Kalp damar hastalıkları tüm dünyadaki ölümlerin başında gelmektedir.Modern yaşamın getirdiği kolaylıklar nedeniyle hareketsizlik ve daha fazla besin tüketimi bir çok sağlık sorununa neden olmaktadır. Bunlar şişmanlık,kalp-damar hastalıkları,kalp krizi,yüksek tansiyon ve diğer hastalıklardır. Son yıllarda birçok ülkede ve ülkemizde kalp krizi ve damar hastalıklarında artış görülmektedir.Kalp damar hastalıkları denince kalp ve damarlardaki bütün bozukluklar anlaşılır. Kalp kaslarına giden kan miktarının tümüyle durması ya da azalmasından kaynaklanan iskemik kalp hastalıkları ise, ölüm nedenlerinin dörtte birini oluşturur. Bu tür kalp hastalıklarının kaynağı damar sertliği olarak bilinen aterosklerozdur ve damarların daralmasına ve tıkanmasına yol açar.Ateroskleroz damarların esnekliğinin azalması ve daralmasıdır. Kolesterol gibi yağlı maddeler damar çeperlerinde birikerek damarları daraltır ve esnekliğini azaltır. Risk faktörlerinin iyileştirilmesinde doymuş yağların ve karbonhidratların tüketiminin azaltılması,tekli doymuş yağ asitlerinin ve posa içeriği yüksek besinlerin arttırılması temel hedeftir.
RİSK ETMENLERİ
-İleri yaş
-Sedanter yaşam tarzı
-Sigara kullanımı
-Beslenme bozuklukları
-Obezite
-Aile öyküsünde kardiyovasküer hastalık geçmişi bulundurma
-Dislipidemi (kolesterol ve LDL yüksekliği ile HDL düşüklüğüne sahip olma)
-Hipertansiyon
-Diyabet
-Metabolik sendrom
-Stres
belirtilen etmenlerin sağlıklı düzeylerde olması Kardiyovaküler Hastalık riskini %80 geciktirmekte ya da önlemektedir.
BESLENME TEDAVİSİ
-Beslenmenizde total yağı azaltın.Yediğiniz tüm besinlerdeki yağ miktarını kontrol edin,süt ve süt ürünlerini yarım yağlı ya da yağsız olacak şekilde tüketin.
-Beslenmenizde omega-3 açısından zengin balığa haftada en az 2 kez yer verin.
-Günde en az 5 porsyon meyve ve sebze tüketin.Sebze ve meyvelerin yağ içeriğinin düşük olması ve posa içermesi kalp damar sağlığını korumada önemlidir.
-Akdeniz tipi beslenme alışkanlık haline getirilmelidir.
-Günlük tuz miktarı 5 gramı geçmemeli.
-Yağsız dana,koyun eti ve derisi alınmış kanatlı hayvan ürünleri tercih ediniz.
-Yemeklerinizde katı yağ kullanımını azaltın.Margarin,tereyağı,kuyruk yağı vb. yerine sıvı yağ(zeytinyağı) kullanımını arttırın.
-Sakatatlar içerdiği doymuş yağlardan dolayı tüketilmemelidir.
-Doymuş yağ kan kolesterol seviyesini arttırır bu yüzden kuyruk yağı,iç yağı kullanımını minumum düzeyde tutun.
-Günlük enerji gereksiniminizin büyük bir kısmını kompleks karbonhidratlardan karşılarsanız yağ alımını azaltmış olursunuz bu yüzden tam tahıllı ürün,kurubaklagil tüketimini arttırın.
-Yemeklerde uygun pişirme yöntemlerini seçerek yağ kullanımını azaltabilirsiniz.Kızartma yerine ;haşlama ya da ızgara yapın.
-Ev dışında yemek yediğiniz zaman az yağlı ya da yağsız ürünleri tercih edin.
-Ara öğünlerinizde mevsim meyvelerini tercih edin.
-Günlük yağ hakkınızı ara öğünlerde çiğ kuruyemişlerden(fındık,badem,ceviz vb.) yana kullanın.
-Markette mutlaka besin etiketi okuyun.
-Haftada en az 2-3 gün açık havada yürüyüş yapılmalı.
-Günde en az 2-2.5 litre su tüketilmeli.
Diyetisyen Şevval Akengin