ADIYAMAN -Birçok hastalığa dermen olarak kullanılan ve tüketildiğinde vücuda enerji veren pekmezin yapımı için Adıyamanlı çiftçiler iş başı yaptı. Adıyaman'ın birçok köyünde bağcılık yapan yurttaşlar, yetiştirdikleri doyumsuz üzümlerin büyük bir kısmını "bağbozumu (kerge)" adını verdikleri dönemde toplamaya başlıyor. Köylüler topladıkları üzümleri yoğun bir emek sonucunda pekmez, pestil, kesmeye çevirerek hem kışlık ihtiyaçlarını karşılıyor hem de gelir elde ediyor. Sabahın ilk ışıkları ile birlikte uyanan üreticiler, bağın yolunu tutarak topladıkları üzümleri çuvala koyuyor. Çuvaldaki üzümleri basarak ya da taşla ezerek üzümün suyunu çıkarıyor. Daha sonra üzüm suyunu kor ateşte kaynatan köylüler, katılaşan şırayı güneşe bırakarak gün pekmezi ya da kaynatma derecesini arttırarak kara pekmezi elde ediyor. Kimisi ise şıraya susam karıştırarak, katılaşan şırayı özel bezlerin üzerine bırakarak pestil ya da kesme yapıyor.
Su sıkıntısı bağcılığı da etkiliyor
Adıyaman merkeze bağlı Terman köyünde bağcılık yapan İsmet Sönmez, bağda bulunan her üzümün pekmez yapılmayacağını belirtti. Pekmez, pestil, kesme için en güzel ve lezzetli üzümün parlak ve sarı olan üzüm olduğunu söyleyen Sönmez, "Topladığımız üzümü sıktıktan sonra kaynatarak pekmez, pestil ve kesme yapıyoruz. Çocukluğumdan bu yana bağcılıkla uğraşıyorum. Su sıkıntısı yaşadığımız için bağ çok verimli olmuyor. Eğer su olsa yılda bir kez de olsa sulama yapabilsek daha çok verim alabiliriz" dedi.
Kışlık enerji deposu
Adıyaman'da her Eylül ayında bağbozumu döneminin başladığını ifade eden aynı köyden Şevket Sönmez ise Eylül'ün ilk günleri ile birlikte üzümü toplamaya başladıklarını söyledi. Sönmez, pekmezin yapılış şeklini şöyle anlattı: "Topladığımız bu üzümleri çuvala koyup sıkıyoruz. Havuzda sıktığımız üzümlerin şiresini kovalara doldurup kazanlarda saatlerce kaynatıyoruz. Kaynattığımız bu şirenin bir kısmını pekmez yaparken, geriye kalanını pestil ve kesme yapıyoruz." Pekmez şiresini yaklaşık 7-8 saat kaynattıklarını belirten Sönmez, "Pestil ve kesme şırasının içine un ve susam koyarak durmadan karıştırıp 4-5 saat daha fazla kaynatınca katılaşan şireyı özel hazırlanan bezlere dökerek pestil ve kesme yapıyoruz. Uzun uğraşlar ve emekler vererek hazırladığımız pestil ve kesmeleri kışın tüketiyoruz" dedi.Her iki köylü de ürettikleri pekmez, pestil ve kesmelerin alıcısının fazla olduğunu ve köye gelerek kendilerinden satın aldıklarını söyledi.(Diha)