İlyas Akengin - Özel
TİGRİS HABER - Erdoğan’ın çözüm sürecine ilişkin açıklamalarını değerlendiren Kaya, “Böyle bir süreçte Diyarbakır’a gelip yeniden çözüm sürecini kabul etmek ve sahip çıkmak önemli. Çözüm sürecinin bitirilmesinde FETÖ yapılanmasının önemli rolü vardı” dedi.
Geçtiğimiz Cuma günü yaklaşık 3 yıl aradan sonra Diyarbakır’a gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kürt sorunu ve 2013-2015 yılları arasında yürütülen “çözüm sürecine” dair söylediği “Samimiyetle başlattığımız bir süreci provoke ettiler. Evet, çözüm sürecini biz başlattık ama sonlandıran biz olmadık. Bunların gizli gündemleri, art niyetleri sonlandırdı” sözleri konuşulmaya devam ediyor.
Erdoğan’ın bu açıklamalarını Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Kaya ile konuştuk. Kaya, çözüm süreci ile ilgili verilen mesajların önemli olduğunu söyledi.
‘2005 yılındaki yerdeyim’
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın verdiği mesajların beklentiyi karşıladığını dile getiren Kaya, “Erdoğan’ın daha önce Diyarbakır’a gelişlerinde farklı bir durum söz konusuydu. Ama şuan MHP ile bir ittifak durumu söz konusu. Bu beklentiyi oluştururken, o çerçevede değerlendirmek lazım. Erdoğan’ın beklentiye yakın açıklamalar yaptığını söyleyebilirim. Çünkü en son Erdoğan 2016 Ağustos ayında ‘çözüm sürecini buzdolabına kaldırdık’ açıklaması yapmıştı. Böyle bir süreçte Diyarbakır’a gelip yeniden çözüm sürecini kabul etmek, sahip çıkmak, ben yaptım demek, 2005’teki yerimdeyim demek önemli. Yine çözüm sürecini bozan tarafın HDP olduğunu söyleyerek bir yer de çözüm sürecinin sahibi olduğunu yenilemiş oldu. Bunu söylerken de yeni bir tartışma başlattı. Aslında bu sadece bir suçlama söylemi olarak değerlendirmemek lazım. Söyledikleri cümleleri yan yana koyarsak ‘ben 2005’teki yerdeyim, çözüm sürecini ben bitirmedim’ diyor.
Biten süreç mutlaka sorgulanmalıydı
Erdoğan’ın verdiği mesajlarla bir tartışma başlattığını ifade eden Kaya, “Çözüm sürecini kim bittirdi? Biz Sivil toplum örgütleri de genelde bu konuları tartışırken şunu ifade ediyoruz. Yeni bir çözüm süreci bu şekilde başlayamaz, zaten hükümetten yeni bir çözüm süreci beklemek hayalperestlik olur. Çünkü eski çözüm sürecinin niye bittiğinin doğru sorgulanmadan yeni çözüm süreçleri oluşamaz. Niye bozuldu? Kim bozdu? Hatalar neydi? Neler eksik yapıldı? Neler kötü yapıldı? Bunların sorgulanması lazım. İlk yapılması gerekende buydu. Çözüm süreci başlatıyorum beklentisi mevcut sürecin içerisinde değildi. Son iki gün yaptığı açıklamalarına da baktığımızda, bu bilerek başlatılmış bir tartışma, çözüm sürecini tartışmak” diye konuştu.
Bölgenin çözümle ilgili beklentisi var
Çözüm sürecinin yeniden tartışılmaya açılmasının önemli olduğunu ifade eden Kaya, “Bir işi tartışmak, o işle ilgili olmak, o işi kabul etmek, işi meşrulaştırmaktır. Tabii ki eski yöntemle olacak demek değildir. Muhakkak ama önemli mesaj, 2005’e sahip çıkması. 2023 seçimlerine yönelik bir düzenleme de olabilir. Bölgenin en büyük beklentisi ve en çok istediği yeniden bir çözümün oluşması. Bu sadece Türkiye içinde de değil. Irak ve Suriye’ de de bir çözümün sağlanması bölgenin genel bir beklentisi. Bunun sağlıklı bir tartışmaya açılması Türkiye için çok önemli. Türkiye bunu tartışarak ancak doğru bir yöntem bulabilir. Bu iş, sadece Kürtlerin dili, eğitimi gibi bir konuya hapsedilecek bir durum değil. Bu konu içerisinde bölgesel barıştan, Kürtlerin ve Türkiye’nin demokratik taleplerinin yeniden doğru alanda konuşulması lazım. Bunun içinde geçmiş çözüm sürecinin niye bozulduğu ile ilgili bir tartışma başlatıldı. Bu tartışmalara HDP’de, bu sorunu meclise taşıyın diyen CHP’de girecek. Bu sürecin bitmesini ve bittiğini AK Parti’ye yükleyen HDP’de gidecek. Bu doğru bir tartışma olur. Çözüm sürecini meşrulaştırıp doğru bir tartışma olur. Orda herkes eteğinde ki taşları dökmüş olur” dedi.
Yeniden konuşulmuş olması önemli
Çözüm sürecinin yeniden konuşulmasının önemli olduğunu dile getiren Kaya, “Bunun iki yöntemi vardır. Hatalarımızdan ders çıkarıp yeni bir çözüm sürecinin başlatılması önemli. Tabi ki bununla beraber çözüm sürecinin yeniden konuşulması demek Türkiye de siyasi yelpazelerinde yeniden şekillendirilmesi anlamı taşır. Veya Ak Parti kendinden emin bir şekilde çözüm sürecinin HDP tarafından bozulduğuna yönelik siyasi bir manevra alanı yaratmak istemiş olabilir. Bunu siyasi olarak Kürtlerin bir kısım oyunu almayla ilgili siyasal alan yaratabilir. Bizim talebimiz olması gereken veya orda yapılan yanlışlar, söylemler, insanlar derslerini alır. Herkes ona göre varsa öz eleştirisini yapar, yeni bir çözüm sürecini başlayabileceği alt yapısı hazırlanmış olur” dedi.
Sürecin bitmesinde FETÖ’nin de parmağı var
Çözüm sürecinin başladığı dönemde FETÖ’nün birçok kuruma hâkim olduğunu anımsatan Kaya, “HDP o dönem açıklama yaparak, süreci kendilerinin bitirmediğini söylüyor. AK Partide kendisinin bittirmediğini söylüyor, ama bitti. Bunu göz ardı etmemek lazım. Türkiye’de o dönemler FETÖ’nun tüm kademelerde güçlü olduğu bir dönemden söz ediyoruz. Bölgedeki tüm polis ve asker yöneticileri önemli bir kısmı şuan ceza evinde, bunların kesinlikle payı vardır. Bunlar hepsi ortaya çıkacaktır, hepimiz biliyoruz. Sivillerin tanklarla ezilmesi, insanların sürüklenerek ölmesi. Bunlar bir devletin yapmaması gereken işler, ama biz bu coğrafyada o süreçleri yaşadık. Bunların tamamını hükümete yüklemek doğru olmaz. Bunların hepsinin tartışılması gerekiyor ve kamuoyuyla paylaşılması lazım” dedi.