Haber Kamera/Şirvan Oktay Görer
TİGRİS HABER - Ünü ülke sınırlarını aşmış olan Siirt Battaniyesi'nin geçmişi yaklaşık 300 yıl geriye dayanıyor. Tiftik Keçisinden elde edilen ipliklerle yapılan Siirt Battaniyesi, tamamen el emeği ile üretiliyor..Eski tip tezgâhlarında ilmek ilmek dokunan battaniyelere, genellikle bölgeye özgü motifler işleniyor.
Siirt’te hemen hemen her evde bulunan ve gelin çeyizlerinin vazgeçilmez parçalarından olan tiftik battaniyesi ve seccadesi, benzerlerinin çok üstünde bir kaliteye sahiptir. Bunlardan biri olan 40 yaşındaki Mehmet Cakaz, çocukluğundan beri dokuma tezgâhında ter döküyor.
Tiftik iplerini özenle tezgâhında dokuyan Cakaz, “Siirt Battaniyesini kullanan bir insan ondan kolay kolay vazgeçmez. Yani o radyasyonlu bir ortamda bile olsa radyasyonu geçirmez. Öyle bir özelliği var tiftiğin.
Tiftiği gidip alırız. Götürürüz önce yıkarız. Yıkadıktan sonra tiftiği açma fabrikasını veriyoruz. Onlarda tiftiği açar. Ondan sonra Yörüklere veririz onlarda bize tiftiği ip haline getirir. Siirt Battaniyesinin farkı tiftik olması. Keçi tiftiği. Tiftikte yünden biraz farklıdır.” Diyor.
3 aşamada hazır hale geliyor
Siirt battaniyesi üretimi için hammadde olan tiftik, 3 aşamalı bir süreç sonucunda battaniye üretimine hazır hale getiriliyor.
Bunlar; Yıkama, Tarama ve Bükme işlemi olarak sıralanıyor.
Tiftik yıkama işlemi sonucu tarama makinelerinde taranıyor.
Bükme işlemi el emeği olarak yapıldığından oldukça zahmetli bir süreci gerektiriyor.
Bu aşamada tiftik bükülerek iplik haline getiriliyor. Hazırlanan iplikler çileler halinde mekiklere verilerek, dokunmaya hazır hale geliyor.
Eski tezgâhlarda dokunan battaniyeler, çelik taraklarla vurularak tüylendirilip şekillendiriliyor.
Tiftik dokumacılığı, fabrikasyon ürünlerin artmasıyla birlikte her ne kadar unutulmaya yüz tutmuş el sanatları arasına girse de Siirt'e giden yerli ve yabancı turistler, en az bir ürün almadan şehirden ayrılmıyor.
Günümüzde özellikle hediyelik olarak yaptırılan battaniyeler, kişi ye özel de dokunuyor. Mesleklerine eski ihtişamını kazandırmak için mücadele veren günümüz Tiftik dokuma ustaları ise zanaatlarını gelecek nesillere aktarmak istiyor.