmalkârlığımız, dikkatsizliğimiz nedeniyle hatalıyız. Yangın, her iki ilimizin Tobinî (Köksalan), Baxacax (Bağcık), Herberû (Ağaçsever), Kelek (Yücebağ) köy mahallelerinde etkili oldu. Gerek yaptığımız araştırmada gerek defin işlemlerine katıldığımız köylerde şimdiye kadar 15 İnsanımız vefat etmiş. 40 civarında yatan hastanın,10’u ağır, yaralı çeşitli hastanelerde tedavi altındadır. Vefat eden vatandaşlarımıza Allahtan rahmet, yaralılarımıza acil şifa, halkımıza ve tüm ailelere Sabr-ı Cemil diliyoruz. Yine bu afette 517 büyük ve küçükbaş hayvan telef olmuş. Yangından etkilenen 66 bin dönümlük alanın yaklaşık 20 bin dönümü tarım alanıdır ve bir kısmı ürünü ile beraber yanmıştır. Diyarbakır’ın Çınar ilçesinde 11 bin100 dönüm, Mardin’in Mazıdağı ilçesinde ise yaklaşık 8 bin 600 dönüm ekili veya anız arazisi olarak zarar görmüştür. Bu alanlarda buğday, arpa, mercimek, nohut, bir kısım zeytinlik ve meşe ormanı tahrip olmuştur.
Bu acılı ortamın büyümesinde şüphesiz Mülki ve yerel yönetimlerin ihmalkarlıkları ayrı ayrı ve ibretliktir. Soruşturma konusu olacak ciddiyettedir. Bu tabloda Diyarbakır ve Mardin Valilerinin, Büyükşehir Belediye Başkanlarının hazırlıksız, teçhizatsız, deneyimsiz ve hantal davranmalarının elle tutulur hiçbir yanı yoktur. Yangın gecede olsa, olay mahalleri iki şehre ve ilçelere 30-50 km.lik uzaklıkta tümü asfalt yol bağlantılıdır. Ne var ki, yangın mahallerine saatler sonra intikal eden ekiplerin gecikme sebebi henüz bilinmiyor. Sarı sıcak alazlarda hayvanlarıyla beraber yanarak ölen kadınların ve çobanların bir kısmı zamanında müdahale ile muhtemelen kurtarılabilirdi. Vali Beyler, İstihkamcı askeri birlikleri göreve çağıramaz mıydı? Büyükşehir ve ilçe Belediye başkanları imdat bildirisi yayınlayarak yardım isteyeceklerine, her türlü araç gereci yola koyma emrini verebilseydiler, muhtemelen bir kısım ecelsiz ölümler olmazdı.Tüm bu eleştiri ve öneriler uzatılabilir. Bundan sonrası savcı ve hakimlerin işidir. Bize, kısmen de olsa, yaraları sarmak düşer. Dileriz ki, atanmış ve seçilmiş yönetenler ipuzun kapkara ve gösterişli makam konvoylarıyla köylere gidip, bir Fatiha okuduktan sonra kaybolmazlar… Tam aksine Palûte/İmece usulü yaraları sarma gayretine girerler.”
“ANIZ YAKMA, ORMAN YAKMA CEZASINA DÖNÜŞTÜRÜLMELİ”
Bir daha bu tür felaketlerin yaşanmaması için alınacak önlemlerle ilgili görüşlerini de dile getiren TMD Genel Başkanı Mahmut Şimşek, “Her yıl bu mevsimde tekerrürü mümkün acı ve ders dolu bu kırsal “anız” afeti tehlikesi ve zararlarını yaşayabiliriz. Alınacak önlemlerin Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Valiler, kaymakamlar, STK’lar, DKK’lar, Ziraat odaları, çiftçi sulama birlikleri ve muhtarlar eliyle konu hasat mevsiminden önce köylülere periyodik olarak hatırlatılmalıdır. Bu olayda henüz netleşmese de, bölgede zaman zaman gerek anız yangınına, gerekse hayvan teleflerine sebep olan elektrik tellerinin hizmet yaşı sorgulanması ve değişimi il valiliklerinin hizmet birimlerince şikayetler tespit edilerek ilgili şirket zamanında ikaz edilmelidir. Bölgemizde uzun yıllardır yapılmayan Kent Konseyleri valiler yönetiminde yeniden oluşturulmalıdır. Afad üzerinden bölge karakteristiğine uyumlu yangın önleme ve toplanma noktasında gece görüşlü lojistik uçuş araçları temin edilmelidir. Gerekli soruşturmanın yapılarak yangının nedenleri ve suçluları bulunmalıdır. Anız yakma cezasını, orman yakma cezasına paralel bir yasa ile meclise getirilmelidir. Yöre halkının maddi manevi zarar ve ziyanı acilen karşılanmalıdır. Bu yangın felaketi nedeniyle tüm resmi sivil bileşenler siyasetsiz ve ideolojisiz bir ittifakla resmi bir yardım kampanyası başlatılmalıdır. Acı hepimizindir, hepimize geçmiş olsun” dedi.