TİGRİS HABER - Güvenlik hizmeti veren CrowdStrike'tan kaynaklanan küresel yazılım sorununun en çok etkilediği sektörlerin başında havacılık geldi.
Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) tarafından yayımlanan Avrupa Havacılık Genel Bakış Raporu'nda, 19 Temmuz'da CrowdStrike'tan kaynaklanan hatanın, hava yolları ve havalimanları üzerinde zincirleme etki yarattığı belirtildi. Böylece, hali hazırda oldukça yoğun olan rotalar üzerinde de ilave baskı oluştu.
Orta Avrupa'nın büyük bölümündeki zorlu hava koşullarıyla birleşen bu durum, kıta genelinde önemli gecikme ve aksamalara neden olurken, uçuşların gecikmeleri de rekor seviyelere ulaştı.
Ayrıca raporda, küresel kesintinin çok sayıda hava yolu ve havaalanını etkilediğine işaret edildi. İngiltere'de bulunan, ülkenin ve dünyanın en büyük havalimanlarından Heathrow ve Gatwick'te de kesintiden dolayı gecikmeler yaşandı.
Merkezi ABD'de yer alan "FlightAware" internet sitesindeki verilere göre ise küresel yazılım sorunu dünya genelinde günde ortalama 90 bin uçuş yapan ticari hava yolu firmalarını ciddi sıkıntıya soktu.
Kriz günü 5 bin 171 sefer iptal edilirken, 46 bin 13 uçuşta rötar yaşandı.
Dünyada bu yıl günlük uçuş iptal ortalaması yaklaşık 1200 oldu, 19 Temmuz'da ise uçuş iptallerinde 4 katın üzerinde artış meydana geldi.
Yazılım sorununun şirketlere maliyeti
Küresel yazılım şirketlerinin hava yolu şirketlerine maliyeti de oldu. Delta AirLines Üst Yöneticisi (CEO) EdBastian, CrowdStrike'tan kaynaklanan küresel yazılım sorununun şirkete maliyetinin 500 milyon dolar olduğunu belirtti.
Bastian, aksaklıklar nedeniyle tazminat isteyeceklerini belirterek, "Başka seçeneğimiz yok." dedi.
CrowdStrike'tan kaynaklanan küresel yazılım sorunu küresel piyasalarda da satış baskısını artırmıştı.
Böylece hava yolu şirketlerinin hisselerinde geçen ay genel olarak bir düşüş eğilimi görüldü.
Temmuzda ABD hava yolu şirketleri SouthwestAirlines'ın hisseleri yüzde 5,8, AmericanAirlines'ın yüzde 6,1, United Airlines'ın hisseleri 6,7 değer kaybetti.
Yatırımcısına, Fransız Air France yüzde 0,1, Çin'liChinaSouthernAirlines yüzde 1,7 kaybettirdi. Borsalarda, Japan Airlines'ın hisselerinde yüzde 3, Güney Koreli JejuAir'in hisselerinde yüzde 6,2, Kanadalı AirCanada'nın hisselerinde yüzde 11,1 azalış görüldü.
Küresel yazılım sorununa karşın Delta AirLines'ın hisseleri arttı
Küresel yazılım sorunundan küresel bazda en olumsuz etkilenen şirketlerden bir tanesi ABD merkezli Delta Airline olmasına karşın bu şirketin hisseleri geçen ay yüzde 6,9 arttı.
Yatırımcısına, Alman Lufthansa yüzde 1,6, Avustralya merkezli Qantas yüzde 10,4 kazandırdı.
Dünyanın önde gelen hava yolu şirketlerinin temmuz ayı hisse performansları şöyle: (AA)
Şirket | Temmuz ayı hisse performansı (yüzde) |
Qantas | +10,4 |
Delta Airlines | +6,9 |
Lufthansa | +1,6 |
Air France | -0,1 |
ChinaSouthernAirlines | -1,7 |
Japan Airlines | -3 |
SouthwestAirlines | -5,8 |
AmericanAirlines | -6,1 |
JejuAir | -6,2 |
United Airlines | -6,7 |
AirCanada | -11,1 |