TİGRİS HABER - NASA’nın Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) gerçekleştirdiği deney, insanlı uzay görevlerinin önündeki en büyük risklerden birini gözler önüne serdi. Peki, bu bulgular astronotlar için ne anlama geliyor?
Farelerde Kemik Yapısı Çöktü: Delikler ve Yoğunluk Kaybı
37 gün boyunca mikro yerçekimine maruz kalan farelerin femur (uyluk) kemiklerinde ciddi hasarlar oluştu. Özellikle kalça ve diz eklemlerinin birleşim noktalarında büyük delikler tespit edildi. Araştırmacılar, kemik yoğunluğundaki azalmanın en çok ağırlık taşıyan bölgelerde meydana geldiğini belirtti.
İlginç olan ise, omurlarda (L2 omur segmenti) belirgin bir kayıp gözlemlenmemesi. Bu durum, yerçekimsiz ortamda iskeletin sadece baskı altında kalan kısımlarının zayıfladığını gösteriyor.
Astronotların Kemik Sağlığı Tehlikede mi?
Fareler üzerinde yapılan bu çalışma, insanlar için de önemli ipuçları veriyor. Astronotlar uzayda geçirdikleri sürede:
- Kemik yoğunluğunda aylık %1-2 kayıp yaşıyor (Dünya’daki osteoporoz hastalarından 10 kat hızlı).
- En büyük risk, kalça ve bacak kemiklerinde çünkü Dünya’da bu bölgeler vücut ağırlığını taşıyor.
- Omurgada kayıp daha az çünkü bu bölge kas aktivitesiyle destekleniyor.
Kemikler Neden Erir? Mekanik Yük Eksikliği Ana Sebep
Araştırmacılar, kemik kaybının temel nedeninin mekanik yükün ortadan kalkması olduğunu vurguluyor. Yani, kemikler Dünya’daki gibi baskı görmediği için "kullanılmayan doku atrofiye uğruyor".
Radyasyonun da kemik yapısını etkilemesi bekleniyordu, ancak sonuçlar asıl sorunun yerçekimi eksikliği olduğunu gösterdi.
Astronotlar İçin Çözüm: Uzayda Egzersiz ve Yapay Yerçekimi
NASA ve diğer uzay ajansları, bu sorunu çözmek için çeşitli yöntemler deniyor:
✔ Düzenli direnç egzersizleri (ISS’deki ARED aletleriyle)
✔ Beslenme takviyeleri (D vitamini ve kalsiyum)
✔ Yapay yerçekimi sistemleri (Dönen uzay istasyonları projeleri)
Ancak fare deneyleri gösteriyor ki, mevcut önlemler tam koruma sağlamıyor. Mars görevleri gibi uzun süreli seyahatlerde kemik erimesi ciddi bir risk olmaya devam edecek.
Uzay Kolonizasyonu Önündeki Büyük Engel
Bu çalışma, insanlığın uzayda kalıcı olmasının önündeki en büyük biyolojik engellerden birini ortaya koyuyor. Astronotların kemik sağlığını korumak için yeni teknolojilere ihtiyaç var. Belki de gelecekte yapay yerçekimli uzay gemileri, Mars’a yolculukta standart hale gelecek.
Uzayda kemiklerimiz eriyor mu? Bilim dünyası bu sorunun cevabını ararken, insanlığın uzay macerası için yeni çözümler şart!